Subdural hematomlar, dura ve araknoid membranlar arasında subdural aralıkta, köprü venlerinin yırtılması sonucu gelişen ve radyolojik olarak konkav (yarım ay) şeklindeki kanamalardır. Bazen %20-30 vakada arteryel rüptürden de kaynaklanabilir. Subdural hematom genellikle yaşlılarda görülür. Gençlerde nadir görünen subdural hematom çoğu zaman travma sebebiyle oluşur. Subdural hematom yaşlılarda ve erkeklerde daha fazla görülmektedir. Etiyolojiye bakıldığında trafik kazaları ve düşmeler en sık sebebi oluşturmakta olup diğer nedenler arasında ateşli silah yaralanması, darp ve spontan kanamalar yer almaktadır. Özellikle ağır kafa travmalı olgularda görülme insidensi %30’dur. Bazen beyin yüzeyinin laserasyonu ile birlikte görülebilir. Akut subdural kanamalı hastalarda beraberinde parankimal hasar ve intraparankimal hematom görülebilmesinden dolayı prognoz epidural hematomlara göre daha kötüdür.
Dura ve araknoid membranlar arasında subdural aralıkta, köprü venlerinin yırtılması sonucu gelişen subdural hematom akut veya kronik olabilir. Genellikle travmaya bağlı oluşur. Travmaya bağlı oluşan subdural kanamada beyin hasarına bağlı kan-beyin bariyeri
yıkılmakta, beyin ödemi ve intrakraniyal basınç artmakta, bu da subdural hematom için tampon görevi oluşturmaktadır. Düşük basınçlı venöz kanamadan kaynaklanan subdural hematomlu çoğu olguda yükselen intrakraniyal basınç ve oluşan klot tamponatından (pıhtı ) dolayı durur, kendini sınırlar. Subdural hematomunlu hastaların klinik takiplerinde %60 hastada oluşan hematomun kendiliğinden rezorbe olduğunu saptanmış. Bunun nedenleri olarak, yeni aynı mekanizma; kafa içi basınçının kompresyon etkisi ile hematomun büyümesine engel olması, bir diğeri travma sırasında oluşan araknoid membrandaki yırtık sayesinde BOS’un hematomu yıkaması ve drenajını sağlaması olarak düşünülmüş.
- Kafa tavması
- Spontan Kanama
Spontan akut subdural hematom nedenleri;
Spontan subdural hematom ise gençlerde oldukça nadir olarak oluşmaktadır. Çoğu zaman yaşlılarda görülür. Risk faktörleri;
- Antikoagülan ve antiplatelet ilaç kullanımı
- Anevrizma rüptürü
- Vasküler menenjiom
- Arteriovenöz malformasyon
- Dural metastaz
- İntrakraniyal hipotansiyon
- Alkolizm
sıralanabilir.
Subdural hematom travmadan itibaren hematomun ortaya çıkma süresine göre akut, subakut ve kronik olarak sınıflandırılmaktadır.
Akut: 3 güne kadar
Subakut: 4 gün ile 20 gün arası
Kronik: 21 gün ve üzeri
Akut subdural kanamalar genelde şiddetli travmaya bağlı oluşurken kronik subdural hematom ise minör kafa travması sonucu ve orta-ileri yaştaki hastalarda görülür. Görülme sıklığı 65 yaş üstü artarken genellikle yaş ile ortaya çıkan serebral atrofi nedeniyle gerilen parasagittal köprü venlerin travma sonucu yırtılması ile oluşur. Yaşlı hastalarda beyin hacmi azaldığından, oluşan bu hematom hacmi büyük boyutlara gelmedikçe beyinde herhangi bir itilmeye ve nörolojik bozukluğa sebep olmaz. Köprü venlerdeki yırtılma ve kopmalardaki sızıntılar günler içinde alanı dolduracağından hastalar genelde subakut dönemde hematom dansitesi azalmış şekilde başvururlar. Semptomlar ve bulgular genellikle intrakraniyal basınç artışına bağlı olarak ortaya çıkar. Bu yüzden acil servise başvuran yaşlı hastalar sorgulandığında çoğu zaman %60-80 travma geçirip geçirmediklerini hatırlayamazlar ve yakınları tarafından oryantasyon bozukluğu, konuşma bozukluğu, yürümede dengesizlik sebebiyle acil servise başvururlar.
Gençlerde subdural hematom nadirdir ve genellikle travma sebebiyle ilişkili şikayetlerle acile başvururlar. Nadirde olsa baş ağrısı ve kusma şikayeti ile başvuran olgular bildirilmiştir.
Pediatrik hastada subdural hematomun en sık nedeni travmadır. Yenidoğan döneminde genellikle doğumda çıkım sırasında oluşur. Diğer bir neden ise suistimal edilen çocuklarda kafa travması ile ilişkilir. Sarsılmış bebek sendromunun olarak bilinen bu tabloda retinal kanamalar patognomoniktir. Bebeklerde başın şiddetli sarsılması sırasında beynin hızlanma ve yavaşlama kuvvetleri ile beynin meninkslere zıt yönde hareket etmesine sonucu köprü venlerde yırtılma oluşur ve subdural boşlukta kanamasına neden olur. İstismar şüphesi var ise dosya adli açılmalı ve yetkililere bildiirlmelidir.
Bulgular
- Baş Ağrısı (ve en sık görülen semptom)
- Kusma
- Bayılma Hissi
- Bellek bozukluğu
- Apati
- Uykuya Eğilim
- Fokal Nörolojik Defisit
- Nöbet
- Retinal Kanama
görülebilen klinik bulgular arasında yer almaktadır.
Geçirilmiş kafa travması olan kronik subdural hematomlara olgularda genellikle
klinik bulguların ortaya çıkışı 20 gün ve sonrasında olabilir. Özellikle olguların büyük bir çoğunluğunun yaşlı olması nedeniyle atrofik bir beyin zemininde gelişmesi klinik bulguların daha sessiz bir şekilde ortaya çıkmasına neden olmaktadır.Kafa travmalarında kalıcı nörolojik defisit ve ölümcül olabilen bir intrakraniyal hasarı atlamamak için endikasyon kapsamında ilk tercih edilen görüntüleme yöntemi beyin bilgisayarlı tomografi (BBT) olmalıdır. Bunun yanında BBT’nin en önemli avantajı kanamayı, kanamanın yarattığı şifti, kanamanın muhtemel süresini gösterebilmesi ve hızlı ulaşılabilir olmasıdır. BBT’de kanama geçirilmiş süreye göre hipodens, izodens veya hiperdens görülebilir. Ayrıca BBT ile gerek kanamanın lokalizasyonun kolay bir şekilde belirlenmesi gerekse buna bağlı olarak cerrahi planlamanın yapılması oldukça kolay bir şekilde yapılmaktadır.
Çekilen tomografilerde saptanan subdural hematomların intrakraniyal alanda çok büyük miktarda yer kaplamalarına rağmen çoğu zaman yüksek intrakraniyal basınç oluşturmadığı saptanmıştır.
BBT ilk tercih edilen tetkik olsa da tekrarlayan farklı evrede kanaması olan hastalarda, altta
yatan tümöral oluşumu olan olgularda ve kanama süresinin ayırt edilemediği durumlarda manyetik rezonans görüntüleme (MRG) kullanımının faydalı olduğu bildirilmektedir.
Rayolojik Bulgular
- Orta Hat Şifti
- Kontüzyon
- Ödem
- Hemisfer komşuğunda hilal şeklinde hiperdens-izodens-hipodens lezyon
- Rekürren farklı yaşlarda subdural hematom saptanabilir. Çocuklarda farklı yaşlarda subdural hematom var ise çocuk istismarı (dövülmüş) ayırıcı tanıda akılda tutulmalıdır.
OLGU 01: 55 yaş hasta bugün ev içerisinde düştüğünü söylenen hasta.
OLGU 02: 70 yaş 3 hafta önce ev içerinde düştüğü söylenen hasta.
Çekilen beyin tomografisinde kronik subdural hematomla uymlu görünürnüm.
Tedavi yöntemi hastanın klinik durumu, hematomun tomografik bulgusu, yaşı ve komorbitide durumlarının varlığına göre değişebilir. Subdural hematomunlu hastaların klinik takiplerinde %60 hastada oluşan hematomun kendiliğinden rezorbe olduğunu saptanmıştır. Bunun nedenleri olarak, kafa içi basınçının kompresyon etkisi ile hematomun büyümesine engel olması, bir diğeri travma sırasında oluşan araknoid membrandaki yırtık sayesinde BOS’un hematomu yıkaması ve drenajını sağlamasıdır. Kronik subdural hematomlarda genellikle seçilecek tedavi cerrahidir
- https://www.acilcalisanlari.com/wp-content/uploads/2020/09/ATLS-10-2018.pdf
- https://radiopaedia.org/cases/skull-fractures-and-hyperacute-subdural-hemorrhage-child-abuse?lang=us
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/449402
- http://www.ctf.istanbul.edu.tr/stek/pdfs/03/0305eo.pdf
- http://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/4uINeDDeAn3m.pdf
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/449402
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/608124
- file:///C:/Users/DELL/Downloads/Spontan_Subdural_Hematomu_Olan_Genc_Hasta_Olgu_Sun.pdf
- http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_26184/ATFM-71-251-En.pdf
- https://www.researchgate.net/figure/Hyperacute-subdural-hematoma-and-swirl-sign-black-arrow_fig1_298430711
- https://www.turkrad.org.tr/assets/kisokulusunumlar/kafa-travmasi.pdf
Benim babam 2021 de sprudalkanamdan ameliyat oldu 3bucuk ay yoğun bakımda kaldı ve sonrası bakım hastası olsu trakostomili pegle besleniyor hareket yok hafıza yok sebebi endir ki