İleus Genel Yaklaşım

İnce ve kalın barsakların peristaltizminin bozulması ya da mekanik bir nedenle pasajın ilerlememesi durumunda ortaya çıkan klinik durumdur.

Barsak tıkanıklıkları barsağın içinden, barsak duvarının kendisinden ya da barsağın dışından kaynaklı olabilir. Ayrıca ileusun nedenleri de yaşa bağlı değişiklikler gösterir. Yenidoğan döneminde konjenital anomaliler ileusun en sık nedenlerini oluştururken, yaş arttıkça ameliyat sonrası yapışıklıklar, fıtıklar ve maligniteler, elektroit bozukluğu (hipopotasemi) başlıca ileus nedenlerini oluşturmaktadır. Etyolojik faktörler arasından sık karşılaştıklarımız nedenler aşağıda sıralanmıştır.

• Adezyonlar (en sık)
• Herni boğulması (ikinci sıklık)
• İnvajinasyon
• Volvulus
• Yabancı cisimler
• Neoplazmlar
• Safra taşı ileusu
• İnflamatuar barsak hastalıkları
• Elektrolit bozukluğu (Hipopotasemi)
• İskemi ya da radyasyona bağlı barsak zedelenmesi

Barsak tıkanıklığının seviyesine göre klinik ve semptomlar farklılık gösterebilirler. İleusun temel bulguları; karın ağrısı, gaz ve dışkı çıkaramama, bulantı, kusma, iştahsızlık ve abdominal distansiyondur. Bu bulgulara ateş, asidoz, yüzeysel solunum ve taşikardi eklenmesi genellikle acil cerrahi girişim gerektiren perforasyon ya da strangülasyon geliştiğini düşündürür.

Proksimal Barsak Tıkanıklıkları;

• Kusma
• Huzursuzluk

Distal Barsak Tıkanıklıkları;

• Karında distansiyon (şişkinlik)
• Kolik tarzda karın ağrısı
• Gaz gaita çıkaramama
• Kusma

İleusların sebepleri, klinik seyirleri ve tedavi yaklaşımları etyolojiye göre farklı olduğu için birbirlerinden ayırt edilmeleri gerekir. Bu ayrımı yaparken ayrıntılı hikaye ve
fizik muayene çok önemlidir. İleusun temel bulgularından biri ya da birkaçının kombinasyon halinde bulunduğu durumlarda ayırıcı tanıya gidebilmek ve doğru tedavi yaklaşımını belirlemek için klinik bulgular dikkatle değerlendirilmelidir. İleus hayatın her döneminde çeşitli klinik tablolarla kendini gösterebilir.

Ayakta ya da lateral dekübit pozisyonda bekletilmiş hastalarda direk grafi çekilmesi ile tanı konulur. Hava-sıvı seviyelerinin görülmesi ya da incebarsak seviyesinde 3cm’den daha geniş barsak dilatasyonu varlığı görülmesi tanısaldır.

USG kullanımı tecrübe ve hasta bağımlı olarak farklı sonuçlar verebilir. USG ile tanıda, multibl odakta 3cm’den geniş içi sıvı dolu barsak anslarının görülmesi tanı koydurur.

Abdominal tomografilerde kontrast madde etyolojinin belirlenmesinde daha fazla bilgi verdiği için tercih edilebilir.

Oral kontrast madde intraluminar patolojilerin görülmesini sağlayabilir fakat ileus durumunda proksimalde biriken intraluminal sıvı doğal konrast gibi görülebilir. İntravenöz kontrast madde uygulanması ekstralüminal  yapıların daha iyi değerlendirilmesine ve damarsal patolojilerin belirlenmesine fayda sağlar. Strangülasyon, iskemi, mezenter arter ya da ven trombozu gibi durumları değerlendirmede faydalıdır.

Tomografide ince barsak lümeninin 2,5-3cm’den geniş olması ya da barsak duvarının 2-3mm’den kalın ölçülmesi, tıkanıklığın distalinde kollebe görünüm olması tanı koydurucudur.

• Hastanın ABC değerlendirilmesi yapılmalıdır.
• Sıvı resüsitasyonu sağlayabileceğimiz damaryolu açılmalıdır.
• Oral alımı kapatılmalıdır.
• Nazogastrik sonda ile serbest drenaj sağlanmalıdır
• Sıvı ve elektrolit resüsitasyonu planlanmalıdır.
• İlgili cerrahi branş ile konsültasyon sağlanmalıdır.

Hasta genel cerrahi bölümüne konsülte edilmelidir.

67 yaş erkek hasta radyoterapi sonrası  bulantı kusma ile acil servise başvuruyor. Hastanın ADBG’sinde ileusla uyumlu hava sıvı seviyesi görünmektedir.

• https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/43383
• http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_35794/jarem-6-136.pdf
• https://radiopaedia.org/articles/adynamic-ileus?lang=us#nav_radiographic-features
• https://radiopaedia.org/articles/gallstone-ileus?lang=us
• https://radiologykey.com/ileus-2/

Direkt Batın Grafisi Değerlendirilmesi