Sinüs taşikardisi, kalbin normalden daha hızlı attığı ve kalp debisinde artışa neden olan düzenli, dar QRS taşikardisidir. Dakikada 100 atımın üzerindeki kalp hızı taşikardi olarak kabul edilir. Sinüs taşikardisinde genellikle 100-160/dakika arasında atriyal atım sayısı gözlenir ve en sık karşılaşılan taşikardi türüdür.
Sinüs taşikardisi, egzersiz, stres veya başka bir fizyolojik uyarana karşı kompansatuar bir yanıt olarak gelişir ve yeterli ejeksiyon fraksiyonunu sağlamak amacıyla ortaya çıkar. Yetişkinlerde normal dinlenme kalp hızı genellikle 60-100 atım/dakika arasında değişir ve bu değer bireyin fiziksel uygunluk düzeyine veya tıbbi komorbiditelere bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Çocuklarda Sinüs Taşikardisi
Çocuklarda dinlenme kalp hızı, yaşa göre değişkenlik gösterir ve genellikle yetişkinlerden daha yüksektir. Bebeklik döneminde dakikada yaklaşık 100-150 atım arasında olan kalp hızı, çocuk büyüdükçe kademeli olarak azalır ve altı yaşına kadar bu düşüş devam eder.
Normal sinüs ritmi, kalbin sağ atriyumunun üst kısmında bulunan sinüs düğümünden (SA nodu) köken alır. Sağlıklı bir kalpte, sinüs düğümü dakikada 60-100 arasında uyarı gönderir ve bu da normal kalp hızını sağlar.
Taşikardi ve Klinik Önemi
Dinlenme halindeyken gözlenen taşikardi, ciddi bir patolojinin en erken belirtisi olabilir. Bu nedenle, klinisyenin taşikardinin altta yatan nedenini hızlıca tanımlaması ve acil değerlendirme veya tedavi gerekip gerekmediğini belirlemesi çok önemlidir.
Taşikardi, fizyolojik veya patolojik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Fizyolojik taşikardi genellikle vücudun normal yanıtları ile ilişkilidir, patolojik taşikardi ise altta yatan bir hastalık veya durumdan kaynaklanır. Ayrıca bazı ilaçlar ve maddeler de taşikardiye neden olabilir.
1. Fizyolojik Nedenler:
- Çocukluk dönemi
- Efor (egzersiz)
- Emosyonel stres (duygusal durumlar)
- Ağrı
- Anksiyete
2. Patolojik Nedenler:
- Ateş
- Hipoksi
- Hipovolemi
- Anemi
- Enfeksiyon
- Anksiyete bozukluğu
- Dekompanse kalp yetmezliği
- Pulmoner emboli
3. Farmakolojik Nedenler:
- Atropin
- Katekolaminler (Epinefrin)
- Salbutamol
- Aminofilin
- Kafein
- Alkol
- Nikotin
- Amfetamin
- Kokain
Sinüs taşikardisi, genellikle altta yatan bir hastalığa sekonder olarak gelişir. Fizyolojik sinüs taşikardisi durumlarında, hastaların öyküsünde şiddetli egzersiz, fazla miktarda kafein tüketimi veya duygusal stres gibi tetikleyiciler sıkça görülür.
En Yaygın Gözlemlenen Semptomlar:
- Anormal derecede güçlü veya kuvvetli kalp atışları
- Çarpıntı hissi
- Düzensiz kalp atışları
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Bayılma (senkop)
- Göğüs ağrısı
- Kaygı (anksiyete)
- Kan basıncında değişiklikler
- Egzersiz toleransında azalma
- Kaygı ve huzursuzluk
Bu semptomlar, sinüs taşikardisinin nedenine bağlı olarak farklılık gösterebilir ve altta yatan patolojinin şiddetine göre değişebilir.
Sinüs Taşikardisi Olan Hastanın EKG Özellikleri
- Ritim: Düzenli
- Hız: Yetişkinlerde >100 atım/dakika
- P Dalgası: Normal büyüklükte, her P dalgasını bir QRS kompleksi takip eder. P dalgaları, DI ve DII derivasyonlarında pozitiftir, aVR derivasyonunda negatiftir.
- QRS Kompleksi: Dar (≤ 0.12 saniye)
Bu EKG özellikleri, sinüs taşikardisini diğer taşikardi türlerinden ayırt etmede yardımcı olur ve düzenli ritim ile birlikte tipik P dalgalarının varlığı tanı koymada önemlidir.
Taşikardisi olan tüm hastalara mutlaka EKG çekilmelidir. P dalgası görülmeden sinüs taşikardisi tanısı koyulamaz.
- Düzenli ritimde dar QRS taşikardisi mevcutsa ve kalp (ventrikül) hızı 110-130 atım/dakika civarındaysa, P dalgası görünmüyorsa, 2:1 geçişli atriyal flutter olasılığını göz ardı etmeyin. Bu durumda, T dalgasının inen koluna bakılarak “testere dişi görünümü” aranmalıdır. Tanı amacıyla hastaya Adenozin verilebilir. Eğer AV blok varsa, Adenozin ile AV blok derecesi artırılarak flutter dalgalarının daha net görünmesi sağlanabilir.
- Düzenli ritimde dar QRS taşikardisi olup, kalp (ventrikül) hızı 110-130 atım/dakika civarındaysa ve P dalgası görünmüyorsa, bloklu ektopik atriyal taşikardi olasılığını da göz önünde bulundurmalısınız. Bloklu ektopik atriyal taşikardide “testere dişi görünümü” olmaz. Tanı kesinleştirmek için Adenozin uygulanabilir. Adenozin, AV blok derecesini artırarak P dalgalarının net olarak görülmesini sağlayabilir.
İstenmesi gerelen laboratuvar tetkikleri:
- Glikoz seviyesi
- Elektrolitler
- Kalsiyum, magnezyum
- Tiroid fonksiyonu
- Troponin
- Toksikolojik ilaç tarama
Sinüs taşikardisinin tedavisinde genellikle altta yatan nedenin düzeltilmesi yeterlidir. Ancak, bazen sinüs taşikardisini açıklayacak bir sebep bulunamaz ve bu durumda uygunsuz sinüs taşikardisi (inappropriate sinus tachycardia) olarak adlandırılır.
Uygunsuz Sinüs Taşikardisi Tedavisi
Eğer uygunsuz sinüs taşikardisi varsa ve hasta semptomatikse, kalp hızını yavaşlatmak amacıyla beta bloker, diltiazem veya verapamil gibi ilaçlar kullanılabilir. Bu tedavi yöntemi, taşikardiye bağlı kardiyomiyopati gelişimini de önlemeyi amaçlar.
Beta Blokerler ve Alternatif Tedavi
Beta blokerler, duygusal stres ve anksiyete bozuklukları nedeniyle gelişen fizyolojik semptomatik sinüs taşikardisinde oldukça etkili ve faydalıdır. Ancak, beta blokerler kontrendike ise, alternatif olarak diltiazem veya verapamil kullanılabilir ve bu ilaçlar da kalp hızını kontrol etmede yararlı olabilir.
50 yaş çarpıntı şikayeti olan hasta
- https://litfl.com/sinus-tachycardia-ecg-library/
- https://ecgwaves.com/topic/sinus-tachycardia-causes-ecg-inappropriate-management/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553128/
- http://ailehekimi.medicine.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/581/2019/04/Birinci-Basamakta-Aritmilere-Yakla%C5%9F%C4%B1m.pdf
- https://www.metealpaslan.com/ekg/sinus-tasikardisi.htm
