Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
N-asetil sistein (NAC) mukolitik ve antioksidan özellikleri için kullanılan bir ilaçtır. NAC asetaminofenin antidotudur ve parasetamole (asetaminofen) bağlı karaciğer toksisitesinde hastalarda 50 yıla yakın bir süredir etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Son yıllarda bronkopulmoner hastalıklarda yoğun kıvamlı balgamın atılması, azaltılması ve ekspektorasyonun kolaylaştırılması için C vitamini kombiyasyonla kullanılmaktadır.
Etki Başlangıcı: 5-10 dk
Etki süresi: 2 saat
Yarılanma Ömrü (t½): Yetişkinlerde 5,6 saat ve yenidoğan da 11 saat
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: İdrar
Tablet Formu: NAC-C® 1200 mg/400 mg Efervesan Tablet
Her bir efervesan tablet 1200 mg asetilsistein ve 400 mg askorbik asit
içerir.
Ampul Formu: Asist® 300 mg/3 mL (% 10) solüsyon içeren ampul
Her ampulde 300 mg asetilsistein içerir.
N-asetil-L-sistein (NAC), bir amino asit olan L sisteinin asetilenen bir türevidir. Mukusun polimerleri arasındaki disülfidril bağlarını parçalayarak solunum yollarından salgılanan balgamın yoğunluğunu ve yapışkanlığını azaltır, su gibi akıcı hale getirir. Oluşturduğu mukusun visko-elastikiyetini ile bronşiyal sekresyonların atılımını artırır, mukosiliyer klirens üzerindeki pozitif etki etki yaratır ve böylece solunumu kolaylaştırarak akciğer fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olur.
Bir diğer etkisinde antioksidan etkisidir. Parasetamol aşırı doz zehirlenmesinde, parasetamolün antidotu olarak NAC kullanımı gastrointestinal sistem kompresyonu ile beraber en önemli tedavi yöntemidir.
NAC, glutatyon üretiminde önemli bir öncü olan sistein sağlayarak glutatyon rezervlerini attırır ve toksik metabolitlere de bağlanır ve serbest radikalleri temizler. Ayrıca dokulara oksijen iletimini, mitokondriyal ATP üretimini arttırır ve kan akışını ve karaciğere ve diğer hayati organlara oksijen iletimini artırmak için mikrovasküler tonu değiştirir.
Parasetamol zehirlenelerinde bu yüzden antidot olarak kullanılır. Parasetamol oral alındıktan sonra KC’ de sitokrom p450 enzim sistemi tarafından toksik metaboliti olan N-acetyl-p-benzoquinonimine (NAB) metabolize olur. Bu metabolit Parasetamol’ün normal doz kullanımlarında endojen glutatyon ile detoksifiye edilir. Yüksek doz alımlarda glutatyon depoları tükenir ve NAB detoksifiye edilemediğinden KC toksisitesi oluşur. Akut Parasetamol zehirlenmesinde; alımı takiben ilk sekiz saat içerisinde uygulanan N- Asetil Sistein (NAC)’in KC toksisitesi gelişmesini yüzde yüze yakın oranda önlediği bildirilmektedir..
- Mukolitik: Pnömoni, bronşit, trakeobronşit, kistik fibroz, trakeostomi hastaları, ameliyat sonrası yapışkan veya inspire mukus salgılarının olduğu durumlarda ve mukus tıkanmasına yardımcı olmak için tanısal bronkoskopi öncesi kullanılır.
- Antidot: Parasetamol aşırı doz zehirlenmesi
- Kontrast kaynaklı nefropatinin önlenmesi
- Keratokonjonktivit sicca’nın topikal tedavisi
- Asetilsistein veya formülasyonun herhangi bir bileşenine karşı aşırı duyarlılık.
20 Saatlik İV NAC Tedavisi Protokolü
- 20 saatlik bir tedavidir.
- 1. saatte 200 ml %5 dekstroz içine 150 mg/kg’dan 15-60 dakikada gidecek şekilde yükleme yapılır. Genelde 15 dakika içinde verilir.
- 500 ml %5 dekstroz içine 50 mg/kg’dan 4 saatlik infüzyona geçilir.
- 1000 ml %5 dekstroz içine 100 mg/kg’dan 16 saatlik infüzyon yapılır.
- Toplamda 300 mg/kg NAC 20 saat içinde verilir.
72 Saatlik Oral NAC Tedavisi Protokolü
- 72 saatlik tedavidir.
- 140mg/kg oral yükleme ve 70mg/kg idame dozunda 4 saatte bir 17 kez olacak şekilde 72 saate tamamlanır. Toplamda 1330 mg/kg doz yüklenir.
- Nazogastrik ile ya da meyve suyu ile birlikte verilebilir. Çözelti %5’e kadar seyreltilmeli ve lezzeti arttırmak için tercihen bir meşrubat veya meyve suyu ile karıştırılmalıdır.
- Hastaya ağız yoluyla n-asetilsistein verildikten sonraki 1 saat içinde hasta kusmuşsa doz yinelenmelidir. Kusmayı önlemek için, meyve suyu ile veya nazogastrik tüp yardımıyla verilebilir, gerekirse metoklopramid (0,5-1 mg/kg) ya da ondansetron (0,15 mg/kg) kullanılabilir.
Mukolitik – Ekspektorasyon:
NAC-C® 1200 mg/400 mg Efervesan Tablet
Her bir efervesan tablet 1200 mg asetilsistein ve 400 mg askorbik asit
içerir.
14 yaş üzerindeki ergenlerde ve erişkinlerde; solunum yollarını ilgilendiren hastalıklarda artmış sekresyonu azaltmak ve atılımı kolaylaştırmak amacıyla günde 1 efervesan tablet şeklinde uygulanır. Etki ve emilim miktarını arttırmak için efervesan formunda üretilmiştir. Bir bardak suda eritilerek içilir. Efervesan tabletler çiğnenmemeli ve yutulmamalıdır. NAC-C aç veya tok karnına alınabilir. Bol sıvı alımı NAC-C’nin mukolitik etkisini destekler. İçerisinde bulundurduğu 400 mg C vitamini, doku onarımında ve bazı nörotransmitterlerin enzimatik üretiminde rol oynar. Ayrıca güçlü bir antioksidandır. Nötrofil fagositozu ve kemotaksisi arttırır. Makrofaj migrasyonunu etkiler. T hücre ve NK hücre proliferasyonunu arttırır ve fonksiyonlarını modüle eder.
Gebelik Kategorisi: B
Asetilsisteinin süte geçip geçmediği bilinmemektedir.
- Mide bulantısı (Oral)
- Kusma (Oral)
- İshal
- Gastroözofageal reflü
- Burun kanaması
- Pruritus
- Taşikardi
- Anafilaktoid reaksiyonlar
- Aşırı sıvı yüklemesi geliştirme eğilimi olan hastalarda (örn., kardiyomiyopati veya konjestif kalp yetmezliği), aşırı sıvı yüklenmesini önlemek için IV NAC’de kullanılan seyreltici sıvı miktarının uygun şekilde titre edilmesi gerekir.
- Anafilaktoid reaksiyonların çoğu hafif (%6) veya orta (%10) olup, bronkospazm ve hipotansiyon gibi ciddi reaksiyonlar %1’de görülüyor.
- NAC-C 1200 MG/400 MG EFERVESAN TABLET
- NAC 900 MG 20 EFERVESAN TABLET
- ASİST 300 MG/3 ML CÖZELTİ İCEREN AMPUL (10 AMPUL)
- ACT 300MG/3ML (%10) ENJEKSIYONLUK COZELTI (10 AMPUL)
- ASİST 1200 MG TOZ ICEREN 20 SASE
- ASIST % 4 SURUP HAZIRLAMAK ICINGRANUL (100 ML)
- ACETYLCYSTEIN 600 TROM 20 EFERVESAN TABLET
- https://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_22143/EAJEM-10-145-En.pdf
- https://acilci.net/asetilsistein/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537183/
- https://guncel.tgv.org.tr/journal/48/pdf/100171.pdf
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/414548
- https://guncel.tgv.org.tr/journal/48/pdf/100171.pdf
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/414548
- https://tatd.org.tr/toksikoloji/2020/05/09/parasetamol-zehirlenmelerinde-asetilsistein/
