Kardiyak aksiyon potansiyeli iyonların kardiyak hücre zarı boyunca hareketi ile meydana gelir. Bu iyonların normal seviyelerindeki değişiklikler, elektriksel aktivitenin değişmesine neden olabilir ve bu değişiklikler EKG’ bir takım değişikliklere sebep olur. Bu yüzden EKG elektrolit bozukluklarının saptanmasına bizlere yardımcı olur.
Örneğin hiperkalemide görülen sivri T dalgaları gibi bazı karakteristik paternler neredeyse tanısaldır. Elektrolit dengesizliklerinin şiddeti, bazı durumlarda EKG değişiklikleri ile tahmin edilebilir. Ancak birden fazla elektrolit bozukluklarında, EKG sinyali önemli ölçüde bozulabilir, bu da hem metabolik bozuklukların tanısını hem de metabolik bozuklukların ciddiyetinin tahminini zorlaştırır.
Hiperkalemi ve EKG Bulguları
Serum K seviyesinin > 5 mEq/L olmasına denir.
- P dalga amplitüdü azalır veya tamamen kaybolabilir.
- PR intervali uzar.
- QRS kompleksi genişler.
- QT intervali kısalır.
- Dar tabanlı, sivri T dalgası görülebilir. EKG cihazının yazılımı, sivri T dalgalarını sanki ayrı bir QRS kompleksi gibi kabul ederek kalp hızını olduğunun iki katı şeklinde rapor edebilir.
Hiperkaleminin EKG bulgularının sensitivite ve spesifisitesi yüksek değildir. Beklenen EKG bulgularının görülememesi hiperkalemiyi ekarte ettirmez.
Hiperkalemide daha nadir görülen EKG bulguları
- Nodal ritm.
- ST-segment alternansı.
- Sol ön fasiküler blok.
- Sağ dal bloğu.
- Sol dal bloğu.
- Brugada-benzeri EKG paternleri.
- Atriyal fibrilasyonun sinüs ritmine dönmesi.
- Geniş QRS taşikardisi.
- Derin negatif T dalgaları (hiperkalemi tedavisinden sonra).
Klinik Önemi
Kronik böbrek yetmezliği hastasındaki sinüs taşikardisi bazen P dalgalarının kaybolması ve QRS’in genişlemesi nedeniyle ventriküler taşikardi zannedilebilir. Hiperkalemi ile hipermagnezeminin EKG bulguları birbirine benzer. Daha fazlası için tıklayınız.
Hipokalemi ve EKG Bulguları
Serum K seviyesinin < 3.5 mEq/L olmasına denir.
- ST segment çökmesi görülebilir.
- T dalgasında düzleşme olur.
- U dalgası amplitüdü artar. Belirginleşen U dalgasının yüksekliği T dalgasını geçebilir. U dalgası T dalgası ile birleşince QT intervali uzamış gibi görünebilir. Aslında ölçülmekte olan QU intervali olabilir. T dalgası daha sivri olurken U dalgası genellikle daha yuvarlak olup kubbe şeklindedir.
- Daha seyrek olarak birinci veya ikinci derece atriyoventriküler (AV) blokların görülebildiği de bildirilmiştir.
Klinik Önemi
Hipokalemide birinci derece AV blok gelişince P dalgası U dalgasına doğru yaklaşır. Bu durumda U dalgası T dalgası, P dalgası da U dalgası sanılabilir. Özellikle ikinci derece AV blok geliştiğinde (U dalgası zannedilen) P dalgasını QRS kompleksinin izlemediği sırada P dalgası kolaylıkla U dalgası sanılabilir.
- Hipokalemi, Digoksin zehirlenmesinin ortaya çıkmasını kolaylaştırır.
- Hipokalemi, uzun QT interval sendromu hastalarında Torsades de pointes gelişimini kolaylaştırır.
- Hipokaleminin EKG bulguları hipomagnezemi ile benzerlik gösterir. Unutulmamalıdır ki hipomagnezemi varlığında hipokaleminin düzeltilmesi zorlaşır.
Hipokaleminin EKG bulgularının sensitivite ve spesifisitesi yüksek değildir. Beklenen EKG bulgularının görülmemesi hipokalemiyi dışlamak için yeterli değildir.
Hiperkalsemi ve EKG Bulguarı
Total kalsiyum miktarının 10,5 miligram/dl’nin üzerinde veya iyonize kalsiyum seviyesinin 2,7 mEq/L’den fazla olması olarak tanımlanır
- QT intervali kısalır . Bu kısalma aslında ST segmentinin kısalmasına bağlıdır.
- ST segmentinin kısalması sonucu T dalgasının proksimal yarısı distal yarısına göre daha dik olur. Oysa normalde T dalgasının distal yarısı proksimal yarısına göre daha diktir.
- Serum kalsiyum düzeyi 16mg/dL veya daha üzerine çıkınca T dalgasının süresi uzar. Buna bağlı olarak QT kısalması kaybolmaya başlar.
- ST segment yükselmesi görülebilir (akut miyokard infarktüsünü andırabilir) .
- Sol dal bloğu görülebilir (nadir).
Klinik Önemi
- Hiperkalsemi digoksin zehirlenmesinin ortaya çıkmasını kolaylaştırır.
- Hiperkalseminin EKG bulgularının sensitivite ve spesifisitesi yüksek değildir. Beklenen EKG bulgularının görülememesi hiperkalsemiyi ekarte ettirmez.
- Serum kalsiyum düzeyinin aşırı yükselmesi nadiren akut miyokard infarktüsü izlenimi verebilir.
Hipokalsemi ve EKG Bulguları
- QT intervali uzar , bu uzama ST segmentinin uzaması na bağlıdır.
- T dalga alternansı (nadir görülür).
- ST segment yükselmesi (nadir görülür, akut miyokard infarktüsünü andırabilir).
- T dalgasını etkilemeden ST segmentini uzatan tek durum hipokalsemidir.
- Hipokalseminin EKG bulgularının sensitivite ve spesifisitesi yüksek değildir. Beklenen EKG bulgularının görülmemesi hipokalsemiyi dışlamak için yeterli değildir.
- Kronik hipokalsemide sol kalp yetmezliği gelişebilir.
Klinik Önemi
Hipokalsemi genellikle EKG’de ile tanınabilir. Olası hipotermi dışında , T dalgasının süresini değiştirmeden ST segmentinin süresini uzatan başka ajanlar veya metabolik anormallikler yoktur. Bununla birlikte, hastaların tanısal EKG değişiklikleri olmadan klinik olarak anlamlı hipokalsemiye sahip olabileceğini unutulmamalıdır. Hipokalsemi varlığında T dalgasının polaritesi değişmeden kalabilir. Ancak bazen dik QRS kompleksi olan derivasyonlarda T dalgası azalır, düzleşir veya keskin bir şekilde ters çevrilir.
Daha fazlası için tıklayınz.
Hipermagezemi ve EKG Bulguları
- Hiperkalemiye benzer bulgular gösterebilir.
- PR uzaması
- QRS genişlemesi gibi intraventriküler ileti gecikmesi ile diğer spesifik olmayan bulguları
gösterebilir. - Tam AV bloğu ve asistoli
- Nadirde olsa Tam AV bloğu ve asistoli
Hipomagezemi ve EKG Bulguları
Hipomagnezemide görülen elektrokardiogram (EKG) değişiklikleri çoğunlukla hipokalemi ve hipokalsemideki değişikliklere benzerlik gösterir ve karışabilir. Kardiovasküler belirtiler arasında özellikle EKG’deki ;
- Non-spesifik T-dalgası değişiklikleri
- U dalgaları
- QRS kompleksinin genişlemesi
- PR aralığının uzaması
- Atriyal ve ventriküler erken sistoller
- Atriyal fibrilasyon
- Torsades de pointes dahil ventriküler aritmiler
- Monomorfik ventriküler taşikardi
- Ventriküler fibrilasyon
- Artmış digital toksisitesi
- Kardiyak iskemi
hipomagnezemi olgularında ortaya çıkabilir.
Klinik Önemi
- Hipomagnezemili hastalarda digoksinin kardiak toksisite üzerinde arttırıcı etkisi mevcuttur.
- Tehlikeli derecede düşük magnezyum seviyeleri, torsades de pointes (belirgin QT uzaması olan polimorf ventriküler taşikardi) gibi ölümcül kardiyak aritmilere neden olma potansiyeline sahiptir.
- Ayrıca, akut miyokard enfarktüsü olan hastalarda hipomagnezemi, onları ilk 24 saat içinde daha yüksek ventriküler aritmi riskine sokar.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6932546/
- https://www.metealpaslan.com/ekg/hipokalemi.htm
- https://docplayer.biz.tr/43220380-Acil-serviste-sivi-elektrolit-bozukluklarina-yaklasim.html
- https://hastane.etu.edu.tr/bulletin/694-elektrolit-anormallikleri
