Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
Genelde kabızlık; sert dışkılama, dışkı sayısının normalden az olması, yoğun ıkınma gerekliliği, tam rahatlayamama, anüş ve vajina çevresinde bası hissi olarak tanımlanır. Aslında kabızlık bir hastalık değil, kişiden kişiye değişen ve farklı şekillerde yorumlanan subjektif bir semptomdur.
- Düşük lifli diyet ve sudan yetersiz diyet
- Sedanter yaşam tarzı (az fiziksel aktivite)
- Kafein kullanımı
- 55 yaş üzeri yetişkinler
- Bakım hastaları
- Yenidoğanlar ve çocuklar
- Aşırı alkol kullanımı
- İlaçlar (Polifarmasi özellikle yaşlılarda)
- Laksatiflerin kötüye kullanımı
- Endokrin bozuklukları (hipotiroid)
- Nörolojik hastalık (nöropati)
- Psikolojik sorunlar
- Seyahat
- Kronik kabızlık öyküsü
- Kırsal ve soğuk bölgelerde yaşamak gibi
- Yakın zamanda geçirilmiş abdominal veya perianal-pelvik cerrahi
- Gebelik
- Aşırı ıkınma
- Sert feçes çıkarma
- Karında rahatsızlık
- Karında şişlik
- Uzun süreli defekasyona çıkmama
- Defekasyon sonrası yeterli boşalmama hissi olması
Hasta konstipasyon hakkında eğitilmeli, konstipasyonu arttırıcı etkisi olan ilaçlardan kaçınılmalı, yeterince fiber içeren diyet alması, her gün düzenli olarak tuvalete çıkması ve alaturka tuvalet kullanması öğretilmelidir. Şiddetli semptomları hastalarda ampirik tedavi başlanmalıdır.
Lif oranı yüksek gıdalar Önerilmelidir.
- Tam tahıllı undan yapılan ekmek, makarna ve kahvaltılık gevrekler.
- Arpa, çavdar, yulaf ve bunlardan üretilen gıdalar.
- Brokoli, mısır, karnabahar, havuç gibi sebzeler.
- Elma, narenciye türü meyveler.
- Bezelye, nohut, kuru fasulye gibi baklagiller.
- Kuruyemişler ve tohumlar (chia tohumu gibi)
Laksatifler
Hacim Değiştiren Laksatifler
Sindirimi gerçekleşmeyen büyük şeker molekülleri içerirler ve bu özellikleri sayesinde su tutucu ve kitle/hacim etkisi yapıcı niteliktedirler. Bol su ile alınmaları gerekir, aksi takdirde kabızlığın şiddetini artırabilirler. Kepek ve psyllium en yaygın hacim değiştirici laksatiflerdir.
Osmotik Laksatifler
- Laktüloz (Duphalac®, Osmolac®)
- Lactitol
- Mannitol
- Sorbitol (Libalaks®)
- Polietilen glikol (Golytely®)
barsaktan emilmez ve lümene net sıvı ve elektrolit salınımına sebep olarak feçesin akışkan olmasını sağlar ve ayrıca feçes miktarını arttırarak peristaltizmi de artırırlar. Ağızdan alındıktan sonra 2-3 saat içinde etki ederek en hızlı çalışan laksatiflerdir. Bunların doza bağımlı olarak karın ağrısı ve kramp yapıcı etkileri vardır. Karında gerginlik ve ishal gelişimi polietilen glikolün (PEG) başlıca komplikasyonlarıdır.
- Magnezyum sitrat
- Magnezyum sülfat
- Sodyum ve disodyum fosfat (B.T. ENEMA çözelti)
ince barsak ve kolon lümenine sıvı geçişini sağlayarak etki eden saline laksatiflerdir
Stimulan (Uyarıcı) Laksatifler
Diphenylmethane deriveleri olan
- Bisacodyl
- Sodium picosulfate
ve konjuge anthraquinone deriveleri olan
- Cascara sagrada
- Aloe
- Senna
- Hint yağı
- Sinameki
suyun emilimini azaltıp, barsak motilitesini ve prostoglandin salınımını uyararak etki ederler. Bu ilaçların en önemli yan etkileri karın ağrısı ve ishalin yanı sıra kronik ilaç kullanımı sonucu oluşan kolonik toksisiteye bağlı inatçı kabızlıktır.
Lavmanlar
Laksatiflerin dışında lavmanlar, genellikle dışkılamanın diğer laksatiflerle sağlanamadığı kabızlık durumunda kullanılırlar. Ancak hastanın acil rahatlama ihtiyacına göre veya tıkaç oluşumunu önlemek için her zaman tedavide son sıralarda olmayabilir.
I- B.T. ® Enema (67,5 ml, 135 ml ve 210 ml) Solüsyon DIB s:1×1
- 67,5 ml için 59 ml,
135 ml için 118 ml,
210 ml için 177 ml’dir - Her bir lavman Monobazik sodyum fosfat ve Dibazik sodyum fosfat ihtiva eder ve rektal uygulanır.
- Yetişkinler ve 12 yaş üstü çocuklarda 135 mL ve 210 ml dozla solüsyondan günde en fazla bir şişe kullanılır.
- 3 yaş üstü çocuklarda 67.5 ml doz günde en fazla bir şişe kullanılır.
II- Duphalac ® 667 mg/ml Şurup DIB s:1×1
- 1000 ml çözeltide 667 gram sığır kaynaklı laktüloz bulunur.
- Meyve suyu, süt veya su ile karıştırabilir ve bol sıvı ile önerilir.
- Etki göstermesi 2-3 günü bulur.
- Erişkinler İçin: Günlük Başlangıç Dozu: 15 – 45 ml Günlük Tedaviye Devam Dozu:15 – 30 ml
- 7-14 yaş arası: Günlük Başlangıç Dozu: 15 ml Günlük Tedaviye Devam Dozu:10 – 15 ml
- 1-6 yaş arası: Günlük Başlangıç Dozu: 5-10 ml Günlük Tedaviye Devam Dozu:5 – 10 ml
- 1 Yaşın altındaki bebeklerde: Günlük Başlangıç Dozu: 5 ml’ye kadar Günlük Tedaviye Devam Dozu:5 ml’ye kadar
I- Libalaks ® Lavman 10 gr DIB s:1×1
- Her tüpte (10 gram) 5310 mg Sorbitol (%70) ve 3700 mg Gliserin içerir ve rektal uygulanır.
- Üç yaş üstü çocuklar için yarım tüp, büyükler için bir tüp yeterlidir.
- Rektal uygulanır.
I- Gliserin Knasuk ® 1400 mg Pediyatrik Suppozituvar DIB s:1×1
- Her bir doz supozituvar 1400 mg gliserin ihtiva eder ve rektal uygulanır.
- 2 – 6 yaş arası çocuklarda; GLİSERİN KANSUK için önerilen günlük doz bir
supozituvardır (fitil). - 6 – 12 yaş arası çocuklarda; GLİSERİN KANSUK için önerilen günlük doz bir veya iki
supozituvardır (fitil)
I- Fleet ® Enema Adult 133 ml Solüsyon DIB s:1×1
- Her bir lavman Sodium phosphate (monobazik), 19 g Sodium phosphate (dibazik) ihtiva eder ve rektal uygulanır.
- Enema 12 yaş altı yarım doz, yetişkinde tam doz uygulanır.
| K59 | Fonksiyonel barsak bozuklukları, diğer |
| K59.0 | Kabızlık |
- https://guncel.tgv.org.tr/journal/48/pdf/100165.pdf
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513291/
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/108041
- https://guncel.tgv.org.tr/journal/68/pdf/100499.pdf
- https://theromefoundation.org/
