Anal Fissür Reçetesi

Anal fissür (makatta çatlak, yırtık), anal kanal mukozasında oluşan ve hemen dışındaki cilde uzanan yırtıklara denir. Çoğunlukla sert dışkı, kabızlık sonucu zorlu ıkınmalar esnasında oluşur. Fissür oluştuktan sonra oluşan ağrı nedeniyle ortaya çıkan anal sfinkter spazmı, fissürün devam etmesine ve kronikleşmesine neden olur.

• Kabızlık
• Sert dışkı geçişi
• Kronik ishal
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• Tüberküloz
• İnflamatuar barsak hastalığı
• HIV
• Anal kanser
• Çocuk doğurma
• Önceki anal cerrahi
• Anal cinsel ilişki

• Ağrılı dışkılama
• Kanamalı dışkılama (Dışkı üzerine sıvanmış parlak kırmızı kan tipiktir)
• Kabızlık

Muayenede anal fissür, genellikle anal kenardan dentat hatta kadar uzanan doğrusal veya gözyaşı damlası şeklinde olan mukozal yırtıklar şeklinde gözlenmektedir. Zayıf hastalarda bu laserasyon genellikle kolayca görünürken obez hastalarda kolay görünmeyebilir. Fissürü olan hastalarda bazen tüm anal sfinkter boyunca palpasyonda ağrı olabilir

Şiddetli ağrı ve kanama en sık belirtisi olup günlük ve sosyal yaşamı ileri derecede olumsuz yönde etkilemektedir. Anal fissürlerin ilk tedavisi medikal müdahalelerdir. Sık oturma banyoları, analjezikler, dışkı yumuşatıcılar ve yüksek lifli bir diyet önerilir. Nüksün önlenmesi amaçlanır. Yeterli sıvı alımı anal fissürlerin tekrarını önlemede yardımcıdır ve şiddetle tavsiye edilir. Diyet değişiklikleri ve laksatifler ile konservatif tedavi başarısız olursa, %2 lidokain jeli, topikal nifedipin, topikal nitrogliserin veya topikal nifedipin veya lidokain kombinasyonu gibi topikal analjezikler dahil olmak üzere diğer seçenekler kullanılabilir. Çoğu hasta için prognoz, yaşam tarzlarında ve diyetlerinde değişiklik yaptıkları sürece iyidir. İnatçı vakalar için cerrahi bir seçenek olabilir. Ancak cerrahi tedaviden sonra bile bu lezyonlar hastaların %4-6’sında tekrarlamaktadır.

Medikal Tedavi

Diyet:

Anal fissür oluşumunda kabızlık ve buna bağlı devamlı ıkınmanın eşlik ettiği defakasyonun önemli rol oynadığı düşünülürse, konstipasyonun önlenmesi medikal tedavinin temelini oluşturur. Kronik konstipasyonu azaltmak ve önlemek için gıdalardaki lif oranını ve sıvı miktarını arttırmak gerekir. Unutulmamalıdır ki, dışkının sadece hacimli değil, aynı zamanda yumuşak olmasını sağlamak için lifle birlikte yeterli su alımı sağlanmalıdır. Günlük lif ihtiyacı 20-30 gr/gün ve sıvı ihtiyacı en az 2-2.5litre /gündür.

Laksatifler 

Dışkı hacmini arttırıcı ve dışkı yumuşatıcı ajanlar medikal tedavinin bir parçasıdır.

Osmotik Laksatifler (Dışkı hacmini arttıran ajanlar)

• Laktüloz (Duphalac®, Osmolac®)
• Lactitol
• Mannitol
• Sorbitol (Libalaks®)
• Metil sellüloz
• Polietilen glikol,
• İspaghula, sterculia, psyllium preparatları

Stimulan (Uyarıcı) Laksatifler (Dışkı yumuşatıcılar)

• Senna (Pursenid®)
• Bisacodyl
• Diocotyl sodium sulfosuccinate

vb. gibi ajanlardır.

Oturma Banyosu

Sıklıkla leğen veya küvet kullanılır ama son zamanlarda sadece bu amaçla geliştirilmiş ve klozet içine oturan özel plastik oturma küvetleri vardır. İçine oturulabilecek büyüklükte bir leğene ılık su doldurulur (vücut sıcaklığında) veya klozetin üstüne konulur. Hasta 15-20 dakika süre ile dirseğini yakmayacak ısıdaki bu ılık suyun içine günde 2-6 kez oturur, bekler. Tedavinin ilk günlerinde, oturma banyosunun, günde  3 ya da 4 defa da yapılması iyileşmeyi hızlandırır. Ilık suya oturma banyosu, anal sfinkter spazmının çözülmesini, böylece anal kanaldaki kan dolaşımının  düzelmesini sağlar.

Topikal Kremler

• Topikal Analjezik: Anestol® pomad 3×1 özellikle gaita yaptıktan sonra sürülür.
• Topikal Vazodilatatör: Kan akışını artırırlar, anal sfinkter tonusunu azaltır ve daha hızlı iyileşmeyi destekler.

-Topikal Nifedipin:  Jel formları yurt dışında kullanılmakta ama şuan için Türkiye’de satışı yoktur.

-Topikal Nitrogliserin: Nitrogliserin (Rectoderm® , Rectogesic® rektal Merhem) merhemi oturur pozisyonda sürmeleri ve çok hızlı ayakta durmaktan kaçınmaları önerilir. Hastalara ayrıca nitrogliserin kullanırken sildenafil, tadalafil ve vardenafil gibi ilaçlardan kaçınmaları önerilmelidir. Baş ağrısı ve hipotansiyon gibi yan etkileri görülür.

-Topikal Diltiazem: Locafen®

I- Duphalac® (Flavonoid) Şurup DIB s:4x30ml

• 1000 ml çözeltide 667 gram sığır kaynaklı laktüloz bulunur.
• Yetişkinler için başlangıç dozu günde 3 – 4 defa 30-45 ml. Sonrasında günde 2-3 defa yumuşak bir defekasyon sağlayabilecek şekilde doz ayarlaması yapılabilir.

II-Rectoderm® (Gliseril trinitrat) Rektal Merhem DIB s:2×1 

• Genel doz anal kanala günde 2 kez 12 saat ara ile (yaklaşık 5 mg
  gliseril trinitrat) uygulanmasıdır.
• Ağrı yok olduktan sonra 2 hafta sürdürülmelidir, iyileşme 8 hafta kadar sürebilir.

III-Anestol® (Lidokain) Pomad DIB s:4×1 

• Genel doz anal kanala günde 4 kez uygulanmasıdır.
• Dışkılama sonrası kullanımı önerilir.

II-Rectogesic® (Gliseril trinitrat) Rektal Merhem DIB s:2×1 

• Genel doz anal kanala günde 2 kez 12 saat ara ile uygulanır.
• Ağrı yok olduktan sonra 2 hafta sürdürülmelidir, iyileşme 8 hafta kadar sürebilir.

Anal Fissür Acil Yaklaşım