Gonore, halk arasındaki adıyla bel soğukluğu, en sık bildirilen ikinci cinsel yolla bulaşan enfeksiyon hastalığıdır. Kadınlarda gonokok enfeksiyonlarının çoğu asemptomatiktir ve sıklıkla klamidya ile birlikte bulunur. Gonoreal enfeksiyonlar ektopik gebelikten kronik pelvik ağrı ve PID ye kadar değişen komplikasyonlara neden olur bu yüzden oldukça önemlidirler.
Gonore’ye gram negatif bir diplokok olan N. Gonorrhoeae neden olur. Genellikle cinsel yolla bulaşır ya da anneden bebeğe doğum sırasında bulaşabilir.
Pili yapısı ile mukoza hücrelerine bağlanır, pili yapısının bir diğer özelliği ise antifagositik yapıda olmasıdır. Pili yapısı en önemli virülans faktörüdür. Ig A proteazına sahiptirler bu yapı sayesinde mukozanın savunma yanıtı olan sekretuvar IgA’yı hidrolize ederek kalıcılığını sürdürür. LOS virülans faktörüne sahiptirler bu yapı dış zar proteinidir endotoksin özelliğine sahiptir fakat yakın akrabaları meningokokların sahip olduğu endotoksinlere göre daha zayıf özellikte oldukları için sistemik dolaşıma geçmeleri halinde konakta daha hafif bir tablo ile karşımıza çıkar.
Kadınlar genelde asemptomatiktir, erkeklerde semptomlar daha belirgindir.
- Kadınlarda semptomlar varsa, spesifik olmayan alt karın ağrısı ve 7-14 günlük bir inkübasyon döneminden sonra mukopürülan servisiti içerebilir.
- Erkekler maruziyetten sonraki 2 hafta içinde %80 ile %90 oranında semptom geliştirirler. Dizüri ve bol pürülan penil akıntı en sık görülen semptomlardır ancak akut epididimit ve prostatit de görülebilir.
- Mukopürülan anal akıntı ve ağrı ile rektal enfeksiyon gonokokal servisitli kadınların %30-50 sinde görülür ve rektum anal sex yapan eşcinler erkeklerde tek enfeksiyon bölgesi olabilir.
- N. Gonorrhoeae ayrıca farenksten de izole edilebilir ancak nadiren farenjite neden olur.
Yaygın gonokok enfeksiyonunun belirti ve semptomları arasında eritematöz bir tabanda peteşiyal veya püstüler akral deri lezyonları, asimetrik artraljiler, tenosinovit veya septik artrit ve ateş veya genel halsizlik yer alır. N. Gonorrheae ve diğer CYBE’ lar ile enfeksiyon, artmış HIV bulaşı ile yakın ilişkilidir.
Hastalık kontrol ve önleme merkezleri, nükleik asit amplifikasyon testinin servikal, vajinal, üretral veya idrar örneklerinde yapılmasını önerir. Örnekler hastanın kendisi tarafından alınabilir.
- Tüm nükleik asit amplifikasyon testleri aynı değildir; bazı testler yalnızca belirli numune türlerinde kullanılabilir, bu nedenle kurumunuzda hangi testin yapıldığının öğrenilmesi gerekmektedir.
- Kültür ve PCR testleri endoservikal sürüntü örnekleriyle çalışılır.
- Erkeklerde hücre içinde diplokok bulunduran PNL’leri gösteren üretral sekresyonun gram pozitif boyanması tanıyı doğrular. Ancak, bu bulgunun olmaması gonokok enfeksiyonunu dışlamak için yeterli değildir ve bu nedenle bir tarama aracı olarak önerilmez. Ek olarak, bu tanı yöntemi, endoservikal, faringeal veya rektal örnekler için yeterli değildir.
- Yaygın gonokok enfeksiyonunun teşhisi zordur. Kan, lezyon ve eklem örnekkerinden oluşan kültürlerin yalnızca %20-50 si pozitif sonuçlar verir. Servikal, rektal ve faringeal örneklerin kültürü tanı koyma şansını arttırır.
Ortaya çıkan direnç modelleri göz önüne alındığında hastalık kontrol ve önleme merkezleri gonore tedavisi için Seftriakson 500 mg IM + tek doz azitromisin 1 gr PO ile ikili tedavi önermektedir.
Florokinolonlar antibiyotik direnci nedeniyle ilk basamakta önerilmemektedir.
Gebelerde sefalosporin ve azitromisin ile veya sefalosporinlere allerjisi varsa 2 gr azitromisin po ile veya 2 gr spektinomisin IM ile tek bir dozda tedavi tercih edilmelidir.
Cinsel temas talimatları klamidya enfeksiyonları ile aynıdır.
Yaygın hastalık daha yüksek dozlarda seftriakson 1 gr IM 1X1 ( 1-2 gün) ve ardından minimum 1 hafta boyunca sefiksim 400 mg PO 2X1 ile tedavi edilmelidir. Gonokoksemi IV antibiyotik uygulaması için hastane yatışı ve olası endokardit ve menenjit için değerlendirme gerektirir. Gonokokal artrit olan hastalar nadiren cerrahi drenaj ve etkilenen ekstremitelerin yıkanmasını gerektirir.
| Hastalık | Tedavi | Allerji varsa alternatif |
| Yetişkilerde non-komplike serviks, üretra ve rektum enfeksiyonları | Seftriakson 500 mg IM tek doz ya da sefiksim 800 mg po tek doz. | Gentamisin 240 mg IM tek doz + Azitromisin 2 gr po tek doz |
| Yetişkin ve adölesanda non komplike farenks enfeksiyonu | Seftriakson 500 mg IM tek doz | |
| Gebelerde | Seftriakson 500 mg IM tek doz | |
| Konjonktvit | Seftriakson 1 gr IM tek doz | |
| Yaygın gonokok enfeksiyonu | Seftriakson 1 gr IM / IV 1×1 ya da Sefotaksim 1 gr IV 3X1 ya da seftizoksim 1 gr IV 3×1 | |
| Çocuk(<45kg) ve infantlarda Non-komplike gonokokal vulvovajinit, servisit,üretrit,farenjit, proktit | Seftriakson 25-50 mg/ kg IV/IM tek doz | |
| Yenidoğan oküler profilaksi | Eritromisin %0,5 oftalmik solüsyon doğumda her iki göze tek uygulama. | |
| Oftalmik gononokok yenidoğan ve infant | Seftriakson 25-50 mg/ kg IV/ ım tek doz |
Daha fazla reçete bilgisine buradan erişebilirsiniz.
| Gonokok Enfeksiyonlar | |||
| Risk Kategorisi | Tedavi Önerileri | Alternatif Öneriler | |
| Komplike olmayan enfeksiyonlar serviks, üretra, ve rektum: Yetişkin ve adölesanlar< 150 kg | Sefriakson 500 mg IM tek doz17 | Sefalosporin alerjisi varsa Gentamisin 240 mg IM tek doz Ek olarak Azitromisin 2 g oral tek doz | |
| Seftriakson uygulama imkanı yoksa veya uygulanabilir değilse: sefiksim 800 mg oral tek doz | |||
| Farinksin komplike olmayan enfeksiyonları: yetişkinler ve ergenler <150 kg | Sefriakson 500 mg IM tek doz17 | ||
| Gebelik | Sefriakson 500 mg IM tek doz17 | ||
| Konjonktivit | Sefriakson 1 g IM tek doz18 | ||
| Dissemine gonokokal infeksiyon(DGI)19 | Sefriakson 1 g IM Veya IV her 24 saatte bir17 | Sefotaksim 1 gr, IV, her 8 saatte bir | |
| Seftizoksim 1 gr 8 saatte bir | |||
| Komplike olmayan gonokokal vulvovaginit, servisit, üretrit, farenjit veya proktit:infant ve çocuk ≤45 kg | Sefriakson vücut ağırlığına göre 25–50 mg/kg IV Veya IM tek doz (IM olarak 250 mg aşmayacak şekilde) | ||
| Komplike olmayan gonokokal vulvovaginit, servisit, uretrit, farenjit veya proktit: çocuk >45 kg | Yetişkinler için önerilen rejime göre tedavi edilmeli (Yukarıya Bakınız) | ||
| Yenidoğanda Oküler Profilaksi | Eritromisin (% 0.5) oftalmik pomad her göze doğumda tek uygulama | ||
| Yenidoğan ve infantlarda oftalmi | Sefriakson 25–50 mg/kg vücut ağırlığına göre IV veya IM tek doz halinde 250 mg dozu aşmayacak şekilde | Eşzamanlı intravenöz kalsiyum uygulaması nedeniyle seftriakson alamayan yenidoğanlarda: sefotaksim 100 mg/kg vücut ağırlığı Tek doz olarak IV veya IM | |
| 17: Klamidya tanısı kesin değilse, Klamidya için Doksisiklin 100 mg oral günde 2 kez 7 gün (gebelerde azitromisin 1 g oral tek doz olarak) 18: Hekim infekte olan göze bir kez serum fizyolojik ile lavaj önermelidir 19: Artrit-dermatit sendromu tedavisinde, hekim oral ajanı, belirgin klinik ilerlemeden 24-48 saat sonra antibiyotik duyarlılık testine (ADT) değiştirebilir, tedavi en az 7 gün sürdürülmelidir. | |||
- Tintinalli 9th edition, chapter 13
- Summary of CDC Treatment Guidelines
- National library of medicine
- https://cms.galenos.com.tr/SolvePark/Uploads/files/13c3fed0efaa42f2b7512deb6556c2f4.pdf
- Lange Tıbbi Mikrobiyoloji ve İmmünoloji “Gram Negatif Koklar”
https://www.acilcalisanlari.com/cinsel-yolla-bulasan-enfeksiyonlar.html
