Uyuz (Skabies) Reçetesi

Tıp dilinde Scabies, halk arasında uyuz olarakta bilinen paraziter cilt hastalıklarından en fazla görülenidir. Etken sadece insan derisinde yaşabilen ve çıplak gözle görülemeyen akar (mite) türünden bir artropod olan “sarcoptes scabiei hominis’in” dir.

• Arcoptes scabiei hominis

Kaşıntının şiddeti, yaygınlığı, gece artması ve ailesel özelliği çok tipiktir.

• El Parmak Araları
• Ekstremite Ekstansör Yüzleri (İç Yüz)
• Aksiller Katlantılar
• Koltuk Altı Aksiller Bölge
• Omuzlar
• Gövde Yanları
• Meme Çevresi
• Dirsekler
• Karın
• Kalça
• Ayak Parmakları
• Cinsel Organlar (Kasıklar)

en çok yerleştiği bölgelerdir.

Skabiyesin etkin bir şekilde tedavisini hastanın tedaviye uyumu belirlemektedir. Skabiyes tanısı alan hasta için tedavi planı oluştururken hastanın yaşam alanını paylaştığı diğer kişilerin de, semptomları olmasa bile, aynı zamanda tedavi olması reenfestasyonu önlemek için zorunludur. Diğer aile bireylerinde kaşıntının olmaması bulaşın olmadığı anlamına gelmemektedir. Hasta ve aile tedavisinin yanı sıra enfestasyon kaynağı olabilecek eşyalar; hastanın yatak örtülerinin, nevresim takımlarının, kullandığı havluların ve kıyafetlerinin ilaçlı sıcak suda yıkanması ve sıcak kurutma makinesinde yıkanan eşyaların iyice kurutulması veya ütülenmesi bir zorunluluktur. Eşyaların ağzı sıkıca kapalı olan bir torbaya konulması ve en az 72 saat torbada bekletilmesi de uyuz parazitlerinin ölmesi için yeterlidir.

Uyuz hastalığın tedavisinde daha çok topikal krem ve losyonlar kullanılır. Topikal tedavinin nasıl uygulanacağı her hastaya zaman ayırarak anlatılmalı, unutabileceği düşünülerek yazılı materyal ile desteklenmelidir.

Topikal Ajanlar

• Permetrin (Kwellada losyon,Şampuan)
• Fenotrin
• Sülfür
• Benzil benzoat
• Krotamiton
• İvermektin
• Malation

Sistemik Ajanlar
Oral ivermektin bulunmaktadır.

Ülkemizde bu ajanlar içerisinde topikal olarak uygulanan permetrin ve sülfür mevcuttur.

Permetrin: İnsektisid piretroid ailesinin üyesi olan permetrin piretrum bileşenleri ve derivelerini içermektedir. Permetrin %1 lik şampuan ve %5 lik krem ve losyon formu skabiyes tedavisinde skabisidal ve ovisidal etki göstermektedir. Birçok kılavuzda komplike olmayan klasik skabiyesli hastalarda ilk tedavi seçeneği olarak önerilmektedir.

 

I- Kwellada ®Shampoo (e%1 Permetrin) DIB s: Haricen

• Her 1 ml’sinde %1 Permetrin içerir.
• 60 ml ve 120 ml formlan ile plastik şişe ambalajlarda kullanıma sunulmaktadır.

Skabies yanında pediculus capitis (baş biti) enfestasyonlannın tedavisinde de kullanılır.

Kuru saç ve cilt yeterli miktarda Kvvellada Shampoo ile ıslatılır. Gerekli Kwellada Shampoo miktarı saçın uzunluğuna göre değişebilir. Tüm vücut ıslandıktan sonra Kwellada Shampoo  tüm vücuda sürülür ve ilacın etki etmesi için 10 dakika bekletilir. Daha sonra vücut iyice yıkayıp durulanır.

II- Kwellada ® Losyon (%5 Permetrin) DIB s: Haricen

• %5 permetrin içerir.

Genellikle şampuan sonrası iyice kurulanmış cilde tüm vücuda veya boyundan aşağıya el parmak araları ve erüpsiyonun izlenmediği diğer alanlar dahil olmak tüm alanlara iyice sürülmelidir. Losyon sürülmesi sonrasında 8-12 saat beklenmeli ve sonrasında yıkanmalıdır.

Erişkinler ve 12 yaşın üstündeki çocuklarda; 30 ml losyon yeterlidir. Ancak bazı erişkinlerde bu dozdan daha fazlası gerekirse de 60 ml’den fazla kullanılmaması gereklidir.

• 6-12 yaş arasındaki çocuklarda: 15 ml losyon yeterlidir.
• 1-5 yaş arasındaki çocuklarda: 7.5 ml losyon yeterlidir.
• 2 aylıktan 1 yaşa kadar olan çocuklarda: 3.75 ml losyon yeterlidir.

Topikal uygulama öncesi vücut kuru ve serin olmalıdır. Boyundan aşağıya el parmak araları ve erüpsiyonun izlenmediği diğer alanlar dahil olmak üzere tüm vücuda sürülmeli, 8- 12 saat sonra yıkanmalıdır. Özellikle bebeklerde ve immun yetmezliği olan erişkinlerde göz ve ağız bölgesi korunarak baş bölgesine de bu ajan uygulanmalıdır. Üç aydan büyük infantlarda, gebelerde ve laktasyondaki kadınlarda ilk seçenek tedavi ajanı olarak önerilmekle birlikte tek uygulama sonrası ilacın %2 sinden azı sistemik dolaşıma geçebilmesi nedeniyle özellikle 3-12 ay arası bebekler olmak üzere bu gruptaki bireylerde toksisite açısından dikkatli olunmalıdır. Literatürde yapılan klinik çalışma metanalizlerinde permetrin en etkili skabisidal ajandır. Tek uygulama sonrası %89-98 tedavi başarı oranı, 1 hafta ara ile tekrarlayan uygulama sonrası %98-100’e ulaşmaktadır.

 

III- Lordes®  5mg Tablet (Desloratadin) DIB s: 1×1

• Her film tablet 5 mg antihistaminik ilaç sınıfından desloratadin içermektedir.
• Erişkinler ve 12 yaş ve üzerindeki çocuklar önerilen doz günde bir kez bir tablettir.
• Uyuzda şiddetli kaşıntı olabilir bu yüzden kaşıntıyı önlemek için kullanılır.

IV- Sistral® (Klorfenoksamin Hidroklorür) Krem DIB s:3×1

• İçerisinde Antihistaminikler grubu olarak adlandırılan ilaç bulunmaktadır.
• Hafif orta şiddetli vakalarda günde 3-4  defa deri üstüne nazikçe uygulanmalıdır.
• Şiddetli vakalarda 4-6  defa kullanılabilir.

Bu krem alerjik, kaşıntılı cilt hastalıklarında lokal olarak kullanılan etkili cilt ilacıdır. Arı sokması, sivrisine ısırığı, yanıklar, güneş yanığı, kaşıntı, kızarıklık, ürtiker, egzama, deniz anası yanıkları, donma sonucu oluşan alerjik durum, kaşıntı cilt alerjileri gibi durumlarda kullanılır. Hafif sarımsı rengi olan bir kremdir.

20 gramlık ve 40 gramlık tüplerde eczanelerde satılmaktadır ve normal reçeteli bir ilaçtır. Reçeteli ya da reçetesiz olarak eczaneden alınabilmektedir.

V-Beklazon® (Beklometazon Dipropiyonat ) Krem DIB s:3×1 

• İçerisinde  topikal streroid bulunmaktadır.
• Hafif orta şiddetli vakalarda günde 3-4  defa deri üstüne nazikçe uygulanmalıdır.
• Şiddetli vakalarda 4-6  defa kullanılabilir.

Egzama, sedef, alerjik dermatit, liken simpleks, intertrigo, yüzde plak oluşumu gibi sorunlarını geçiren 30 gramlık  mavi alüminyum tüplerde eczanelerde satılan ilaçtır. Bu ilacın mavi renkli olan krem formudur pembe renkli olanı ise pomad formudur. Deriye sürülerek uygulanmaktadır. Krem formu cildin nemli ve sızıntılı lezyonlarında kullanılmalıdır. Kortizonlu bir kremdir. Dermatolojik kortikosteroidler olarak isimlendirilen ilaç grubu içerisinde bulunmaktadır. Normal reçete ile eczanelerde satılmaktadır, reçetesiz olarak da alınabilmektedir.

VI-Anestol® (Lidokain ) Krem DIB s:3×1 

• İçerisinde %5 lidokain (topikal anestezik) bulunmaktadır.
• Hafif orta şiddetli vakalarda günde 3-4  defa deri üstüne nazikçe uygulanmalıdır.
• Şiddetli vakalarda 4-6  defa kullanılabilir.
• Lokal anestezik (bölgesel uygulanan uyuşturucu) ve antipruritikler (kaşıntıyı önleyici) etki gösterir.

Skabiyeste tedavinin etkili olabilmesi için aşağıdaki önerilere dikkat edilmelidir.

1.  Topikal antiskabiyal tedavi öncesi duş alınmalı, duştan en az 1 saat sonra, vücut kurduktan ve normal vücut sıcaklığına döndükten sonra, boyun ve kulak arkaları da dahil edilerek boyundan aşağı tüm vücuda sürülmelidir.
2.  Topikal ilaçlar sürülürken parmak araları, göbek ve kasıklar unutulmamalıdır.
3. Özellikle bebeklerde, immun yetmezliği olan veya saçlı deride de lezyonu olan erişkinlerde periorbital ve perioral bölge korunarak baş bölgesi de tedavi alanına dahil edilmelidir.
4.  Tedavi sırasında ellerin yıkanması durumunda ilaç ellere tekrar sürülmelidir.
5.  Yakın temasta bulunan aile bireyleri, aynı evi paylaşan partnerler şikâyeti olmasa bile mutlaka tedavi edilmelidirler.
6. Laktasyon döneminde memede erüpsiyon izlenmiyorsa bu bölgeye sürülmemesi, tedavi sonrası 5 güne kadar emzirmeye ara verilmesi önerilmektedir.
7. Tedavi sonrası kullanılan kıyafetler, havlular ve nevresimler temiz olmalıdır. Önceki kullanılan eşyalar uygun yöntemlerle parazitten arındırılmış olmalıdır (En az 10 dakika 50o C derede yıkama, ütüleme, yıkanamayan eşyaların 7 gün bir poşet torba içinde
   bekletme ya da -10 ile -18 C arasında derin dondurucuda 5 saat bekletilme).
8. Krutlu skabiyesde, multipl tünel-papül-nodül lezyonlarının izlendiği yaygın skabiyeste, immunsuprese hastalarda, salgın durumlarında, hastanın tedavi uyumunun tam olmadığı durumlarda tekrarlayan tedavi önerilmektedir.
9. Şüpheli yeni lezyon gelişimi 2 haftada bir kontrol edilmelidir. Kontrolde yeni lezyon gelişimi saptanması durumunda tedaviye devam edilmelidir.
10. Skabiyes akarı ve salgılarına karşı gelişen alerjik yanıt nedeniyle kaşıntının tedavi sonrası devam edebileceği konusunda hastalar uyarılmalıdır.
11. Tedaviye dirençli postskabiyetik nodüller için topikal kortikosteroidler kullanılabilir.
12. Krutlu skabiyes haricinde hastanın izole edilmesine gerek yoktur.
13.  Tekrarlayan tedaviye rağmen yeni lezyon gelişimi görüldüğü durumlarda ilaç direncinden
    şüphelenebilir, ancak bu durum genelde doğru ve yeterli uygulamanın yapılamaması ya da yeni enfekte kişilerle temasın olması nedeniyle gelişmektedir.

B86	Skabiyez
D69	Allerjik purpura

• https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/1170970
• https://www.aliraif.com.tr/urun/kwellada-sampuan-1-120-ml/
• https://xn--aciltp-t9a.com/uyuz

Skabies (Uyuz)