Öğrenim Noktaları

Acil servislere başvuran hastaların yakınmaları arasında karın ağrısı %7-10 arasındadır ve önemli bir başvuru sebebidir. Hastalar şikayetlerini ağrı, yanma, spazm olarak dile getirir. Akut karın ağrısı bir haftadan kısa süren karın ağrısı olarak tanımlanır. Acil hekimi öncelikle bu durumun cerrahi mi yoksa medikal tedavi ile mi düzeleceğine karar vermelidir. Çünkü akut batın yapan hastalık yelpazesi; hayatı tehdit eden (ölümcül) hastalıklardan, kendi kendine düzelen durumlara kadar çeşitlilik gösterir. Akut karınlı hastanın acil ameliyat edilmesi gerekebilir ya da sadece gözlem yeterli olabilir (poliklinik kontrolü). Yanlış teşhis ise, gerekli tedavinin gecikmesine, hastanın gereksiz (boş yere) ameliyat edilmesine neden olabilir.

Genellikle ani başlayan, progresif semptomlar ve şiddetli ağrı içeren özellikle de bulantı, kusma, terlemenin eşlik ettiği karın ağrıları altta yatan ciddi bir hastalığı gösterebilir. Acil serviste en sık sağ alt kadran ağrısı nedenleri;

Apandisit
Ektopik gebelik
Over torsiyonu
Over kist rüptürü
Salpanjit
PID
İnguinal herni
İnflamatuar barsak hastalıkları
Üreter taşı
Endometriozis

içerir. Kadın hastalarda radyolojik tetkik öncesinde mutlaka Beta-HCG değerlendirilmelidir. Adet kanaması ile gelen hastalarda var olan vajinal kanama gebeliği veya ektopik gebeliği ekarte ettirmez. Bunun yanı sıra hastanın tarif ettiği vajinal kanama adet kanaması değil, abortusa (düşük) bağlı bir kanama da olabilir. Bu yüzden bu hastalarda radyasyonun (Düz grafi, Tomografi) hem anne hem bebek üzerine olumsuz etkilerinden dolayı görüntüleme öncesi Beta-HCG'nin değerlendirilmesi gerekir.

Düz Grafi

Akut karın ağrısının tanısal incelemesinde akciğer ve karın grafilerinin yeri ile ilgili yapılan yayınlarda, grafilerin tanı konulmasındaki etkinliklerinin ve tedaviyi yönlendirmelerinin oldukça kısıtlı olduğu, akut karın ağrısı şikayeti ile acil servise başvuran her hastadan direkt grafi tetkiki istenilmesi halinde, tanıya yardımcı patolojik bulgu elde edilme oranı ortalama %10 olduğu gözlemlenmektedir. Bu yüzden acil cerrahi hastalıklar arasında en sık intestinal obstrüksiyon ve gastrointestinal perforasyon için karın grafilerinin tanısal etkinliği etkinliğe sahiptir. Bu yüzden klinik ve fizik muayene bulguları intestinal obstrüksiyon ve gastrointestinal perforasyon lehine değerlendirilen hastalarda direkt karın grafisi ilk tetkik olarak istenmelidir. Ancak, akut apandisit dâhil diğer akut karın patolojilerinde direkt karın grafilerinin kullanılması yetersiz tanısal etkinlik ve radyasyon riski açısından uygun gözükmemektedir.

Ultrasonografi

Acil serviste ultrasonografi, akut karın ağrısı etiyolojinin saptanmasında ilk tercih olarak önerilmektedir. Bunun en önemli sebebi ultrasonografinin radyasyon içermemesi bu yüzden hastaya zararının olmaması, ulaşılmasının kolay olması (çoğu acil servislerde bulunması), yatak başında yapılabilir olmasıdır. Bu yüzden gebelik döneminde de tercih edilen görüntülemedir. Akut apandisit, abdominal aort anevrizması, safra patolojileri, ektopik gebelik, hemoperitoneum, ürolitiyazis (hidronefroz görülebilir), pankreatit gibi birçok durumda yeterli iken karın içi serbest havayı saptamada ve retroperitoneal kanamada yetersiz kalmaktadır.

BT

Akut karın ağrısının değerlendirilmesinde BT kullanımı son yıllarda özellikle covid pandemisi sonrasında çok artmıştır. Bu artışın nedeni, radyologların uzaktan değerlendirebiliyor olmasına bağlı acil pratisyenlerinin ve uzmanlarının çok istekli oluşu, sık görülen bazı hastalıkların (örneğin apandisit ve divertikülit) teşhisinde bilgisayarlı tomografinin yüksek doğruluğu ve çok kısa sürede çekilebilmesi, hastaya bağlı faktörlerden (retroçekal apandisit, obezite..) daha az etkilenmesidir.

Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir

Yorum yap İptal

POPÜLER