Glasgow-Blatchford Skoru (GBS), üst gastrointestinal kanama (UGIB) olan hastalarda müdahale gereksinimini tahmin etmek için kullanılan bir klinik risk değerlendirme aracıdır. Bu skor, kanamanın ciddiyetini ve müdahale gerekliliğini belirlemeye yardımcı olur ve genellikle endoskopi öncesinde kullanılır. Skor, laboratuvar ve klinik parametreleri içerir.
GBS, hastaların acil serviste veya hastanede daha fazla değerlendirme ve tedavi gerektirip gerektirmediğini belirlemek için kullanılır. Bu skor, özellikle endoskopi öncesinde klinik karar verme sürecini destekler ve yüksek riskli hastaların erken tanımlanmasına yardımcı olur.
GBS’nin amacı, daha az riskli hastaları belirleyerek gereksiz hastane yatışlarını önlemek ve yüksek riskli hastalara hızlı ve uygun müdahaleyi sağlamak için klinik kaynakların etkin kullanımını sağlamaktır.
GBS hesaplanırken dikkate alınan parametreler şunlardır:
- Hemoglobin seviyeleri
- Kan basıncı
- Nabız
- Melena varlığı
- Senkop öyküsü
- Karaciğer hastalığı
- Kalp yetmezliği
GBS skoru 0 olan hastaların hastaneye yatış gereksinimi düşük kabul edilirken, skor arttıkça müdahale gereksinimi ve hastaneye yatış olasılığı artar. Bu sayede, GBS yüksek olan hastalar daha hızlı ve etkili bir şekilde tedavi edilebilir.
Glasgow-Blatchford Skoru Bileşenleri:
- Hemoglobin (g/dL):
- Erkekler:
- ≥13.0: 0 puan
- 12.0-12.9: 1 puan
- 10.0-11.9: 3 puan
- <10.0: 6 puan
- Kadınlar:
- ≥12.0: 0 puan
- 10.0-11.9: 1 puan
- <10.0: 6 puan
- Erkekler:
- Üre (mmol/L):
- <6.5: 0 puan
- 6.5-7.9: 2 puan
- 8.0-9.9: 3 puan
- 10.0-25.0: 4 puan
- Sistolik Kan Basıncı (mmHg):
- ≥110: 0 puan
- 100-109: 1 puan
- 90-99: 2 puan
- <90: 3 puan
- Diğer Klinik Parametreler:
- Nabız ≥100/dakika: 1 puan
- Melena (siyah dışkı): 1 puan
- Senkop (bayılma): 2 puan
- Karaciğer hastalığı veya kalp yetmezliği: 2 puan
Glasgow-Blatchford Skoru Hesaplaması:
- Toplam puan 0 ile 23 arasında değişir. Yüksek skorlar, daha ciddi kanama ve müdahale gereksinimi olduğunu gösterir.
- Skor 0 ise, hastanın hastaneye yatmadan güvenle taburcu edilebileceği anlamına gelir.
- Skor ≥6, %50’den fazla bir müdahale gereksinimi olduğunu gösterir.
0 Puan: “Düşük riskli” bir gastrointestinal kanama (GI kanama) olduğunu gösterir ve herhangi bir “tıbbi müdahale” gerektirmeyen hastaları tahmin etmede yüksek derecede duyarlıdır (2007 retrospektif çalışmada %99.6). Bu, 2009 yılında Lancet’te yayınlanan bir çalışmada doğrulanmıştır; skoru 0 olan hastalar taburcu edilmiş ve 6 aylık takip süresince GI kanama mortalitesi yaşamamışlardır.
≥1 Puan: Sıfırın üstündeki tüm GBS puanları GİS kanaması açısından “Yüksek Risk” olarak tanımlanır ve bu hastalarda tıbbi müdahale (kan transfüzyonu, endoskopi, cerrahi) ihtiyacı doğabilmektedir. Ayrıca yüksek skorlar müdahale gereksinimi ihtiyacı ile korelasyon gösterir (≥6 puan, %50’nin üstünde tıbbi müdahale ihtiyacı ile ilişkilidir).
- https://www.acilcalisanlari.com/gastrointestinal-sistem-kanamalari-genel-bakis.html
