Azitromisin Şurup Uygulama

Azitromisin, makrolid sınıfına ait geniş spektrumlu bir antibiyotiktir ve gram-pozitif ile bazı gram-negatif bakterilere karşı etkilidir. Bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılır ve özellikle toplum kökenli pnömoni, cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi yaygın enfeksiyonların tedavisinde tercih edilir. Antimikrobiyal özelliği sayesinde enfeksiyonları yönetmede önemli bir rol oynar ve bu özellikleri, geniş klinik kullanım alanını belirler.

Genel Doz: 10 – 30 mg/kg/doz günde tek doz
Etki Başlangıcı: 
Etki süresi: 
Yarılanma Ömrü (t½): 68 saat
Antidot: Yok
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: Renal

• • 5 günlük tedavide : Birinci gün 10 mg/kg/gün sonra 4 gün sonra 5 mg/kg/gün
  • 3 günlük tedavide : Üç gün 10 mg/kg/gün

Formlar

• 200 mg/5 ml Oral Süspansiyon
• 250 mg 6 tablet
• 500 mg 3 tablet

Ticari Formlar

Azacid^®, Azatek^®, Azitro^®, Azitrotek^®, Azomax^®,Azro^®, Zitromax^®, Zitrotek^®

Azitro 200, sulandırma sonrası 5 mL’lik bir ölçek ile 200 mg azitromisin içermektedir. Şişe, 15 ml ve 30 ml’lik yarı opak plastik şişelerde bulunur.

Azitromisin, diğer makrolid antimikrobiyalleri gibi, 50S bakteriyel ribozomal alt birimin 23S bölümüne bağlanır. Aminoasil-tRNA’nın ve büyüyen proteinin ribozomda transitini engelleyerek bakteriyel protein sentezini inhibe eder. Azitromisin, gram-negatif ribozomdan ayrılmaya karşı eritromisinden daha az eğilimlidir ve bu da gram-negatif patojenlere karşı daha büyük bir etkinlik sağlar. Diğer makrolidler ve protein sentez inhibitörleri gibi azitromisin, esasen bakteriyostatik bir ajan olarak bakteriyel büyümeyi inhibe eder, doğrudan organizmaları öldürmek yerine. Ancak, özellikle daha yüksek dozlarda, azitromisinin bazı bakterilere (örneğin streptokoklar ve H. influenzae) karşı bakterisidal bir etkisi olduğu gösterilmiştir.

Farmakokinetik olarak, azitromisin hızla kan dolaşımından dokulara geçer ve burada hücresel zarları geçerek hücre içi patojenlere karşı etkinlik sağlar. Bakteriyel olmayan organizmalarda (yani Babesia, Plasmodium ve Toxoplasma gibi apikompleksan parazitlerde), azitromisin, parazitin apicoplastında bulunan 50S ribozomunu inhibe eder; bu, bakterilere benzer protein sentez mekanizmasıyla kritik metabolik fonksiyonları yerine getiren bir endosimbiyoz kaynaklı organeldir.

Azitromisinin antimikrobiyal aktivitesinin yanı sıra, güçlü bir immünomodülatördür ve akciğer nakli hastalarında hava yolu nötrofili, IL-8 gen ifadesi ve C-reaktif protein seviyelerini önemli ölçüde azaltma özelliğine sahiptir. Azitromisinin in vitro antiviral özellikleri, SARS-CoV-2’nin deneysel tedavisine olan ilgiyi artırmıştır. Azitromisin, RIG-I-benzeri helikazların ifadesini artırarak, KOAH hastalarının kültür hücrelerinde rinovirüs tarafından indüklenen interferonların ifadesini artırmıştır, ancak sağlıklı hastaların kültür hücrelerinde bu etki gözlemlenmemiştir.

Farmakokinetik

Azitromisin, mükemmel doku penetrasyonu ve hücre içi birikim gösterir. Metabolizması karaciğerde gerçekleşir ve atılım çoğunlukla safra yoluyla olur. Uzun yarı ömrü ve geniş doku dağılımı sayesinde, azitromisin günde bir kez uygulanabilen dozlar ve diğer antimikrobiyal ilaçlara kıyasla daha kısa tedavi süreleri sunar. Örneğin, chlamydia enfeksiyonunu tek seferde 1 g azitromisin ile tedavi etmek mümkündür, oysa doksisiklin ile genellikle 100 mg günde iki kez 7 gün boyunca gerektirir.

Süspansiyonun Hazırlanması:

• Şişeyi sulandırmadan tüm toz serbestçe akana kadar şişeyi sallayınız.
• Şişeye, şişe üzerindeki işaret çizgisini geçmeyecek şekilde bir miktar kaynatılıp soğutulmuş su ilave edip, kuvvetlice çalkalayınız.
• Birkaç dakika bekleyiniz. Sıvının düzeyi alçalacaktır. İşaret çizgisine kadar tekrar su ile
  tamamlayınız ve bu suretle elde edilen süspansiyon iyice homojen oluncaya kadar yeniden çalkalayınız.

Azitromisin, hem oral hem de parenteral (intravenöz) uygulama için mevcuttur. Azitromisinin uzatılmış salım formülasyonu artık kullanılmamaktadır. Normal doz, genellikle 250 mg veya 500 mg olup, günde bir kez 3 ila 5 gün boyunca verilir; ciddi enfeksiyonlarda daha yüksek dozlar kullanılabilir.

Oral Formülasyonlar

• Şuruplar: 200 mg/5 ml oral süspansiyon, 100 mg/5 ml (Türkiye de yok)
• Tabletler: 250 mg, 500 mg
• Paketler: 1 gram (¼ fincan veya 60 ml su içinde eritilerek)

Dozaj, yemekle veya yemeksiz uygulanabilir.

Intravenöz (IV) Uygulama

• IV Azitromisin: 500 mg koruyucu madde içermeyen bir çözüm olarak mevcuttur.
• En az 60 dakika boyunca infüze edilmelidir.
• Azitromisin, kas içi enjeksiyon veya IV bolus şeklinde verilmemelidir.

Oftalmik Solüsyon

• %1 solüsyon, bakteriyel konjunktivit tedavisinde kullanılan 2.5 ml’lik şişe içinde mevcuttur.

Orta Kulak İltihabı (Otitis Media)

Orta kulak iltihabı, diğer bir adıyla otitis media, genç çocuklarda yaygın olarak görülen bir durumdur. Bunun nedeni, daha küçük kulak kanallarının boyut ve şeklinin sıvıların ve mikropların kolayca hapsolmasına neden olmasıdır.

6 Ay ve Üzeri Çocuklarda Azitromisin Tavsiye Edilen Dozajı

Otitis media tanısı almış 6 ay ve üzeri çocuklarda azitromisin dozajı, seçilen tedavi düzenine göre değişiklik göstermektedir. İşte önerilen dozaj seçenekleri:

1. Seçenek 1:
   • Dozaj: 30 mg/kg
   • Uygulama: Tek doz olarak verilir.
2. Seçenek 2:
   • Dozaj: 10 mg/kg
   • Uygulama: Üç ardışık gün boyunca günde bir kez alınır.
3. Seçenek 3:
   • Dozaj: İlk gün 10 mg/kg, ardından sonraki dört gün için günde 5 mg/kg verilir.

Akut Bakteriyel Sinüzit

Akut bakteriyel sinüzit, diğer adıyla sinüs enfeksiyonu, en sık olarak Streptococcus pneumonia ve Haemophilus influenza tarafından neden olunmaktadır. Sinüzit, üst solunum viral enfeksiyonlarının (soğuk algınlığı veya grip gibi) veya solunum alerjilerinin (saman nezlesi gibi) yaygın bir komplikasyonudur.

6 Ay ve Üzeri Çocuklarda Tavsiye Edilen Dozaj:

• Dozaj: 10 mg/kg
• Uygulama: Üç ardışık gün boyunca günde bir kez alınır.

Toplum Kökenli Pnömoni

Toplum kökenli pnömoni (CAP), bir hastane veya diğer sağlık hizmeti veya bakım tesisleri dışında yakalanan ve yayılan pnömonidir. Streptococcus pneumoniae, toplum kökenli pnömoninin en yaygın nedeni olup, vakaların yaklaşık %50’sini oluşturmaktadır. İnfluenza virüsü A da yaygın bir başka nedendir.

6 Ay ve Üzeri Çocuklarda Tavsiye Edilen Dozaj:

• Dozaj: İlk gün 10 mg/kg, ardından sonraki dört gün için günde 5 mg/kg verilir.

Farenjit veya Tonsillit

Farenjit, farenksin (boğazın) iltihaplanmasıdır ve tonsillit, bademciklerin iltihaplanmasıdır. En yaygın bakteriyel neden Streptococcal pyogenes olup, bu bakteri boğaz ağrısına yol açmaktadır. Boğaz ağrılarının yaklaşık %30’u çocuklarda strep boğazı kaynaklıdır.

2 Yaş ve Üzeri Çocuklarda Tavsiye Edilen Dozaj:

• Dozaj: 12 mg/kg
• Uygulama: Beş ardışık gün boyunca günde bir kez alınır.

• Azitromisine veya diğer makrolid antimikrobiyallere karşı ciddi hipersensitivite öyküsü
• QTc aralığını uzatan diğer ilaçlarla (örn. antipsikotikler) birlikte kullanımı
• Birinci nesil antipsikotik olan pimozid ile kullnımı  Azitromisin, diğer makrolidlere göre CYP3A4’ü zayıf bir inhibitör olsa da, bu etkileşimin önlenmesi yine de tavsiye edilmektedir.
• p-glikoprotein/ABCB1‘in inhibitörü

• İshal ve sulu dışkı
• Karın ağrısı
• Kusma
• Bulantı
• Döküntü
• Baş ağrısı
• Diğer makrolidler gibi, azitromisin de QTc uzaması yapabilir ve torsades de pointes ile polimorfik ventriküler taşikardi ile ilişkilendirilmiştir.
• Azitromisin, nadiren hepatotoksisite ile ilişkilidir ve bu durum genellikle ilaç kullanımından 1 ila 3 hafta içinde hepatoselüler hasar şeklinde görülür. Hepatotoksisitenin klinik belirtileri arasında kolestatik sarılık ve yükselmiş transaminaz düzeyleri bulunur.
• Anafilaksi
• Stevens-Johnson sendromu (SJS)

• Diğer makrolidler (örn. eritromisin ve klaritromisin) ile karşılaştırıldığında daha güvenli olduğu ve daha az kardiyak yan etki gösterdiği düşünülmektedir.
• Tüm makrolidler, bağırsak motilin reseptörlerinin doz bağımlı aktivasyonu ile gastrik motiliteyi uyarır. (Klinik pratikte, bu mekanizma nedeniyle gastroparezi tedavisi için eritromisin yaygın olarak reçete edilmektedir.)
• Makrolidler ayrıca Clostridioides difficile enfeksiyonu gelişimi ile ilişkilendirilmiştir, ancak bu durum diğer yaygın antimikrobiyal sınıflara (örn. klindamisin, florokinolonlar ve sefalosporinler) göre daha düşük bir oranla görülmektedir.
• Makrolid antimikrobiyaller, pimozidi metabolize eden aynı sitokrom olan CYP3A4‘ü inhibe eder; azitromisinin pimozid ile birlikte kullanılması, pimozidin tehlikeli plazma konsantrasyonlarına ulaşmasına yol açarak QTc uzamasına ve potansiyel olarak ölümcül aritmilerle sonuçlanabilir.
• Azitromisin, böbrek hastalığı veya yetmezliği olan hastalara, kreatinin temizliğine bağlı olmaksızın uygulanabilir; bu nedenle genellikle doz ayarlaması gerekli değildir.

Gebelik kategorisi: 

Emziren annelerde de kullanımı önerilmez.

Azitromisintoksitesi diğer makrolidler gibi, QTc uzaması ile ilişkilidir. Özellikle QTc aralığında bozulma öyküsü olan, kardiyak aritmi geçiren veya QTc uzaması ile ilişkili diğer ilaçları kullanan hastalarda, azitromisin, torsades de pointes gibi tehlikeli veya potansiyel olarak ölümcül aritmilere yol açabilir. Hayvan çalışmalarında, azitromisinin diğer makrolidlere kıyasla benzer QTc uzaması ile ilişkili olduğu, ancak azitromisinin daha az proaritmik etkiye sahip olduğu görülmüştür. Azitromisinin neden olduğu önemli hepatotoksisite görece nadirdir; ancak makrolidler, karışık hepatosit/kolestatik ilaç kaynaklı karaciğer hasarının bilinen bir nedenidir. Azitromisin hızlı kesildiğinde, karaciğer hasarı genellikle geri döndürülebilir ve minimum kalıntı bozukluğu ile sonuçlanır. Azitromisine bağlı hepatotoksitenin sıklıkla döküntü, ateş ve eozinofili gibi immunoalerjik özelliklerle ilişkilendirildiği görülmektedir. Anjiyoödem, Stevens-Johnson sendromu (SJS) ve eozinofili ile sistemik semptomlar (DRESS) gibi şiddetli immunoalerjik reaksiyon formları nadirdir. Gastrointestinal toksisite yaygın olmakla birlikte genellikle hafiftir ve çoğu hasta azitromisin tedavi sürecini tamamlar. Bu toksisite, büyük ölçüde azitromisinin gastrointestinal sistemdeki pro-motilite reseptörlerini aktive etmesinden kaynaklanmaktadır.

• AZİTRO 200 mg/5 ml oral süspansiyon hazırlamak için kuru toz
• KLAMER 125 mg/5 ML Oral Süspansiyon
• KLAMER 250 mg/5 ml oral süspansiyonMacrol 125 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
• MACROL 250 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
• KLAMER 125 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557766/
• https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/387222
• https://www.duzen.com.tr/artFiles/AntibiyotikListesi.pdf
• https://go.drugbank.com/drugs/DB00207
• https://www.verywellhealth.com/zithromax-azithromycin-use-in-pediatrics-2633174

Laringotrakeobronşit (Krup)