16 yaşında 65 kg 175 cm boyunda astenik (ince, uzun gövdeli, uzun kol ve bacaklı, zayıfça) yapılı erkek hasta duş sonrası ani başlayan sırt ve göğüs ağrısı şikayeti ile acil servise başvurdu. Vitalleri kalp hızı 86/dakika, tansiyonu 110/75 mmHg, pulsoksimetre ile ölçülen O2 satürasyonu %98 olarak saptanan hastanın fizik muayenesi normaldi. Ani başlayan şikayetleri nedeniyle öncelikle kardiyak patolojileri ekartasyon amaçlı EKG’si çekildi. Biyokimyasal parametreleri normal yorumlanan ve elektrokardiyografi (EKG)sinde patoloji düşünülmeyen hastanın pnömotoraks ön tanısı ile yönlü akciğer grafisi çekildi.
Çekilen posterior anterior akciğer (PAAC) grafisinde sol hemitoraksta pnömotoraks izlendi.
Olgunun bilgisayarlı tomografisinde sol akciğer parankimindeki hacim kaybı mevcut.
Primer Spontan Pnömotoraks (PSP). Detaylı anlatım için link tıklayınız.
Primer Spontan Pnömotoraks (PSP)
Geçmişinde herhangi bir travma hikayesi bulunmadan veya klinik ya da radyolojik olarak parankimal akciğer hastalığı olmadan subplevral büllerin rüptüre olması sonucu plevral boşlukta hava birikmesi durumuna primer spontan pnömotoraks (PSP) denir. Hayatı tehdit eden, ciddi bir durum olan primer spontan pnömotoraks çocuklarda astenik yapılı erkeklerde daha fazla olmak üzere, en sık prepubertal dönemde ve sporla uğraşanlarda gelişir.
Pnömotoraksın tipik semptomları olan nefes darlığı ve göğüs ağrısı olabildiği gibi hastanın hiçbir şikayeti olmayabilir de. Asemptomatik hastalar bu yüzden birkaç gün sonra başvurabilirler. Ani gelişen nefes darlığı ve göğüs ağrısı şikayetleri acil servislerde sıklıkla kardiak patolojileri akla getirilmeli ve bu yönde tetkik ve tedaviyi öncelikli istenmelidir. Çoğu hasta; ani başlayan akut plöritik göğüs ağrıdan yakınır ve etkilenen bölgede solunum sesleri azalır. Dispne nispeten daha hafif olabilir ya da hiç olmayabilir. Yüksek hacimli pnömotoraks; dispne, taşikardi, hipotansiyon ve hipoksiye (siyanoz) neden olur. bu nedenle başlangıçta bu tanı olasılığınıda akıldan çıkarmamak gerekir. Bu nedenle pek çok hastada özellikle de Primer Spontan Pnömotoraks (PSP)’li olanlarda semptomların başlamasından günler sonra ortaya çıkarlar. Bu süre ne kadar uzunsa re-ekspansiyona bağlı pulmoner ödem riski (RPÖ) de o kadar yüksektir.
Tanıda esas olan radyolojik değerlendirmenin erken ve doğru olarak yapılması, olası ölümcül komplikasyonları önlemesi yönünden büyük önem taşır. Standart tanı modalitesi olan PA akciğer grafisi sadece %83 sensitiftir. BT ile %100 duyarlılıkla pnömotoraks tanısı konabilir. Ultrasonografinin sensitivitesi % l00’e yakındır.
- Kostokondrit
- Anjina
- Myokardial enfarkt
- Pulmoner embolizm
- Perikardit
- Plörezi
- Pnömoni
- Aort diseksiyonu
Tedavi amaçlı hastaya akciğerin hızlı ekspansiyonuna bağlı reekspansiyon ödeminden kaçınmak için kontrollü bir şekilde hava drenajına sağlamak için acil olarak tüp torakostomi uygulandı. Hastaya servis yatış verildi. Postoperatif dördüncü gün hava ve mayi drenajı kesilen hastanın dreni çekildi. PA AC grafisinde sol akciğeri ekspanse olarak değerlendiren hasta taburcu edildi.
Ani gelişen nefes darlığı ve göğüs ağrısı şikayetleri acil servislerde sıklıkla kardiak patolojileri hatırlatmakta ve bu yönde öncelikli olarak tetkik edilmektedir. Ama 40 yaş altında astenik yapılı hastalarda öntanıda pnömotoraks da düşülmelidir. Bu yüzden akciğer grafileri dikkatli incelenmeli şüpheli durumlarda ileri tetkik istenmelidir.
- http://www.jcam.com.tr/files/KATD-320.pdf
- https://www.ttb.org.tr/sted/sted0901/pnomotoraks.pdf
- http://www.jcam.com.tr/files/KATD-412.pdf
- https://www.toraks.org.tr/halk/News.aspx?detail=4028https://www.toraks.org.tr/uploadFiles/book/file/2232011173632-2649.pdf
- https://www.emsreference.com/articles/article/tension-pneumothorax-0
- https://emj.bmj.com/content/19/5/470
