Akrep Antivenomu Uygulama Akıl Kartı

0
8634
Akrep antivenomu, akrep sokmalarının neden olduğu zehirlenmeleri tedavi etmek için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Akrep sokmaları genellikle ciddi ağrı, şişlik, ve nadiren de olsa sistemik toksisiteye neden olabilir. Akrep antivenomları, bu toksik etkilere karşı hızlı ve etkili bir yanıt sağlamak amacıyla geliştirilmiştir.

Etki Başlangıcı: 15-30 dk
Etki süresi:
Yarılanma Ömrü (t½): 6 saat
Antidot: Yok
Metabolizma:
Atılım:
Elde Ediliş: At kaynaklı

blank

Akrep Antivenomu 1ml Enjeksiyonluk İçeren Flakon

1 dozluk kullanım miktari 1 mililitredir.

Her 1ml’si ≥ 100 LD50 Androctonus crassicauda türü akrep zehrini nötralize eden immunoglobulinleri içerir. Toplam protein miktarı ≤ 100 mg/ml, M-Krezol  ≤3.5 mg/ml, NaCl 85-95 mg/ml.

blank

Androctonus crassicauda, özellikle Şanlıurfa, Mardin ve Diyarbakır gibi Türkiye’nin güneydoğu bölgelerinde bulunan tehlikeli bir akrep türüdür. Bu türün sokmaları insanlarda ciddi sağlık sorunlarına ve hatta hayati tehlikeye yol açabilir.

Antivenom Üretimi

  1. Venom Elde Etme: Androctonus crassicauda türü akreplerden zehir (venom) toplanır.
  2. İmmünizasyon: Toplanan bu venom, belirli periyotlarda atlara enjekte edilerek immünizasyon sağlanır. Atların bağışıklık sistemi bu venomlara karşı antikor üretir.
  3. İmmunglobulin Saflaştırma: Atların kanında oluşan immunglobulinler (antikorlar) saflaştırılır ve bu antikorlar, akrep venomlarını nötralize etmek için kullanılır.

Antivenomun Özellikleri

  • İmmunglobulin İçeriği: Antivenom, at kaynaklı immunglobulinler içerir ve bu immunglobulinler, Androctonus crassicauda türü akrep zehrini nötralize eder.
  • Etkinlik: İmmunserumun her 1 ml’si, ≥ 100 LD50 Androctonus crassicauda türü akrep zehrini nötralize edebilen immunoglobulinleri içerir.
  • Polivalan Etki: Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından üretilen serumlar polivalan etkiye sahiptir, yani yalnızca Androctonus crassicauda değil, Türkiye’de görülen tüm akrep türlerinin zehirlenmelerinde kullanılabilir.

blank

Özgül antidot akrep antivenomun etkinliği ve ne zaman verilmesi gerektiği tartışmalıdır. Rutin olarak her hastaya antivenom uygulanması hem morbiditeyi artırmakta , hem de hastanede yatış süresinin artmasına neden olmaktadır. Destek tedavisi sonrasında antivenom gerekli olan hastalara yapılmalıdır .Özellikle çocuk yaş grubunda antivenom uygulanmasının şekli ve kesin endikasyonları belirsizdir. Tüm yaş gruplarında nörolojik, solunum ve kardiovasküler bulgular varlığında ciddi anafilaktik özelliklerine rağmen antivenom uygulanması gerekmektedir. Evre 3-4 toksikasyonlarda özellikle ilk 1-4 saatte uygulandığında kardiyak ve sistemik bulgular önlenebilmektedir . Antivenom tedavi sonrası sistemik bulgular devam ediyorsa ilk tedaviden 1 saat sonra 2. doz antivenom verilebilir. Evreleme için linki tıklayınız.

Sağlık Bakanlığı Önerisi: Bu immunserum Androctonus crassicauda türü akrep zehri zerk edilen atlardan elde edilir ve ülkemizde görülen tüm akrep sokmaları sonrasında görülen zehirlenmelerde endikedir.

blank

Her tür akrep sokmasına karşı kullanılan immunserum, hayati tehlikesi olan vakalarda kullanıldığı için, kontraendikesi yoktur. Ancak, alerjik yapıya sahip bireyler ile at serum proteinleri ile yardımcı maddelerden herhangi birine karşı aşırı duyarlı olduğu bilinen bireylerde kontraendikedir.

blank

İmmun serum kas içi, deri altı veya damar içi uygulanabilir. Uygulanacak doz, yaş ya da mevcuta ağırlığı ile ilgili değildir. Tedavi amacıyla her akrep sokmasına karşı 1 flakon serumun tamamı kullanılır. Akrep sokmasın karşı serum tedavisinin en önemli şartı, immun serumu akrep sokmasını takip eden en kısa sürede uygulamaktır. Bu takdirde, zehrin sokulma yerinden kana karışmasına meydan vermemek için, bir ampul immun serum da özellikle bu bölgeye zerk edilmelidir. Tatbik edilen seruma rağmen zehirlenme belirtileri devam ederse aynı gün immun serumun bir veya birkaç kere tekrarı gerekir. Çocuk ve yaşlılar akrep zehrinden daha çok etkilenirler. Bu nedenle akrep sokması sonrası, vakanın ciddiyetine ve aradan geçen süreye bağlı olarak uygulanacak immunserum miktarı iki veya daha fazla kat arttırılabilir. 15 yaşından küçük çocuklara uygulama hastane ortamında yapılmalıdır.

blank

  • Hasta, immunserum enjeksiyonundan sonra 30 dk gözlem altında tutulmalıdır. Eğer ateş, yüzde yanma hissi, mide bulantısı, kusma ve aşırı duyarlılık belirtileri gelişirse, immunserum uygulaması durdurulmalıdır.
  • Acil durumlarda (hayati tehlike söz konusu ise) immunserum damar içi yavaş infüzyon şeklinde uygulanır. Kas içi uygulamalarda, kas kitlesinin çok olduğu kalça bölgesinden sinire zarar vermeyecek şekilde uygulanır.
  • İntramuksüler uygulamanın kontraendike olduğu durumlarda (pıhtılaşma bozukluklar), enjeksiyon subkutan yolla uygulanabilir.

Akrep sokması sonrası hastada görülen lokal ve sistemik belirtilere göre;

  • Prospektüs bilgisi: Sokulan bölgede ağrı ve/veya parestezi, bulantı, kusma, hipotansiyon, taşikardi, terleme, huzursuzluk var ise 1-2 ampul immunserum kas içi uygulanır. Yabancı kaynaklar lokal uygulamayı doku iskemisi geliştirebileceği için önermiyor. İyileşme olmadığı durumlarda 1-2 saat sonra bu doz tekrarlanabilir.
  • Ağır vakalarda, yukarıdaki klinik belirtiler yanında nöromusküler fonksiyon bozuklukları da olmuş ise, akrep sokmasının üzerinden uzun zaman geçmiş ise ve hayati risk içeren durumlarda; 1 ampul immunserum, 1/10 orannda serum fizyolojik ile sulandırılarak, 30 dk süreli bir zaman dilimi içinde, damar içi uygulanır. Genel yaklaşım 100 ml izotonik içerisinde 30 dakikak verme şeklindedir.
  • İyileşme olmadığı durumlarda 1-2 saat sonra bu İV doz tekrarlanabilir.
  • Akrep sokması ile tedavi arasındaki zaman aralığı uzun olduğunda, akrep sokması büyük damarlara rastlamışsa veya kan damarından zengin parmak ucunda meydana gelmişse, sokulan yer baş, boyun ya da omuzda ise ve hayati tehlikesi söz konusu ise doz arttırılmalıdır.
  • Hayvanlarda görülen akrep sokmalarında da, insanlara uygulanan tedavinin aynısı yapılır. Uygulanacak dozun hayvanın büyüklüğü ile bir ilgisi yoktur. Küçük hayvanlara da aynı doz serum uygulanır.
  • Prospektüs bilgisine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz (Ön ve Arka Sayfa).

blank blank

blank

Gebe hayvanlar ve hamile kadınlarla kontrollü çalışmalar yapılmamıştır. Akrep sokması sonrası hayati tehlike yoksa, at kaynaklı immunglobulin hamilelik süresince uygulanmamalıdır.

blank

Süt verme sırasında immunserumun çocuk üzerinde herhangi bir negatif etkisi yoktur.

blank

Hayvan kaynaklı tüm serumların uygulamalarını takiben istenmeyen yan etkiler ortaya çıkabilir.

At kaynaklı immunserum uygulaması ile vücuda yabancı proteinler girer ve bu sebeple aşırı duyarlılık oluşabilir. Bu reaksiyonlar daha çok önceden at veya diğer hayvan kaynaklı immunserum ve benzeri maddeler ile uyarılmış bireylerde gelişir. Yabancı proteinlere karşı bu reaksiyonlar alerji, anafilaksi veya serum hastalığı şeklinde kendini gösterir. Bunlar arasında, enjeksiyon bölgesinde ağrı ve hassasiyet, nadir olarak, ürtiker ve anafilaksi gelişebilir. Özellikle damar içi hızlı immunserum enjeksiyonu sonrasında ateş, üşüme, başağrısı ve kusma gibi sistemik reaksiyonlar görülebilir. Az sayıda hastada anafilaksi reaksiyonları aniden gelişebilir. Belirtileri arasında;hızlı kalp atışı, renkte solgunluk, cyanosis (morarma), kan basıncının aniden düşmesi ile damarlarda kollaps, ürtiker ve nefes darlığı gözlenir.

Serum hastalığında (birinci serum uygulamasından 7-12 gün sonra veya birinci serum uygulamasından  4-5 ay sonra yapılan 2. serum uygulamasını takiben 3-5 gün içinde) az sayıda hastada eritem, kaşıntı, ürtiker, zaman-zaman ateş ve lenf nodüllerinde ve eklemlerde ödem ve ağrı görülebilir.

Anafilaktik şok tedavisi için linki tıklayınız.

blank

Veri yoktur.

blank

Yok.

blank

Akrep zehri çeşitli bileşiklerden oluşup tek bir akrep zehri çok sayıda nörotoksin içerebilir. Bunun yanında kardiyotoksik ve miyotoksik faktörler içerebilir.Akrep sokmasının etkisi; akrebin türüne , boyuna, yaşına, saldırganlığına, mevsimine, sokulan kişinin alerji hassasiyetine, yaşına, sokulan bölgenin hayati fonksiyonlara sahip organlara yakınlığına göre değişmektedir. Kalp ve solunum rahatsızlıkları olan insanlar, küçük çocuk ve bebekler ile yaşlı insanlar, akrep sokmasından daha fazla etkilenmektedir. Akrep sokmasını takip eden ilk yarım saat içerisinde klinik belirtiler hızla gelişir. Bu belirtiler arasında en yaygın olanı sokulan bölgede hissedilen yoğun ağrı hissidir. Bunun yanında kusma, hipertansiyon, sokulan bölgede yanma ve karıncalanma hissi ile küçük çocuklarda hiperaktiflik, terleme ve salyada artış görülebilir.

Kullanım Öncesi Alınacak Tedbirler:

  •  İmmunserum kullanılmadan önce deri testi yapılmalıdır.
  • Onda bir oranda (1/10) steril serum fizyolojik ile sulandırılmış immunserumdan 0,1-0,2 ml deri içine enjekte edilir. Geçmişte alerji öyküsü varsa, 1/100 oranında sulandırılmış immunserumdan deri içi enjekte ediniz.
  • Pozitif deri testi, enjeksiyon çevresinde enjeksiyondan 30 dk sonra görülen kızarıklık veya kabarıklık oluşumu şeklinde görülür.
  • Deri içi test sonucunun pozitif olduğu belirlendiği durumlarda immunserum uygulamasından önce hastaya damar içi yolla antihistaminikler ve adrenalin verilmeli.
  • Deri testi negatif sonuç verse dahi, immunserum uygulamasından önce tüm hastalar için adrenalin hazır bulundurulmalıdır.
  • Anafilaksi durumunda, immunserum verilmesi hemen durdurulmalı ve anafilaksi tedavisi başlatılmalıdır.
  • Akrep sokmasını takiben kol ve bacaklara turnike yapılmışsa, immunserum uygulamasını takiben çözülmeli.
  • İmmunserum uygulanmadan önce, hastaya daha önceden at kaynaklı bir serum veya at serum proteini içeren bir tedavi uygulanıp uygulanmadığı ve uygulandı ise sonucunda egzema, astım veya benzeri bir alerjik reaksiyon oluşumu konusunda detaylı bir anamnez yapılmalı.
  • Daha önceden at serum proteini uygulanmış ve herhangi bir alerjik reaksiyon görülmeyenhastalara, önce 0,2 ml serum deri altı uygulanır. Bu uygulamadan 30 dk sonra eğer hiçbir alerjik reaksiyon yoksa, kalan dozun tamamı kas içi uygulanır.
  • Daha önceden at kaynaklı immunserum uygulaması sonucu yerel veya genel alerjik bir reaksiyon görülen hastalar ile alerjik bir yapıya sahip bireylere; diğer hayvan kaynaklı bir immunserum uygulanmalı. Eğer bu da yoksa; hastaya 1/10 oranında sulandırılmış immunserumdan 0,2 ml deri altı yapılarak 30 dk beklenir. Bu süre sonunda, sulandırılmamış serumdan 0,2 ml deri altı uygulanır. Eğer son uygulamadan 30 dk sonra, herhangi bir reaksiyon yoksa, kalan serum kas içi verilir. Her halükarda epinefrin, adrenalin ve diğer destek tedbirleri anafilaktik şoka karşı hazır bulundurulmalı.

Raf Ömrü:

Ürünün raf ömrü uyugun saklama koşulları(+2 ile +8 santigrat derece aralığı) karşılandığı takdirde 3 yıldır. Son kullanma tarihi cam ampul ve saklama kutusu üzerinde bulunmaktadır.

Saklama şekli ve son kullanma süresi:

Serumları +2 ile +8 santigrat derece arasında muhafaza ediniz. Güneş ışığından koruyunuz ve dondurmayınız. Serum donmuş ise çözüp kullanmayınız. Tortu, çökelti, partikül ve bulanık gördüğünüz serumları kullanmayınız. Son kullanma tarihinden sonra kullanmayınız. Ampul açıldıktan sonra muhteviyatı hemen kullanılmalı.

blank

  • T.C. Sağlık Bakanlığı Akrep Antivenomu 5 Ampul
  • Acsera 5 ml Enjeksiyonluk Çözelti Konsantresi İçeren Flakon

blank

Akrep Sokması Acil Yaklaşım

Yorum yap

Lütfen yorumunuzu yazınız!
Lütfen isminizi buraya giriniz