Akut skrotum, inguino-skrotal bölgede akut ağrı, kızarıklık ile testiküler şişlik ile kendini belli eden yenidoğan ve adölesan dönemi başta olmak üzere her yaşta görülebilen çocuklardaki en önemli acil durumlardan biridir.
Penis ve skrotum dış üreme organlarını oluştururlar.
Penis: İçinde üç spongios tabaka bulunur.Bunlar iki kovpara kavernosa ve korpus spogiosumdur. Uretra korpus spongiosum içinde seyreder. Kan damarları ve sinirlerde bu spongios tabaka içinden geçerler. Seksüel heyecan sırasındaki bu tabakadaki kan damarlarında meydana gelen dolgunluk, penisin karakteristik sertleşmesine ( ereksiyon ) neden olur. Penisin ucuna glans penis denir. Sinir ucu yönünden zengindir ve bu nedenle oldukça duyarlıdır.
Skrotum: Testisleri ve spermatik kordları içinde taşır. Testislerin asılı olduğu spermatik kordların içinde kan damarları, sinirler, kas fibrinleri ve duktus vas deferens ( testisten ayrılan spermatozooların geçiş yolu )bulunur. Spermatik kord abdomene inguinal kanaldan geçerek girer. Erkekte iç üreme organları, testisler ile spermatozoonun depolanması ve taşınmasını sağlayan kanal sisteminden oluşur.
Testisler: Skrotum içinde bulunurlar bir sağ ve sol olmak üzere 2 adettir. Uzunlukları 4 cm. dir. Her biri spermatik kordon (funiculus spermaticus) ile skrotumun içinde asılı olarak bulunurlar. Her spermatik kordon, seminal kanal, arter, ven ve lenf damarları ve sinirlerden
oluşmuştur.
Epididim: Her bir testis’in arka-üst bölümü üzerinde yerleşmiş, 5-6 cm uzunluğunda, üst bölümü geniş (Caput), aşağı bölümleri giderek daralan spermiumlar için bir olgunlaşma ve depolama yeri olarak ta görev yapar.
Akut skrotum nedenleri arasında;
- Epididimit
- Orşit
- Epididimo – Orşit
- Torsiyon (Spermatik kordonun torsiyonu ve testiküler uzantıların torsiyonu)
- Diğer
Daha az görülen diğer nedenler;
- İdiopatik Skrotal Ödem
- Skrotal Hematom
- İngüinal Herni Boğulması
- Sistemik Hastalıklar (Henoch-Schönlein Purpurası)
- Skrotal Travma
- Skrotal Yağ nekrozu (Obezite+Soğuk hava)
- Fournier Gangreni
- Varikosel (Akut gelişen, tromboze olan)
sayılabilir.
Fizik muayeneye başlamadan önce hastayı gözlemleyerek ağrının şiddetini sıklıkla değerlendirebilir. Hasta acı içinde kıvranıyor mu yoksa rahat mı yatıyor? Arkadaşlarıyla veya ailesiyle konuşuyor mu? Rahatsızlık duymadan yürüyebiliyor mu?
Testis muayenesi öncesinde batın muayenesi yapılmalı daha sonra genital muayene yapılmalıdır. Daha sonra kasık bölgeleri bariz fıtıklar ve herhangi bir şişlik veya eritem açısından incelenmelidir. Daha sonra skrotumun muayenesi yapılmalıdır. Testis en iyi başparmak ile ilk iki parmak arasında tutularak incelenir. Epididim, testisin posterolateralinde yumuşak, pürüzsüz bir sırt olarak palpe edilebilir olmalıdır. Testisler normalde aynı boyuttadır.
Kasıktaki spermatik kord, epididimitli bir hastada skrotum hassas olabilir, ancak testis torsiyonu olan bir hastada tipik olarak hassas değildir. Her iki taraf testis büyüklük, şişme derecesi, eritem varlığı ve yeri, deride kalınlaşma ve testisin pozisyonundaki farklılıklar açısından değerlendirilmelidir. Cilt değişiklikleri olmadan tek taraflı şişlik, fıtık veya hidrosel varlığını düşündürür.
Semptomların süresi de önemlidir. Anormal yüksek bir testis torsiyonu düşündürebilir, ancak ağrı 12 saatten uzun süredir mevcutsa ve skrotum normal bir görünüme sahipse bu tanı olası değildir. Hem epididimitte hem de testis torsiyonunda, etkilenen hemiskrotum tipik olarak 24 saat sonra belirgin eritem ve şişlik gösterir.
Kremasterik refleks her zaman değerlendirilmelidir. Kremasterik refleks erkeklerde görülen süperfisyal (deri yüzeyine yakın) bir reflekstir. Bu refleks uyluğun superior (üst) ve medial (iç) kısmının sıvazlanması veya dürtülmesiyle oluşur. Normal tepki kremaster kasının ani kasılmasıyla testisin eş taraflı biçimde yukarıya çekilmesidir. Kremasterik refleks, testis torsiyonu olan hastalarda nadiren intakttır, ancak genellikle testis apendiksinin torsiyonu olan hastalarda mevcuttur.
Erken torsiyonda torsiyona testis şiş ve hassastır ve etkilenmemiş testisten daha büyüktür. Üst pol ile sınırlı hassasiyet, özellikle bu bölgede sert, hassas bir nodül palpe edildiğinde, testis apendiksinin torsiyonunu düşündürür. “Mavi nokta işareti” olarak bilinen küçük mavimsi bir renk değişikliği, üst kutuptaki deriden görülebilir. Bu işaret, hassasiyet de mevcut olduğunda apendiks torsiyonu için neredeyse patognomoniktir.
Erken epididimitte, epididim hassasiyet ve endurasyon gösterir, ancak testisin kendisi hassas değildir. Semptomların hızlı gelişmesi ve testisin epididimi palpe edemiyecek kadar ödemlenmesi torsiyonu düşündürür. Ayrıca testislerin fiziksel olarak kaldırılması epididimit ağrısını dindirirken (Prehn belirtisine göre) testis torsiyonunda ağrı değişmez etkilemez.
Öykü, fizik muayene, hemogram, biyokimya, crp, tit ve ileri radyolojik görüntüle ile tanı konulmaya çalışılır. İnguinal kanal ve skrotumda inflamasyon ve tümöral şişliklerin yer aldığı tüm patolojilerle ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Tanıda gecikme veya yanlış tanı konulması, özellikle spermatik kordun torsiyonuna bağlı testiste kalıcı iskemik hasar ve nekrozlara sebep olur. Potansiyel testis kaybı ihtimalinden dolayı akut skrotum düşünülen bütün vakalarda testis torsiyonu daima tanıda akla getirilmelidir. Tanıda belirsiz kalındığında skrotal görüntüleme yapılmalıdır.
Erken görüntüleme yöntemleri ile akut skrotumun erken doğru tanı ve tedavisi çok önemlidir. Çünkü torsiyonun 6 saat gibi kısa bir sürede teşhis edilememesi sonradan telafi edilemeyen testiküler hasara yol açabilir. Çocuk ve yetişkinlerde ani başlangıçlı skrotal ağrıda ilk görüntüleme yöntemi olarak skrotal renkli doppler ultrasonografi kullanılır.
Sitemizde akut skrotum nedenleri ayrıntılı anlatılacaktır. Daha detaylı bilgi için ilgili linkleri tıklayabilirsiniz. Keyifli okumalar dilerim…
- Testis Torsiyonu daha detaylı anlatım için tıklayınız.
- Orşit daha detaylı anlatım için tıklayınız.
- Epididimit daha detaylı anlatım için tıklayınız.
Akut skrotum, inguinoscrotal bölgede ani başlayan kızarıklık, şişlik ve ağrı ile kendini belli eden yenidoğan dönemi ve adolesan dönemi başta olmak üzere her yaşta görülebilen çocuklardaki en önemli acil durumlardan biridir. İnguinal kanal ve skrotumda inflamasyon ve tümöral şişliklerin yer aldığı tüm patolojilerle ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Tanıda gecikme veya yanlış tanı konulması, özellikle spermatik kordun torsiyonuna bağlı testiste kalıcı iskemik hasar ve nekrozlara sebep olur. Potansiyel testis kaybı ihtimalinden dolayı akut skrotum düşünülen bütün vakalarda testis torsiyonu daima tanıda akla getirilmelidir.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470335/
- https://www.researchgate.net/publication/348418398_Bolum_PROSTATIT_ORSIT_EPIDIDIMITE_YAKLASIM_Ve_YONETIM_16
- https://jag.journalagent.com/androloji/pdfs/AND_17_63_261_266.pdf
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1142493
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/205559
- https://www.aafp.org/afp/1999/0215/p817.html
