Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
Dismenore olarak da bilinen ağrılı menstrüasyon, pelvik patoloji saptanmayan hastalarda, mensle birlikte ya da menstrüasyondan hemen önce başlayan, 12–72 saat devam eden, tekrarlayan kramp tarzı suprapubik pelvik ağrı olarak tanımlanmaktadır.
Primer dismenorenin klinik özellikleri şunlardır:
- Kramp (spazm) ya da doğum sancısı şeklinde karın – pelvik ağrıların olması.
- Menarştan kısa bir süre sonra tipik olarak 6 ay içinde şikayetlerin başlaması.
- Bu ağrıların menstrüel kanamadan birkaç saat önce ya da hemen sonra başlaması ve 48-72 saat sürmesi. Genelde adetin birinci ve ikinci gününde en şiddetlidir ve tipik olarak menarştan sonraki ilk birkaç yılda oluşur.
- Bulantı kusma
- Şişkinlik
- İshal
- Baş ağrısı
- Bel ağrısı
- Sinirlilik
- Yorgunluk
- Baş dönmesi
eşlik edebilir. Ağrı sıklıkla bele, bacağa, inguinal bölgeye ve nadiren perineal ve vezikal bölgeye yayılır
NSAİİ’ler
Dismenore için ilk tedavi seçeneği olarak kabul edilir. NSAID’ler, siklooksijenaz enzimini inhibe ederek ve böylece prostaglandin üretimini bloke ederek dismenore tedavisinde fayda sağlarlar. Aynı zamanda direkt santral sinir sistemini etkileyerek de ağrıyı azaltabilir. Bununla birlikte, dismenoreli hastaların yaklaşık %20’sinin NSAID’lerle tedaviye yanıt vermediğine dair kanıtlar vardır. NSAİİ’lerin hafif nörolojik (baş ağrısı, uyku hali, baş dönmesi) ve gastrointestinal sistem (hazımsızlık, bulantı) ile ilgili yan etkileri görülebilmektedir. Ancak dismenorenin daha sık görüldüğü genç hastalarda daha iyi tolere edilmektedir. NSAİİ’ler dismenore tedavisinde yaygın olarak kullanılan ajanlar olmakla beraber, dismenore tedavisinde hangi NSAİİ’’ın daha etkili güvenli olduğuna dair yeterli kanıt yoktur.
| DİSMENORE NSAİİ’ İLAÇ DOZLARI | |||
| İlaç | Başlangıç dozu | İdame dozu, gerektiğinde | Kısa süreli kullanımda(≤3 gün) maksimum günlük doz |
| Propiyonik Asit Türevleri | |||
| İbuprofen | 400–600 mg | 400–600 mg, 4–6 saate bir | 2.400 mg |
| Naproksen sodyum | 550 mg | 275 mg, 6–8 saatte bir | 1.375 mg |
| Fenoprofen | 200 mg | 200 mg, 4–6 saate bir | 3.200 mg |
| Ketoprofen | 50 mg | 25–50 mg, 6–8 saate bir | 300 mg |
| Fenamat Türevleri | |||
| Mefenamik asit | 500 mg | 250 mg, 6 saate bir | 1.000 mg |
| Meklofenamat | 100 mg | 50 mg, 4–6 saate bir | 400 mg |
| Asetik asit türevleri | |||
| İndometazin | 25 mg | 25 mg, günde 3 kez | 150 mg |
| Tolmetin | 400 mg | 400 mg, günde 3 kez | 1.800 mg |
| Diklofenak | 75–100 mg | 50 mg, günde 3 kez | 150 mg (100 mg, 2. gün başlanabilir) |
| Etodolak | 400 mg | 200–400 mg, 6–8 saate bir (hızlı salınım) | 1.000 mg (hızlı salınım) |
| Salisilatlar (nonasetile) | |||
| Diflunisal | 1000 mg | 500 mg, günde 2 kez | 1.500 mg |
| Oksikamlar | |||
| Meloksikam | 7,5 mg | 7,5 mg, günde tek doz | 15 mg |
| Piroksikam | 20 mg | 10–20 mg, günde tek doz | 20 mg |
Antispazmodikler
Hyoscine butylbromide (Buscopan®), düz kasları gevşetmek için muskarinik reseptörleri hedefleyen antikolinerjik bir ilaçtır. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de antispazmodikler, adet ağrısı da dahil olmak üzere karın ağrısını tedavi etmek için kullanılmaktadır. Yaygın yan etkiler arasında ağız kuruluğu, kabızlık ve baş dönmesi bulunur. Sıklıkla visseral spazmlar için reçete edilmesine rağmen, dismenore için FDA tarafından onay almamıştır.
Östrojen–Progestin İçeren Hormonal Kontraseptifler
İçerdikleri sentetik östrojen ve progesteronla ovulasyonu baskılar ve endometriyumun zaman içerisinde incelmesine neden olurlar. Böylece endometriyum da prostoglandin prekürsörü olan araşidonik asit nispeten daha az salgılanır. Endometriyumdaki bu değişikliklerin sonucu olarak, kanama miktarı ve rahim kasılmaları azalır.
Oral kontraseptifler içerdikleri östrojen miktarına ve progesteron çeşidine göre farklılıklar gösterir. Östrojen ve progesterona bağlı olarak yan etkiler görülebilir. Östrojene bağlı bulantı, baş ağrısı, memelerde şişkinlik; progesterona bağlı akne, kilo artışı, depresyon
görülebilir. Bununla birlikte plasebo kontrollü çift kör çalışmalarda bu yan etkilerin çoğunun benzer olduğu gösterilmiştir. Venöz tromboemboli gibi daha ciddi yan etkiler ise çok daha az görülmektedir.
Tokolitikler
Tokolitikler, primer dismenorede görülen uterin kontraksiyonları azaltmak için kullanılabilir. Primer dismenorenin etiyolojisinde, uterin kontraksiyonların da rolü vardır. Nitrik oksit, nitrogliserin ve kalsiyum kanal blokerleri tokolitik etkileri nedeniyle, primer dismenore tedavisi açısından araştırılmaktadır.
I- Dex-Forte® (deksketoprofen) 50 mg film kaplı tablet s:1×1
- Hafif şiddetli vakalarda günde 1 defa şeklinde alınmalıdır.
- Hafif orta şiddetli vakalarda günde 2 defa şeklinde kullanılabilir.
II-Buscopan® (hiyosin-N-butilbromür) 10 mg Tabler s:2×1
- Hafif orta şiddetli vakalarda günde 1-2 defa şeklinde kullanılabilir.
- Şiddetli vakalarda günde 3 defa şeklinde kullanılabilir.
- BUSCOPAN antikolinerjik bir ilaçtır. Nefes darlığı, nefes almada güçlük (dispne), aşırı duyarlılık reaksiyonları, ateş basması ve kan basıncında düşme gibi antikolinerjik etkiler görülebilir.
| N94.3 | Premenstrüal gerilim sendromu |
| N94.4 | Primer dismenore |
| N94.5 | Sekonder dismenore |
| N94.6 | Dismenore, tanımlanmamış |
Adet
