Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
Varlığı sadece 125 mikron çapında olan SARS-CoV-2 virüsü dünyamız üzerinde milyonlarca vaka ile silinmez bir etki bıraktı. Bir yıldır insanlık bu virüs ile savaş halinde ama tedavi konusunda netlik kazanamadı; uygulanan medikal tedaviler hala yetersiz. Bir çok ilaç bu yeni koronavirüse karşı etkili olabilecek, amaca uygun hale getirilmiş ilaçları belirleme yarışında. Son zamanlarda özellikle Türkiyede çok ilgi gören ilaçlardan biri, başlangıçta influenza için tasarlanmış, favipiravir adı verilen RNA virüsüne karşı geliştirilen bir antiviral ilaçtır. Favipiravir yeni bir RNA’ya bağlı RNA polimeraz (RdRp) inhibitörü türüdür. Favipiravir anti-influenza virüs aktivitesine ek olarak flavi, alfa, filo, bunya, arena, noro ve diğer RNA virüslerinin replikasyonunu bloke edebilir.
Favipiravir ilk olarak pandeminin tam merkez üssünde Wuhan’da SARS-CoV-2’ye karşı kullanılmıştır. Daha sonra pandemi Avrupa’ya yayılırken, bu ilaç İtalya’da acil kullanım için onay almış ve şu anda Japonya, Rusya, Ukrayna, Özbekistan, Moldova ve Kazakistan, Suudi Arabistan ve Türkiye, Bangladeş ve son olarak Mısır da kullanılmaya devam etmektedir.
Etki Başlangıcı: 30 dk-60 dk
Etki süresi: Doza bağlı 12 saat
Yarılanma Ömrü (t½): 2.5-5 saat
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: Renal
İlk olarak 2014 yılında ortaya çıkan pandemik influenza enfeksiyonlarının yönetimi için Japonya’da onaylanmıştır. Yukanda ki şekilde görüldüğü insan hücresine giren virüs, yeni viral partikulleri yaymak ve serbest bırakmak ve enfeksiyonu diğer hücrelere yaymak için genlerini enfekte hücreler içinde çoğaltır. Favipiravir şekilde görüldüğü gibi viral RNA polimeraz inhibe eder ve virüsün gen replikasyouu inhibe eder ve böylece virüsü çoğalmasını ve hücreler arası geçişini engeller. Günümüzde tipik olarak influenza tedavisinde kullanılan nöraminidaz inhibitörleri ise enfeksiyonun yayılmasını önlemek için yeni viral partiküllerin salınmasını engeller.
Favipiravir T-1105’in pirazin kısmının kimyasal modifikasyonu ile elde edilen sentetik bir ön ilaçtır. Hücrelerde aktif bir fosforile forma (favipiravir-ribofuranozil-5′-trifosfat (favipiravir-RTP) ) dönüştürülür ve viral RNA polimeraz tarafından bir substrat olarak tanınır, böylece RNA polimeraz aktivitesini inhibe eder. Favipiravir memeli hücrelerinde RNA veya DNA sentezini inhibe etmez ve bunlar için toksik değildir.
Mükemmel bir biyoyararlanıma (∼% 94),% 54 proteine bağlanmaya ve düşük bir dağılım hacmine (10-20 L) sahiptir. Tek bir dozdan 2 saat sonra Cmax’a ulaşır. Birden fazla dozdan sonra hem Tmax hem de yarılanma ömrü artar. Favipiravir, hidroksile formda hızlı renal eliminasyona yol açan kısa bir yarılanma ömrüne (2.5-5 saat) sahiptir. Eliminasyona aldehit oksidaz aracılık eder ve marjinal olarak ksantin oksidaz aracılık eder. Favipiravir, hem doza bağlı hem de zamana bağlı farmakokinetik sergiler. Sitokrom P450 sistemi tarafından metabolize edilmez, ancak bileşenlerinden birini (CYP2C8) inhibe eder. Bu nedenle, CYP2C8 sistemi tarafından metabolize edilen ilaçlarla birlikte uygulandığında dikkatli kullanılması gerekir. Yeterli kan seviyeleri elde etmek için ilk oral yükleme gereklidir. Plazma yarılanma ömrü 2,5-5 saattir.
Şu anda, COVID-19’un tedavisi ve / veya önlenmesi için araştırılan çok sayıda ilaç varken, optimal tedavi oluşturulamamıştır. Uzman klinik deneyime ve büyük sağlık kuruluşlarının yayınlanmış literatürüne ve yönergelerine dayanarak gelişmeleri izlemeye ve içerik sentezlemeye devam ediyoruz. Bu yüzden bu içerik sürekli güncellemektedir.
SARS-CoV-2
Araştırmalarda SARS-CoV-2-RDRp kompleksinin bilinen diğer viral RDRp’lerden en az 10 kat daha aktif olduğunu düşünülmektedir. Favipiravir başlangıçta influenzayı tedavi etmek için geliştirilmiş olsa da aynı mekaizma ile virüse etki ettiği ve edeceği düşülmektedir. Bu yüzden Nükleozid analoglarının (favipiravir gibi) COVID-19 tedavisi için umut verici adaylar olduğu sonucuna varmışlardır. Sınırlı preklinik ve in vitro verilerden optimal favipiravir dozunun belirlenmesi zordur. Örneğin, Ebola’da kullanılan favipiravirin daha yüksek dozu, Ebola virüsünü (EC50: 67 mM) inhibe etmek için gereken hedef konsantrasyonların influenzadan (EC50: 0,48 mM) daha yüksek olduğunu gösteren preklinik çalışmalara dayanmaktadır. Wang ve arkadaşları , Vero hücrelerinde SARS-CoV-2 enfeksiyonunu inhibe etmek için yüksek favipiravirin (EC50: 61.88uM) konsantrasyonlarının gerekli olduğunu bulmuştur. Bu nedenle, SARS-CoV-2’de bu ilacın mevcut dozunun hangi temele dayandığını belirlemek zordur.
Dünya genelinde etkinliği belirlemesi açısından bir çok çalışma mvecuttur. Bir kısmına göz atmak için linki tıklayınız.
İnfluenza
Favipiravir, mevsimsel A (H1N1), A (H3N2) ve influenza B suşları dahil olmak üzere 53 tip influenza virüsünü inhibe eder; A (H1N1) pdm09 pandemik virüsü; insanlardan izole edilmiş oldukça patojenik kuş gribi virüsü A (H5N1); Domuzdan izole edilen A (H1N1) ve A (H1N2); ve A (H2N2), A (H4N2) ve A (H7N2). Ayrıca, M2 ve NA inhibitörleri dahil olmak üzere bir çok ilaca dirençli suşlara karşı da aktiftir.
Ebola
2014’teki Ebola virüsü salgını sırasında, favipiravir, WHO tarafından denemeler için kısa listeye alınan ilaçlardan biriydi. İn vitro çalışmalar bu ilaç için cesaret verici sonuçlar göstermesine rağmen, klinik çalışmaların sağ kalım yararına doğru bir eğilim gösterdiği halde kesin fayda kanıtı hiçbir zaman bulunamadı.
Diğer patojenik RNA virüslerine
Favipiravirin hücre kültürü ve fare modellerinde arenavirüs, bunyavirüs, filovirüs, Batı Nil virüsü, sarı humma virüsü, ayak ve – ağız hastalığı virüsü ve viral hemorajik ateşe ve ensefalite neden olan ajanları içeren Lassa virüsüe karşı etkiliği olduğu bildirilmiş.
- Favipiravire veya formülasyonun herhangi bir bileşenine aşırı duyarlılık
- Şiddetli böbrek yetmezliği
- Şiddetli karaciğer yetmezliği
Gebeler ve emziren anneler üzerinde yeterli çalışma yok.
Oral yoldan uygulanması mümkün olan hastalar için;
Favipiravir 200 Mg Tablet, tok veya aç karnına alınır. Oral yoldan bir miktar su ile yutularak kullanılır. Favipiravirin oral biyoyararlanımı >%95’tir.
Yapılan çalışmalarda favipiravirin aç karna, yemekle veya yemekten 30 dakika sonra uygulanması konusunda anlamlı bir farklılık olmadığı ifade edilmekte olup, prospektüse göre uygulama yapılması önerilmektedir.
Oral yoldan uygulanması mümkün olmayan hastalar için;
Çeşitli nedenler ile oral yoldan Favipiravir 200 Mg Tablet uygulaması yapılamayan hastalar için hastane eczacıları tarafından uygun ilaç hazırlama alanlarında kişisel koruyucu ekipman eşliğinde bu kapsüller sıvı formda uygulanmak üzere hazırlanmalıdır.
KATI DOZAJ FORMUNDAN SIVI DOZAJ FORMUNA GEÇİŞ İÇİN HAZIRLAMA YÖNTEMİ:
Favipiravir 200 Mg Tabletin oral yoldan kullanılamadığı durumlarda tabletler ezilebilir ve bir miktar sıvı (su veya meyva suyu) veya yiyecekler ile karıştırılarak uygulama yapılabilir.
Favipiravir beslenme tüpünden (NG) uygulaması:
• İlaç havan ya da ilaç ezme cihazı ile ince toz haline getirilir.
• Enjektör içerisine alınan ilacın üzerine 30-60 ml su eklenerek süspansiyon oluşturulur.
• Tüp en az 15 ml su ile yıkanır.
• İlaç süspansiyonu şırınga yardımıyla beslenme tüpünden uygulanır.
• Beslenme tüpü tekrar en az 15 ml su ile yıkanır.
Esas olarak böbreklerden atılır, ancak üretici tarafından herhangi bir doz ayarlaması önerilmemektedir. Doz azaltması yapılacaksa yükleme dozu aynı şekilde uygulanır, ancak idame doz azaltılabilir.
Şu anda, güvenlik ve etkinlik verileri sınırlıdır. Bununla birlikte, mevcut yayınlanmış kanıtlara ve devam eden klinik araştırmalara dayanan ön doz bilgileri paylaşılmıştır.
• Gebelikte kullanılmamalıdır. Favipiravirin teratojenik olduğu bilinmektedir; bu nedenle, gebelik doğrulanırsa veya bundan şüphelenilirse kadınlarda favipiravir uygulamasından kaçınılmalıdır.
Süte geçer. Anne sütünde favipiravir veya metabolitleri tespit edilmiştir.
- Diyare
- Serum ürik asit düzeyinde artış
- Serum transaminaz (ALT, AST, ALP) artış
- Total bilirubin düzeylerinde artış
- Nötrofil düzeyinde azalma
- Sindirim sistemi yan etkileri (bulantı, gaz artışı)
- Psikiyatrik semptomlarda görülebilir.
En sık gözlenen yan etkiler belirtilmiştir.
İlaçı COVID-19 tedavisinde klinik denemeleri devam etmektedir.
- Favipiravir oseltamivir ile farmakokinetik etkileşim göstermemekle birlikte sağlıklı gönüllülerde asetaminofen ile birlikte alındığında asetaminofene aşırı maruziyet görülmüştür.
- Asetaminofen (parasetamol) ile birlikte kullanımında, asetaminofen dozu 3000 mg/gün (karaciğer yetmezliğinde daha az olmak üzere) geçmemelidir.
- Teofilin ile birlikte kullanımında ise ilacın kan konsantrasyonu artacağından yan etki görülme olasılığı da artmaktadır. Bu nedenle birlikte kullanımında dikkatli olunmalıdır.
Favipiravire ilişkin ilaç etkileşimleri tabloda belirtilmiştir.
İnsanlarda favipiravir ile ilgili toksisite bilgisi hali hazırda mevcut değildir. Tek doz toksisite çalışmalarına göre, farelerde oral ve intravenöz favipiravir için öldürücü doz> 2000 mg / kg olarak tahmin edilmektedir. Sıçanlarda, oral uygulama için öldürücü doz> 2000 mg / kg iken, köpek ve maymunlarda öldürücü doz> 1000 mg / kg’dır. Doz aşımı semptomları, vücut ağırlığının azalması, kusma ve azalmış lokomotor aktiviteyi içerir, ancak bunlarla sınırlı değildir.
Karaciğer fonksiyon bozukluğu olan kişilerde kan konsantrasyonu takip edilmeli ve doz ayarlaması yapılmalıdır. Semen ve anne sütünde favipiravir veya metabolitleri tespit edilmiştir.
Afişlerin pdf formatını indirmek için tıklayınız
- Favira® 200 mg film kaplı tablet
- Favicovir® 200 mg film kaplı tablet
- Favimol® 200 mg film kaplı tablet
- Faviran® 200 mg film kaplı tablet
- Convolyn® 200 mg film kaplı tablet
- Loqular® 200 mg film kaplı tablet
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7467067/
- https://go.drugbank.com/drugs/DB12466
- T.C. S.B. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, COVID-19 (SARS-CoV2 Enfeksiyonu) Rehberi
- T.C. S.B. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, COVID-19 Erişkin Hasta Yönetimi ve Tedavisi
- https://www.uptodate.com/contents/favipiravir-united-states-not-commercially-available-refer-to-prescribing-and-access-restrictions-drug-information
- https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2023184
COVID-19 Yatan Hasta Tedavi Önerileri 9 Ekim 2020 Akıl Kartı
