Gastrit; çeşitli etkenlere bağlı olarak, mide yüzeyini örten mukozanın inflamatuar olaylar sonucunda hasar görmesi durumudur. Mide, mukoza ve alt tabakalarında gelişen bu inflamasyona bağlı olarak işlevini yeterince yerine getiremez ve sindirim fonksiyonu ile ilgili çeşitli yakınmalar ortaya çıkar. Gastrit, her yaşta görülmekle birlikte genellikle erişkin yaştaki bireylerde daha fazla ortaya çıkmaktadır.
- H. pylori ile ilişkili gastrit: Bu, dünya çapında gastritin en yaygın nedenidir.
- H. pylori negatif gastrit: Tütün kullanımı, alkol tüketimi ve/veya NSAID veya steroid kullanımına bağlı gelişen. Safra asidi reflüsü, Radyasyon, Crohn hastalığı, Eozinofilik gastrit, Sarkoidozla ilişkili gastrit, Lenfositik gastrit, İskemik gastrit, Vaskülit ilişkili gastrit
- Otoimmün Gastrit: Artmış serum anti-parietal ve anti-intrinsik faktör antikorları ile ilişkili kronik inflamatuar bir hastalıktır.
- İnfeksiyöz Gastrit: H. pylori dışındaki viral, bakteriyel, fungal, parazitik organizmaların neden olduğu enfeksiyonun sonucu gelişir.
- İlaçlara Bağlı Gastrit: En fazla Non-steroid-anti-inflamatuvar ilaçlara bağlı gelişir; İbuprofen, naproxen, indometacin, diklofenak, etoksikam, deksketoprofen, flurbiprofen, aspirin
Bu semptomlar silik karakterde veya çok şiddetli olabilir. en faz la görülen semptomlar;
- Epigastrik ağrı (ani başlayan)
- Epigastril bölgeden boğaza uzanan yanma hissi
- Dispepsi
- Bulantı
- Kusma
Akut gastritis nedenine bağlıdır. H. pilori dışında özel bir tedavi gerekmez. Etkenlerden uzak durulması (NSAI, alkol ve stres faktörleri) ve semptomların giderilmesi için genelde proton pompa inhibitörleri (PPİ) ve antasitler yeterlidir.
Kronik gastritis tedavisi ise etiyolojiye göre değişmektedir. Birçok vakada semptom ve bulgular olmayabilir. Kronik gastritis uzun süreli bir hastalık olması nedeniyle, tedavi önerilmekte ve proton pompa inhibitörleri kullanılmaktadır. H. pilori’e bağlı kronik gastritisde, H. pilori eradikasyonu için test ve tedavi prensibi uygulanmaktadır ve tedavisinde PPI veya ranitidin bizmut sitrat ile birlikte, antibiyotikli kombinasyonlar (amoksisilin, klaritromisin, metranidazol, tetrasiklin, furazolidon) kullanılır. Ancak, son zamanlarda klaritromisin ve amoksisiline karşı giderek artan oranlarda direnç geliştiği unutulmamalıdır. Eradikasyon tedavisi uygulanan hastalarda tedavi bitiminden 4 hafta sonra, noninvazif metodlarla (üre nefes testi veya HpSA=Hp dışkı antijen testi) eradikasyon olup olmadığı araştırılmalıdır.
Endoskopide atrofik gastritis veya displazi saptanan vakalarda, 6 ayda bir endoskopik takip önerilir. Atrofik gastritis gelişen vakalarda vit B12 tedavisi uygulanır.
H. pylori enfeksiyonu için birinci basamak tedavi önerileri için tıklayınz (2022 UpToDate Önerisi)
Semptomatik Reçete
I- Esom® (esomeprazol) 40 mg Tablet DIB s:1×1
- Yemekten 1 saat önce, çiğnemeden, emmeden veya kırmadan bir miktar su ile bütün olarak günde 1 adet alınır. Doz yetersiz geldiğinde gece yatmadan tekrar alınır.
II- Famodin® 20 mg Tablet DIB s:2×1
- Önerilen doz günde 2 defa olup sabah ve yatmadan önce bir defada alınır.
III- Gaviscon® Advance Şurup DIB s:4×2
- Her bir 1 ml süspansiyon, 100,00 mg sodyum aljinat ve 20,00 mg potasyum
hidrojen karbonat içerir. - Yemeklerden sonra ve yatarken günde 4 defa 5-10 ml alınır.
H. Pylori Eradikasyonu
I- Esom® (esomeprazol) 40 mg Tablet DIB s:1×1
- Yemekten 1 saat önce, çiğnemeden, emmeden veya kırmadan bir miktar su ile bütün olarak günde 1 adet alınır. Doz yetersiz geldiğinde gece yatmadan tekrar alınır.
II-Augmentin® (amoksisilin+klavulanik asit) BID Tablet DIB s:2×1
- H. pylori eradikasyonu için günde 2×1 14 gün önerilir.
III-Klacid® (klaritromisin) 500 mg Tablet DIB s:2×1
- H. pylori eradikasyonu için günde 2×1 14 gün önerilir.
K29 | Gastrit ve duodenit |
K29.0 | Akut hemorajik gastrit |
K29.1 | Akut gastrit, diğer |
K29.2 | Alkolik gastrit |
K29.3 | Kronik yüzeyel gastrit |
K29.4 | Kronik atrofik gastrit |
K29.5 | Kronik gastrit, tanımlanmamış |
K29.6 | Gastritler, diğer |
K29.7 | Gastrit, tanımlanmamış |
K29.8 | Duodenit |
K29.9 | Gastroduodenit, tanımlanmamış |
K30 | Dispepsi |