Hidrosel terimi, Yunanca hydro; su ve cele; tümör kelimelerinden gelir. Halk arasında su fıtığı olarak da bilinen hidrosel, testis ve spermatik kordu doğrudan çevreleyen, tunika vajinalisin parietal ve visseral tabakaları arasında normalden daha fazla peritoneal sıvının birikmesidir. Doğuştan veya sonradan olabilir.
Hidrosel, testisin iki tunika vajinalisi tabakası arasında anormal seröz sıvı toplanmasıdır. Doğuştan (konjenital) veya sonradan enfeksiyona, travmaya veya kansere bağlı olabilir.
Hidroseller iki tipe ayrılır:
Doğumda, term erkek bebeklerin yaklaşık %80-90’ı patent prosesus vajinalise sahiptir. Bu rakam, iki yaşında %25-40’a ve sonrasında istikrarlı bir şekilde azalır. Yetişkin otopsi verilerinde processus vaginalis’in %20 civarında açık kalma eğiliminde olduğunu göşterilmiştir. Ancak bunların sadece %6’sında yenidoğan döneminde ve sonrasında klinik olarak semptom verir. Hidroselin risk faktörleri arasında makat geliş, düşük doğum ağırlığı ve gestasyonel progestin kullanımı yer alır. Normal olarak sağ testis sol testise göre daha geç iner ve sağ kanal daha geç kapanır. Bu yüzden sağ tarafta fıtık, hidrosel ve inmemiş testis biraz daha fazla görülür. %10-20 oranında her iki tarafta birden olur.
Öykü temel alınarak tanı konulabilir; fizik muayene ve skrotum transillüminasyonu, olguların çoğunda tanı konulmasını sağlar. Eğer skrotum içindeki bir kitle ile
ilgili şüphe varsa, skrotal ultrason ve skrotal doppler ultrason yapılmalıdır ve bu inceleme skrotum içi lezyonları saptama duyarlılığı neredeyse %100’dür.
Ayrıca epididimit, testis torsiyonu veya testis tümörü gibi altta yatan diğer hastalılar da değerlendirebilirler.
- İnguinal Herni
İnguinal (kasık fıtığı) hernide şişliğe bastırınca şişlik içindeki karın içi oluşumlar kolayca karın içine geçerler ve şişlik kaybolur. Çocuk ıkınınca da tekrar şişer. Fakat hidroselde kanalın açıklığı dar olduğu için şişlik yavaş yavaş artar ve yavaş yavaş azalır. Bu kasık fıtığı ile hidroselin arasındaki en kolay ayırma yöntemidir.
- Epididimit/Orşit
- Testis Torsiyonu
- Tümör
- Varikosel
Hidroselli hastaların çoğu ağrısız skrotal şişlikle başvururlar. Fizik muayene ile tanı %90 oranında konabilir. Hidrosel hastanın pozisyonuna göre karın içine doğru azalma eğilimi gösterdiğinden hasta hem sırt üstü hem de dik pozisyonda muayene edilmelidir. Kasıkta ve skrotumda şişlik gözle görülür, elle hissedilir. Şişlik içi su dolu bir balon gibidir yarı saydamdır, düzgündür ve çoğunlukla hassas değildir. Hidroselde bir ışık kaynağı ile skrotuma tutulursa sıvı ışığı geçirdiği için parlak bir refle alınır. Böylece kitlenin içinde sıvı olduğu anlaşılır ve hidrosel tanısı konabilir. Bu yönteme transilluminasyon denir. %100 güvenilir bir test değildir, boğulmuş fıtıklarda sıkışmış ince bağırsaklar aynı bulguyu verebilir.
Tanı sonrası hastaya poliklinik takip önerilir. Aciliyet içermez.
testiküler patoloji şüphesi varsa, erken cerrahi girişim endikedir.
- Enfeksiyon
- Piyosel
- Hematosel
- Testislerin atrofisi
- Kısırlık
Klinik olarak hidrosel basınç ve ısı etkisi ile testislere, epididime ve kasık kanalı içindeki oluşumlara zarar verebilir. Bunlardan daha da önemlisi basınç ve karın içinden gelen sıvının yüksek ısı etkisi testis ve spermlere zarar verebilir. Testisler küçülebilir, sperm yapımı ve yapılan spermlerin olgunlaşması bozulabilir.
Bebeklerdeki hidroseller kendiliğinden düzelme eğiliminde olsalar da yakından takip edilmeleri gerekir. Bu konuda anne babalar hayati bir rol oynamaktadır. Bu tür hidroseller iki yaşından sonra da devam ederse, tedavisi için bir cerraha başvurulmalıdır. Ebeveyn kaygısı yaygındır, bu nedenle uygun şekilde danışmanlık almaları gerekmektedir.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559125/
- https://www.uroturk.org.tr/urolojiData/Document/1352014152946-PediatricUrology.pdf
- https://www.erdalturk.com.tr/cocuklarda-hidrosel-su-fitigi
- https://dreminozbek.com/hidrosel-nedir-nedenleri-ve-tedavisi/
