İğne dekompresyonu, tansiyon pnömotorakslı hastalarda plevral alanda oluşan yüksek basınclı havanın bir iğne veya kateter ile boşaltılması işlemidir.
- Göğüs Ağrısı
- Şiddetli Dispne
- Trakeal Deviasyon
- Mediastinal Sift
- Hiperrezonans
- Siyanoz (Geç Bulgu)
- Hipotansiyon
- Boyun Venöz Dolgunluğu
bulunur.
Hasta hemodinamik olarak stabil değilse ve pnömotoraks için klinik şüphe yüksekse, gecikmeden hızlı acil iğne dekompresyonu yapılmalıdır.
2018 ATLS Önerileri:
- Yetişkin: Öncelikli müdahale iğne dekompresyon (torakostomi) ama uyulama yeri 2. İKA midklavikuler hat yerine 5. İKA orta axiller hattın biraz önü (anterior ve orta axiller arası) olarak önerilmiş. ATLS kılavuzunda kateter seçimi le ilgili net bir bilgi yok ama uygulama yetişkinler için en düşük 18 G (yeşil 45mm) veya 16 G (Gri 45-50 mm), 14 G (Turuncu 45-50 mm) önerilir.
- Çocuklar: Hala orta klavikular hat 2. İKA önerisi devam etmektedir. Uygulamada büyük çocuklar için 18-gauge kateter önerilirken daha çok küçük çocuklar için 22-gauge kateter uygulanabilir ayrıca çoğu pediatrik hasta standart 3,175 cm’lik intravenöz kateter ile tedavi edilebilir.
İğne dekompresyon başarısız olursa tecrübeli girişimciler için ikinci seçenek parmak torakostomi önerilmektedir.
İğne dekompresyonu, tüp torakostomi uygulama imkanı olmadığında kullanılır. Hastane öncesinde ve acil serviste, 9 ile 12 French arasında bir kateterle başlanır ve daha sonra gerekirse tüp torakostomiye dönüştürülebilir. Ama genellikle bunun için özel katater olmadığı için damaryolu için kullandığımız branüller kullanılır.
Yetişkin:
Tansiyon pnömotoraksı tedavi etmek için uygun iğne yerleşimi yetişkinlerde 14 gauge (turuncu) , 3.25 inç iğne kullanılır. Öncelikli müdahale iğne dekompresyon yeri 2. İKA midklavikuler hat yerine 5. İKA orta axiller hattın biraz önü (anterior ve orta axiller arası) olarak önerilmiş.
Çocuklar:
Çocuk hastalarda ise 16 (gri) ile 18 gauge (yeşil), 2 inç iğne kullanılarak, etkilenen taraftaki üçüncü kaburga üzerinde (2. interkostal aralık), orta klaviküler hattın biraz üstünde gerçekleştirilir.
İğne yerleştirmeden önce bölgeyi antiseptik bir solüsyonla hazırlamak önemlidir. İğneyi 90 derecelik bir açıyla yerleştirin. Plevral boşluğa girdiğinde bir patlama sesi duyulur; eğer tansiyon pnömotoraks mevcutsa, pnömotoraks dekompresyonu sırasında hava tıslaması duyulacaktır. Kateter daha sonra deri içine ilerletilir ve iğne çıkarılır. Kateterin ucunu kapatmadan yerine sabitlenir, böylece içeride akciğerleri komprese eden hava dışarı çıkarabilir.
İşlem prosedürü;
- Kişisel koruyucu ekipmanları kullanma (eldiven, maske, gözlük, sağlam ayakkabı
- Hastaya yapılacak işlem hakkında bilgi verme
- Hasta/yaralıya uygun pozisyon verme
- 10-20 cc’ lik bir enjektöre 2-3 cc SF çekerek hazırlama
- Enjektörün ucuna en az 14-16 G kalınlığında intraket takma
- Tansiyon pnömotoraks tarafında çocuklarda midklavikular hattın ikinci interkostal aralık ile kesişme noktasını bulma yetişkinlerde ise midaksiller hattın 5-6. İnterkostal aralığı bulma
- İşlem bölgesini merkezden perifere doğru dairesel hareketlerle dezenfekte etme
- Çocuklarda tespit edilmiş olan noktadan üçüncü kostanın hemen üstünden 90 derece
açıyla göğüs duvarına girip, enjektörde negatif basınç oluşturarak ve hava kabarcıkları görünceye kadar kanülü ilerletme. Yetişkinlerde 5. İKA orta axiller hattın biraz önü anterior ve orta axiller arasından ilerletme - İntraketin mandrenini sabit tutarak aynı anda kanülü sonuna kadar ilerletme
- Enjektörle birlikte mandreni, kanülden çıkartma
- Kanülü elle sabitleyerek hava çıkışını ve eldiven parmağının kollobe olarak hava girişine izin vermediğini gözlemleme
- Kanülün etrafını gazlı bez ile destekleyerek flasterle sabitleme
- Akciğer yaralanması
- İnterkostal damar veya sinir yaralanması
- Pnömo/hemotoraks
- Perikardiyal/kardiyak yaralanma
- Enfeksiyon
- Pnömoperikardiyum
- Tüp torakostomi sırasında nörovasküler hasar
- Tüp torakotomi bölgesinde ağrı ve cilt enfeksiyonu
- Ampiyem
- Piropnömotoraks
Yetişkinlerde yapılan çalışmalara göre, beşinci interkostal boşluktan anterior aksiller hatta yapılan iğne dekompresyonunun, medioklaviküler hat yerleşimine kıyasla vücut yapısına bağlı olarak daha düşük bir başarısızlık şansı (%16,7) ile ilişkili olduğuna dikkat edilmelidir.
Çalışmalarda ortalama vücut kitle indeksi daha yüksek olan ülkelerde, 50 mm’lik (14-16-18 G gri barnüllerin uzunluğu 45 mm) iğne ile yapılan girişimlerin varsayımsal başarısızlık oranlarının muhtemelen daha yüksek olduğu ve bu nedenle uygun kateterin kullanılması gerektiği ortaya çıkmıştır (örneğin, 50 mm kateter iğnesi yerine 80 mm kullanılması).
Bunlardan çıkarılacak sonuçlar şunlar olabilir:
- Başarısızlık her zaman bir olasılıktır: Her ne kadar belirli bir yaklaşım tercih edilse de, iğne dekompresyonunun başarısızlık olasılığı her zaman bulunmaktadır.
- Yumuşak doku kalınlığına dikkat: Anterior göğüs bölgesindeki yumuşak doku kalınlığı fazla ise lateral bölgeden girişim yapılmalıdır. Eğer lateral göğüs bölgesinde yumuşak doku miktarı fazla ise anterior yaklaşım tercih edilmelidir.
- Klinik durumu değerlendirin: Yapılan işlemin başarılı olup olmadığını değerlendirmek için hastanın klinik durumuna dikkat edilmelidir. Başarısızlık durumunda alternatif yaklaşımlar veya parmak torakostomi gibi diğer müdahale seçenekleri değerlendirilmelidir.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559090/
- https://www.acilcalisanlari.com/spontan-pnomotoraks.
- htmlhttps://www.acilcalisanlari.com/atls-10-degisiklikler.html
- https://www.tamingthesru.com/blog/acmc/needle-thoracostomy
