Klaritromisin, bir makrolid antibiyotik olup, çeşitli bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılır. Streptokoklar, stafilokoklar, hemofilus influenzae gibi duyarlı bakterilere karşı etkilidir. Özellikle solunum yolu enfeksiyonları, cilt enfeksiyonları, ve bazı mide/bağırsak enfeksiyonlarında yaygın olarak reçete edilir. Klaritromisin, ağızdan tablet veya sıvı formda alınabilir, ayrıca intravenöz olarak infüze edilebilir. Sulandırılmış ilaç aç veya tok karnına verilebilir ve sütle de alınabilir.
Genel Doz: 7.5-15 mg/kg/doz günde 2 defa
Etki Başlangıcı: 2 saat
Etki süresi: 12 saat
Yarılanma Ömrü (t½): 1 saat
Antidot: Yok
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: Renal
Formlar
- Klaritromisin 125 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
- Klaritromisin 250 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
- Klaritromisin 250 mg tablet
Ticari Formlar
Claricide®, Deklarit,Klacid®, Klarolid®,Klaromin®, Klax®, Laricid®, Macrol®, Uniklar®
Klaritromisin, bir makrolid antibiyotiktir ve bakterilerin protein sentezini engelleyerek etki gösterir. Ribozomların 50S alt birimine bağlanarak bakteriyel mRNA’nın doğru okunmasını engeller ve peptid translokasyonunu durdurur. Bu durum, bakterilerin protein üretmesini engelleyerek büyümelerini ve çoğalmalarını önler. Klaritromisin, genellikle bakteriyostatik etki gösterir, yani bakterilerin büyümesini durdurur, ancak bazı durumlarda bakterisidal (öldürücü) etki de gösterebilir. Gram-pozitif, gram-negatif ve atipik patojenlere karşı etkilidir. Bu özellikleri sayesinde solunum yolu enfeksiyonları, deri enfeksiyonları ve Helicobacter pylori kaynaklı mide enfeksiyonlarında yaygın olarak kullanılır.
Gram-pozitif Bakteriler:
- Streptococcus pneumoniae
- Streptococcus pyogenes (A grubu beta-hemolitik streptokok)
- Staphylococcus aureus (metisiline duyarlı suşlar)
- Streptococcus viridans grubu
Gram-negatif Bakteriler:
- Haemophilus influenzae
- Moraxella catarrhalis
- Legionella pneumophila
- Helicobacter pylori (mide ülserlerine neden olan bakterilerde etkilidir)
Atipik Patojenler:
- Mycoplasma pneumoniae
- Chlamydia pneumoniae
- Legionella species
Mikobakteriler:
- Mycobacterium avium complex (MAC) (özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan hastalarda profilaksi ve tedavide kullanılır)
Diğer Patojenler:
- Bordetella pertussis (boğmaca etkeni)
Klaritromisin, birçok solunum yolu enfeksiyonu, cilt ve yumuşak doku enfeksiyonları ve Helicobacter pylori ile ilişkili mide problemlerinin tedavisinde kullanılır. Ayrıca, Mycobacterium avium kompleksine karşı koruyucu ve tedavi edici etkileriyle de öne çıkar.
Süspansiyonun Hazırlanması:
- Şişeyi sulandırmadan tüm toz serbestçe akana kadar şişeyi sallayınız.
- Şişeye, şişe üzerindeki işaret çizgisini geçmeyecek şekilde bir miktar kaynatılıp soğutulmuş su ilave edip, kuvvetlice çalkalayınız.
- Birkaç dakika bekleyiniz. Sıvının düzeyi alçalacaktır. İşaret çizgisine kadar tekrar su ile
tamamlayınız ve bu suretle elde edilen süspansiyon iyice homojen oluncaya kadar yeniden çalkalayınız.
Pediatrik İçin Olağan Dozaj:
- Tonsillit/Farenjit:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 10 gün boyunca.
- Sinüzit:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 10-14 gün boyunca.
- Mikoplazma Pnömonisi:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 10-14 gün boyunca.
- Pnömoni:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 10 gün boyunca.
- Otitis Media:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 10 gün boyunca.
- Cilt ve Yumuşak Doku Enfeksiyonları:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 7-14 gün boyunca.
- Mycobacterium avium-intracellulare – Profilaksi:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir.
- Mycobacterium avium-intracellulare – Tedavi:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir.
- Boğmaca Profilaksisi:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 7 gün boyunca.
- Boğmaca Tedavisi:
- 7.5 mg/kg, her 12 saatte bir, 7 gün boyunca.
- Bakteriyel Endokardit Profilaksisi:
- 15 mg/kg, cerrahiden 30-60 dakika önce.
- Makrolid Antibiyotiklere Alerji: Klaritromisin veya diğer makrolid antibiyotiklere (örneğin, eritromisin veya azitromisin) karşı bilinen alerjisi olan hastalarda kullanılmamalıdır.
- QT Uzaması veya Torsades de Pointes Riski: Doğuştan uzun QT sendromu veya bu sendromu indükleyebilecek durumlar (hipokalemi, hipomagnezemi) olan hastalarda klaritromisin kullanılmamalıdır. QT intervalini uzatarak torsades de pointes gibi hayatı tehdit edici aritmilere neden olabilir.
- Ciddi Karaciğer Yetmezliği: Karaciğer fonksiyon bozukluğu olan hastalarda dikkatle kullanılmalıdır. Klaritromisin, karaciğer tarafından metabolize edildiği için ciddi karaciğer yetmezliği olan hastalarda kontrendikedir.
- Ciddi Böbrek Yetmezliği: Ciddi böbrek yetmezliği olan hastalarda klaritromisin dikkatle kullanılmalı ve gerekli doz ayarlamaları yapılmalıdır. Eğer hem böbrek hem karaciğer yetmezliği bir aradaysa ilaç kullanılmamalıdır.
- CYP3A4 İlaç Etkileşimleri: Klaritromisin, CYP3A4 enzimini inhibe eden bir ilaçtır ve bu enzimle metabolize olan ilaçlarla ciddi etkileşimlere neden olabilir. Özellikle şunlarla birlikte kullanımı kontrendikedir:
- Simvastatin veya lovastatin (rabdomiyoliz riski artar)
- Ergot alkaloidleri (ergot toksisitesi riski)
- Pimozid, astemizol, terfenadin gibi ilaçlarla birlikte kullanımı QT uzaması ve ciddi ventriküler aritmiler oluşturabilir.
- Kolşisin ile Kullanım (Böbrek veya Karaciğer Bozukluğu Olanlarda): Kolşisin kullanan ve böbrek ya da karaciğer fonksiyon bozukluğu olan hastalarda klaritromisin kullanımından kaçınılmalıdır. Klaritromisin kolşisin toksisitesine yol açabilir.
- Bulantı
- Kusma
- İshalKarın ağrısı
- Dispepsi (hazımsızlık)
- Tat değişiklikleri (özellikle metalik tat)
- Karaciğer enzimlerinde yükselme (AST, ALT)
- Hepatik disfonksiyon (hafif karaciğer fonksiyon bozukluğu)Sinir Sistemi ile İlgili Yan Etkiler:
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Hafif döküntü
- Kaşıntı
- QT uzaması ve torsades de pointes gibi hayatı tehdit edici ritim bozuklukları (özellikle risk altında olan hastalarda).
- Ventriküler aritmiler
- Bradikardi (yavaş kalp atışı)
- Ciddi anafilaktik reaksiyonlar (nadir, ancak hayatı tehdit edici olabilir)
- Stevens-Johnson sendromu ve toksik epidermal nekroliz (ciddi cilt döküntüleri)
- C. difficile Enfeksiyonu:Klaritromisin, antibiyotikle ilişkili diyareye ve nadir de olsa Clostridioides difficile kaynaklı ciddi bağırsak enfeksiyonlarına (pseudomembranöz kolit) yol açabilir.
- Lökopeni (düşük beyaz kan hücresi sayısı)
- Trombositopeni (düşük trombosit sayısı)
- Klaritromisin ile kinidin veya disopiramid ile birlikte kullanımıyla oluşan Torsades de Pointes bildiren pazarlama sonrası raporları vardır. Hastaların, bu ilaçlar ile birlikte klaritromisin verilmesi sırasında QTc uzaması açısından elektrokardiyografiler ile izlenmesi gereklidir. Bu ilaçların serum düzeyleri klaritromisin tedavisi sırasında izlenmelidir.
Gebelik kategorisi: C
Emziren annelerde de kullanımı önerilmez.
Aşırı miktarlarda klaritromisin alımının, gastrointestinal (mide – barsak ile ilgili) semptomları vermesi beklenebilir. Bipolar bozukluk öyküsü olan bir hastada 8 g klaritromisin almış ve mental durumda değişmeler, paranoid davranışlar, hipokalemi ve hipoksemi görülmüştür. Aşırı doza eşlik eden advers reaksiyonlar, absorbe edilmemiş ilacın uygun eliminasyonu ve destekleyici tedavi ile kontrol altına alınmalıdır. Diğer makrolidlerle olduğu gibi, klaritromisinin serum seviyeleri hemodiyaliz veya peritoneal diyalizden etkilenmez.
- KLACID 125 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
- KLACID 250 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
- Macrol 125 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
- Macrol 250 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
- Klamer 125 mg/5 ml Oral Süspansiyon İçin Granül
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538164/
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/387222