Meniere hastalığı, bir iç kulak hastalığıdır. Sensorinöral işitme kaybı ile birlikte vertigo, tinnitus, kulakta dolgunluk ve basınç hissinin olduğu ataklar halinde kendini gösterir. İlk kez 1861 yılında Prosper Meniere tarafından tanımlanmıştır. Acil servise baş dönmesi şikayeti ile başvuran hastalar oldukça fazladır. Baş dönmesi şikayetinin altında tanı almamış birçok Meniere hastası olabilir.
Hastalık baş dönmesi etiyolojileri arasında en sık olanlardandır. İnsidans binde 0,5-0,75 arasında değişmektedir. İleri yaşta artış göstermektedir, 40’lı yaşlarda ve 70’li yaşlarda pik yapmaktadır.
Etiyoloji tam olarak aydınlatılamamış olmasına rağmen etiyopatogenezinde endolenfatik hidrops yer almaktadır. Endolenfatik alanda hidropsa neden olan mekanizma endolenf üretiminde artma ya da endolenf emiliminde azalma ile karşımıza çıkabilir.
Meniere Hastalığında temelde dört klinik bulgu yer alır. Bu bulgular
-
- Spontan epizotik vertigo
- Fluktuasyon gösteren sensorinöral işitme kaybı
- Pulsatil tinnitus
- Kulakta dolgunluk hissi
Vertigo hastaların en sık başvuru sebebidir, baş dönmesi periferik vertigo atağına benzer şekilde aniden ortaya çıkar, uykudan uyandırabilir ve oldukça şiddetlidir. Vertigo yatay düzlemde ve rotatuvar özelliktedir ataklar halinde gelir. atak süresi 24 saatten uzun sürmez. Ataklar arasında vertigo krizleri olabilir daha kısa süreli boşluğa düşme hissi şeklidne krizlerdir.
İşitme kaybı fluktuasyon göstermesi ve hızla ilerlemesi nedeniyle en çarpıcı semptomlardan birisidir. Sensorinöral tipte bir işitme kaybı görülür. Hiperakuzi mevcutken alçak frekansa karşı işitme kaybı belirgin olarak karşımıza çıkar. Genellikle iki kulak farklı derecede etkilenir.
İşitme kaybı ile birlikte seyreden tinnitus aralıklı ya da devamlı olabilir. işitme kaybı düşük frekansta iken tinnitus daha şiddetlidir. Farkli şiddetlerde tinnitus olabilir; sessiz ortamlarda, normal çevre gürültüsünde ya da daima olan tinnituslar olabilir.
Kulakta dolgunluk ve basınç hissi her hastada görülmeyebilir, diğer semptomlara eşlik eden bir klinik bulgudur. Bazen bu bulgu aura olarak hissedilebilir.
Meniere hastalığının tanısı için detaylı anamnez ve klinik değerlendirme şarttır:
Vertigo için sorgulanması gerekli durumlar;
- İlk Atak Zamanı: Baş dönmesinin başlangıcı.
- Atak Süresi: Genelde 20 dakika-24 saat arası, şiddetli baş dönmesi, bulantı, kusma.
- Eşlik Eden Belirtiler: Dengesizlik, bilinç kaybı, bulanık görme, el/ayaklarda güç kaybı.
- Hareketle Şiddetlenme: Vertigonun hareketle artması.
- Tetikleyiciler: Stres, alerji, anksiyete.
İşitme Kaybı için sorgulanması gerekenler;
- Başlangıç ve Eşlik Eden Faktörler: İşitme kaybının zamanı, ani veya yavaş gelişmesi, tek/çift taraflı olması.
Tinnitus için sorgulanması gerekenler;
- Başlangıç ve Şiddet: Ne zamandan beri olduğu, baş dönmesi ataklarına eşlik edip etmediği, doğası, şiddeti, frekansı.
- Ek Belirtiler: Yüksek sesten rahatsızlık, yankılı duyma.
| Meniere Hastalığı Tanı kriterleri 2015 | |
| Kesin Tanı |
|
| Muhtemel Tanı |
|
Meniere hastalığının tanınmasında ve ilerlemesinin izlenmesinde odiyolojik testler gereklidir. Tanı kriterlerini karşılayan hastaların Kulak Burun Boğaz Hastalıkları polikliniklerine yönlendirilmesi değerlendirilmelidir.
Tedavi semptomları düzeltmeye yöneliktir, altta yatan patofizyolojiyi düzelmez.
Acil servis dışında tedavi planlaması uzun dönemde atak sıklıklarını azaltmak, atak şiddetini azaltmak, ataklarlarla ilişkili kulak çınlaması ve işitme kaybını azaltmak ve ilerleyici işitme kaybını azaltmak olarak yapılmalıdır. Bu amaçla yaşam tarzı değişiklikleri, diyet düzenlenmesi, vestibüler rehabilitasyon yöntemleri ve ilaçlar ile ataklar %90’a kadar azaltılmaktadır.
Semptomların azaltılması ve atakların önlenmesine yönelik kronik ilaç kullanımı Betahistin ve diüretikler ile sağlanmaya çalışılmaktadır.
Acil serviste akut vertigo ataklarının yönetimi genellikle semptomatik bir yaklaşımla yapılır. Bu süreçte hastanın semptomlarını hafifletmek ve atakları kontrol altına almak amacıyla çeşitli ilaçlar kullanılır. İşte bu tedavi sürecinde dikkate alınacak bazı ana noktalar ve kullanılan ilaçlar:
- Vestibüler Baskılayıcılar ve Antiemetikler:
- Vestibüler baskılayıcılar: Bu ilaçlar, vestibüler sistemin aktivitesini azaltarak baş dönmesini hafifletir.
- Antiemetikler: Bulantı ve kusmayı kontrol altına almak için kullanılır.
- Önerilen Antiemetik: Ondansetron (Zofran®) 4 mg, günde 3 kez uygulanabilir.
- Steroidler:
- Steroidler, anti-inflamatuar etkileri ile endolenfatik basıncı azaltarak baş dönmesi, kulak çınlaması ve işitme kaybının tedavisinde kullanılabilir. Ancak, steroid tedavisinin uygunluğunu belirlemek için doktor değerlendirmesi gereklidir.
- Diğer İlaçlar:
- Benzodiazepinler: Anksiyete ve baş dönmesini azaltmada etkilidir.
- Antihistaminikler: Meklizin, prometazin ve difenhidramin (Dramamine®) gibi ilaçlar baş dönmesini hafifletmek için kullanılabilir. Özellikle difenhidramin sık tercih edilen bir antihistaminiktir.
- Meniere Hastalığı:
- Meniere hastalığından şüphelenilen durumlarda, semptomatik tedavi sonrası hastalar Kulak Burun Boğaz (KBB) polikliniğine yönlendirilmelidir. KBB uzmanları, hastalığın tanı ve tedavi sürecini daha detaylı şekilde düzenleyebilirler.
Özetle: Akut vertigo ataklarında semptomların hafifletilmesi için vestibüler baskılayıcılar, antiemetikler, steroidler ve benzodiazepinler kullanılabilir. Özellikle difenhidramin yaygın olarak tercih edilen bir ilaçtır. Meniere hastalığından şüphelenilen hastalar ise KBB polikliniğine yönlendirilmelidir. Tedaviye düşük dozlarda başlanmalı ve dozlar yavaşça arttırılmalıdır.
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/227953
- https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-mnire-hastaligi-klinigi-tani-kriterleri-ve-alt-tipleri-104877.html
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25882471/
- https://www.uptodate.com/contents/meniere-disease-evaluation-diagnosis-and-management
- https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/360026/meniere-hastaliginda-guncel-tani-ve-tedavi
