Metronidazol, daha çok gastroenterit ve vajinit tedavisinde reçete edilen, anaerobik bakteriyel enfeksiyonlar, protozoal enfeksiyonlar ve mikroaerofilik bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılan temel ilaçlardan biridir. Fakültatif anaerobik mikroorganizmalara karşı sitotoksiktir. Metronidazol; bağırsak amebiyazisi, karaciğer amebiyazisi, bakteriyel septisemi, kemik ve eklem enfeksiyonları, menenjit, beyin absesi, endokardit, endometrit, bakteriyel vajinoz, intra-abdominal enfeksiyonlar, alt solunum yolu enfeksiyonları, deri ve yumuşak doku enfeksiyonları ile kolorektal cerrahilerde cerrahi profilaksi amacıyla kullanılır.
Etki Başlangıcı: 1 saat
Etki süresi: 11 saat
Yarılanma Ömrü (t½): 8-10 saat
Antidot: Yok
Metabolizma: Karaciğer
Atılım: İdrar
Formlar
- Metronidazol 50 mg/ 2.5 ml Şurup
- Metronidazol 125 mg/ 2.5 ml Şurup
- Metronidazol 200 mg/ 5 ml Şurup
- Metronidazol 250 mg tablet
- Metronidazol 500 mg tablet
- Metronidazol 750 mg vajinal ovul
- Metronidazol %0.5 Enjektabl solüsyon 100ml mediflex toraba
- Metronidazol 7,5 mg jel
Ticari Formlar
Flagyl®,Nidazol®,Fladazol®,Metrosel®,Roza®
Metronidazol, organizmanın içine diffüze olur, DNA ile etkileşime girerek protein sentezini inhibe eder ve sarmal DNA yapısının kaybına ve DNA zincir kırılmasına neden olur. Bu nedenle, duyarlı organizmalarda hücre ölümüne yol açar.
Metronidazolün etki mekanizması dört adımlı bir süreçle gerçekleşir:
- Adım: Metronidazol, aerobik ve anaerobik patojenlerin hücre zarından difüzyon yoluyla organizmaya girer. Ancak antimikrobiyal etkileri sadece anaeroblar ile sınırlıdır.
- Adım: İntrasellüler taşıma proteinleri aracılığıyla indirgeme aktivasyonu gerçekleşir. Bu aşamada metronidazolün kimyasal yapısı, piruvat-ferrodoksin oksidoredüktaz tarafından değiştirilir. Metronidazolün indirgenmesi hücre içinde bir konsantrasyon gradyanı oluşturur, bu da daha fazla ilacın alımını teşvik eder ve sitotoksik serbest radikal oluşumunu artırır.
- Adım: Hücre içi hedeflerle etkileşim gerçekleşir. Sitotoksik parçacıklar, konak hücre DNA’sı ile etkileşime girerek DNA zincir kırılmasına ve DNA sarmalının ölümcül destabilizasyonuna neden olur.
- Adım: Sitotoksik ürünlerin parçalanması gerçekleşir. Metronidazol, Helicobacter pylori ve Gardnerella vaginalis gibi fakültatif anaerobik bakterilere karşı da sitotoksiktir; ancak bu patojenlerdeki etki mekanizması tam olarak anlaşılmamıştır.
Metronidazol’ün Öne Çıkan Özellikleri:
- Hızlı Bakterisidal Etki:
- Bacteroides fragilis ve Clostridium perfringens’i, klindamisin dozlarına kıyasla daha hızlı öldürür.
- Kan-Beyin Bariyerini Geçme Yeteneği:
- Beyin absesi ve merkezi sinir sistemi enfeksiyonlarının tedavisinde etkilidir.
- İntravajinal kullanım ise bakteriyel vajinoz için kullanılır.
Metronidazol, anaerobik bakteriyel enfeksiyonlar, protozoal enfeksiyonlar ve mikroaerofilik bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılan temel ilaçlardan biridir. Fakültatif anaerobik mikroorganizmalara karşı sitotoksiktir.
Protozoal Enfeksiyonlar:
- Trichomoniasis vaginalis
- Entamoeba histolytica
- Giardia lamblia
- Blastocystis
- Balantidium coli
Anaerobik Bakteriyel Enfeksiyonlar:
- Bacteroides türleri
- Fusobacterium türleri
- Clostridium türleri
- Gardnerella vaginalis
- Helicobacter pylori
- Prevotella türleri
- Porphyromonas türleri
- Biophilia Wadsworth
Off-Label Kullanım Alanları (Etiket Dışı Kullanım):
- Balantidiyazis
- Isırık yarası enfeksiyonları (hayvan ve insan ısırıkları)
- Clostridioides difficile enfeksiyonu
- Crohn hastalığı
- Cerrahi rezeksiyon sonrası yönetim
- Perianal fistüller
- Dientamoeba fragilis enfeksiyonları
- Giardiyazis
- Helicobacter pylori eradikasyonu
- Periodontit
- İleal poş-anal anastomoz sonrası tedavi (poşit)
- Tetanoz
- Rozasea (gül hastalığı)
Metronidazol ağızdan, intravenöz (IV) veya topikal olarak uygulanabilir. Kapsül, tablet, topikal jel ve intravenöz formları bulunur.
- Standart tablet dozu ise 250 mg veya 500 mg’dır. Ağızdan alımda mide rahatsızlığını azaltmak için yemekle birlikte alınabilir. Genişletilmiş salımlı tabletler yemeklerden 1 saat önce veya 2 saat sonra aç karnına alınmalıdır. Bu tabletler bölünmemeli veya ezilmemelidir.
- Standart kapsül dozu 375 mg’dır.
- Standart intravenöz hazırlık ve dozlama 5 mg/mL (100 mL) ve 500 mg (100 mL) şeklindedir. IV olarak uygulandığında, ilaç çözeltisi alüminyum içeren ekipmanlarla temas etmemelidir. İnfüzyon 30-60 dakika içinde yapılmalıdır.
- Topikal uygulama jeli %0.75 oranında olup, her aplikatörde 37.5 mg içerir ve vajinal olarak uygulanır.
Aşağıda metronidazolun yaygın kullanım endikasyonlarına göre dozlamaları listelenmiştir:
Yetişkin Dozajı
Amebiyazis (Hem bağırsak hem de bağırsak dışı):
- Oral: Her 8 saatte bir 500-750 mg, 7-10 gün boyunca uygulanır, ardından intraluminal bir ajan ile tedavi devam eder.
Giardiyazis:
- Oral: Günde üç kez 250 mg veya günde iki kez 500 mg, 5-7 gün boyunca uygulanır. Veya yetişkinler için mutad doz 3 gün süre ile tek doz olarak 2 g’dır.
Bakteriyel Vajinoz:
- Oral: Günde iki kez 500 mg, 7 gün boyunca uygulanır.
Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) Tedavisi:
- Hafif/orta şiddette PID:
- Oral: Günde iki kez 500 mg, 14 gün boyunca (kombinasyon tedavisine ek olarak uygulanabilir).
- Tubo-ovaryan apse varlığında, başlangıç tedavisi:
- IV: Her 8 saatte bir 500 mg, uygun bir kombinasyon tedavisinin parçası olarak uygulanır.
- Tubo-ovaryan apse sonrası, oral tedavi:
- Oral: Günde iki kez 500 mg, en az 14 gün boyunca doksisiklin ile birlikte uygulanır.
Trikomoniyazis Enfeksiyonu:
- Başlangıç tedavisi:
- Oral: 2 g tek doz veya günde iki kez 500 mg, 7 gün boyunca (HIV pozitif kadınlarda tercih edilen rejim).
- Dirençli veya tekrarlayan enfeksiyon:
- Oral: Günde iki kez 500 mg, 7 gün boyunca uygulanır (2 g tek doz rejiminin başarısızlığı durumunda).
İntra-Abdominal Enfeksiyonlar:
- Oral, IV: Her 8 saatte bir 500 mg, uygun bir kombinasyon tedavisinin parçası olarak uygulanır. Kaynak kontrolü sağlandıktan sonra tedavi süresi 4-7 gündür.
Cilt ve Yumuşak Doku Enfeksiyonları:
- Nekrotizan enfeksiyonlar (kombinasyon tedavisinin bir parçası):
- IV: Her 6 saatte bir 500 mg, debridman gerekene kadar ve hasta klinik olarak iyileşip 48-72 saat ateşsiz olana kadar devam edilir.
Cerrahi Profilaksi:
- IV: Cerrahi kesiden bir saat önce 500 mg, diğer antibiyotiklerle birlikte uygulanır.
Helikobakter Pylori Eradikasyonu:
- Üçlü rejim (klaritromisin ile birlikte):
- Oral: Günde üç kez 500 mg metronidazol, günde iki kez 500 mg klaritromisin ve standart dozda PPI; 14 gün boyunca devam edilir.
- Dörtlü rejim (bismut ile birlikte):
- Oral: Günde 4 kez 250-500 mg metronidazol, bismut subsalisilat ve tetrasilin ile birlikte; 10-14 gün boyunca uygulanır.
Clostridium Difficile Enfeksiyonu (CDI):
- İlk seçenek antibiyotik olarak önerilmemektedir. Vancomisin veya fidaksomisin tercih edilir. Vancomisin veya fidaksomisin erişimi kısıtlıysa, metronidazol sadece ilk kez ve ağır olmayan CDI vakalarında tercih edilebilir:
- Oral: Günde üç kez 500 mg, 10 gün boyunca uygulanır.
Fulminan Clostridium Difficile Enfeksiyonu:
- IV: Her 8 saatte bir 500 mg metronidazol, oral veya rektal vancomisin ile birlikte uygulanır.
Rozasea Tedavisi:
- %1’lik jel veya krem günde bir kez; %0.75’lik krem veya losyon ise günde iki kez uygulanır.
Pediatrik Dozaj
İlacın oldukça kötü ve acı bir tadı vardır ve çocuklar tarafından iyi tolere edilmez.
Amebiyazis (Hem bağırsak hem de bağırsak dışı):
- Oral Tedavi: 7-10 gün boyunca, üç bölünmüş dozda uygulanır.
- Doz: 15 mg /kg doz , günde 35-50 mg/kg önerilir.
- Maksimum doz: Her seferde 750 mg (günde üç kez alınır)
Flagyl 125mg/5 ml Şurup
Nidazol 50mg/5ml şurup
Nidazol 50 Oral Süspansiyon ise aynı nedenle daha sık kullanılan alternatif kullanım tablosu ile giardiyaz tedavisinde, anaerob bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisi ve profilaksisi için ve trikomoniyaz tedavisi için dizayn edilmiştir.
Nidazol 200mg/5ml şurup
Giardiyazis:
- Çocuklarda bu dozlar NİDAZOL 200 Oral Süspansiyon ile aşağıdaki tabloya göre sağlanabilir. Çocuklar için doz ise günde 15 mg/kg toplam doz 3 eşit doza bölünerek hesaplanır. Bu uygulama şekli için en kolay dozlama NİDAZOL 50 Süspansiyon ile sağlanır. Tedavi başarı oranları %60 ila %100 arasında değişir.
- Oral Tedavi: 5-7 gün boyunca, üç bölünmüş dozda uygulanır.
- Doz: 15 mg /kg doz , günde 35-50 mg/kg önerilir.
- Maksimum doz: Her seferde 750 mg (günde üç kez alınır)
Çocuklar İçin Günlük Doz Tablosu
- Kullanılan İlaç: Nidazol 200 mg / 5 ml şurup
1-3 Yaş Grubu:
- Amebiyaz Tedavisi: Günde 3 defa, yarım (½) ila bir (1) ölçek
- Giardiyaz Tedavisi: Günde 1 defa, 2,5 ölçek
- Anaerobik Enfeksiyonlar (Tedavi ve Profilaksi): Günde 3 defa, yarım (½) ölçek
3-7 Yaş Grubu:
- Amebiyaz Tedavisi: Günde 3 defa, bir (1) ölçek
- Giardiyaz Tedavisi: Günde 1 defa, 3 ölçek
- Anaerobik Enfeksiyonlar (Tedavi ve Profilaksi): Günde 3 defa, yarım (½) ila bir (1) ölçek
7-10 Yaş Grubu:
- Amebiyaz Tedavisi: Günde 3 defa, bir (1) ila iki (2) ölçek
- Giardiyaz Tedavisi: Günde 1 defa, 5 ölçek
- Anaerobik Enfeksiyonlar (Tedavi ve Profilaksi): Günde 3 defa, bir (1) ölçek
- İlaca veya bileşenlerine karşı belirlenmiş aşırı duyarlılık
- Gebeliğin ilk trimesteri
- Son iki hafta içinde disülfiram kullanımı
- Konfüzyon
- Periferik nöropati
- Metalik tat
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Baş ağrısı
- Vajinit
- Uzun süreli metronidazol kullanımı, kümülatif nörotoksisite riski nedeniyle ciddi nörolojik bozukluklara yol açabilir. Nörolojik semptomlar izlenmeli ve herhangi bir anormal bulgu ortaya çıktığında tedavi sonlandırılmalıdır.
- Uzun süreli kullanım, mantar veya bakteriyel süperenfeksiyon riskini artırabilir; bunlar arasında Clostridium difficile ilişkili ishal (CDAD) ve psödomembranöz kolit yer alır. CDAD, antibiyotik tedavisinden sonra iki ayı aşkın bir sürede bile rapor edilmiştir.
- Kandidiyazis enfeksiyonları, metronidazol tedavisi sırasında daha belirgin hale gelebilir.
- Hastalar metronidazol kullanırken ve tedavi bittikten sonra üç gün boyunca alkol veya propilen glikol içeren ürünler tüketmekten kaçınmalıdır.
Gebelik kategorisi: B
Gebelikte metronidazol güvenliliği ile ilgili bilgiler yetersizdir. İlk trimesterde
kullanılmamalıdır. Kullanılmasının kesin gerekli olmadığı durumlar dışında gebelikte
verilmemelidir. Eğer kullanımı kaçınılmaz ise kısa sürekli ve düşük doz rejimi önerilmektedir
Metronidazol anne sütüne geçtiğinden emziren anneler tarafından kullanılmamalıdır.
Sistemik veya vajinal metronidazol tedavisi sırasında alkol tüketen hastalarda disülfiram benzeri reaksiyonlar rapor edilmiştir. Tipik bir disülfiram reaksiyonu; yüz kızarması, taşikardi, çarpıntı, bulantı ve kusma şeklinde kendini gösterir. Alkol, tedavi sırasında ve tedavi tamamlandıktan sonra 48 saat ila 14 gün süreyle (kaynağa bağlı olarak) tüketilmemelidir. Üretici firma bilgilerine göre, metronidazol tedavisi sırasında ve tedavi bittikten sonra en az 48 saat boyunca alkol tüketiminden kaçınılması önerilir.
Metronidazol ile birlikte tüketildiğinde, etanol içeren ilaçlar (örneğin, eliksirler, tipranavir kapsülleri, intravenöz (IV) anidulafungin, IV trimetoprim-sülfametoksazol ve birçok öksürük/soğuk algınlığı şurubu) da disülfiram benzeri reaksiyona yol açabilir.
- FLAGYL FILM TABLET 500 mg 20 tablet
- NIDAZOL FILM KAPLI TABLET 500 mg 20 tablet
- NIDAZOL FILM KAPLI TABLET 250 mg 20 tablet
- FLAGYL ORAL SUSPANSIYON 125 mg/5 ml 120 ml şişe
- NIDAZOL ORAL SUSPANSIYON 200 mg/5 ml 100 ml şişe
- NIDAZOL ORAL SUSPANSIYON 50 mg/5 ml 100 ml şişe
- NIDAZOL-M VAJINAL TABLET 14 tablet
- FLAGYL %0.5 ENJEKTABL SOLUSYON 0,5% 100 ml inf.torba
- NEOFLEKS %0.5 METRONIDAZOL IV ENJEKSIYONLUK COZELTI 0,5% 100 ml inf.torba
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539728/
- https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/metronidazole-oral-route/description/drg-20064745
- https://www.drugs.com/dosage/metronidazole.html
