Paronişi (Dolama) Reçetesi

Paronişi, halk dilindeki adıyla dolama; tırnakların kenarındaki derinin yada tırnağın çevresindeki epidermis tabakasının yani yumuşak dokunun kendiliğinden veya travma veya manipülasyon sonrasında ortaya çıkan enfeksiyondur.

• Stafilokokus aureus (en sık etken)
• Streptokokus pyogenes
• Pseudomonas pyocyenea
• Proteus vulgaris
• Herpes simpleks virüsü
• Candida türleri
• İlaç reaksiyonları

• Eritem
• Ağrı
• ödem
• Püy

Paronişiler genellikle insizyon ve drenaj veya topikal antibiyotiklerle tedavi edilir. Apse görülmeyen enfeksiyonlarda tedavide genel yaklaşım antiseptik solüsyonlarla (klorheksidin, povidon-iyot) ve ılık su ile pansuman ve topikal antibiyotik kullanımıdır. Ilık su ile ıslatmalar günde birkaç kez 10 ila 15 dakika olmalıdır. Oral antibiyotiklere karşı topikal antibiyotikleri öneren güçlü kanıtlar olmadığı için deneyime dayalı olarak antibiyotik seçimi hekime bağlıdır. Ancak ister oral ister topikal olsun kullanılan antibiyotikler staph aureusa karşı etkili olmalıdır.

Topikal tedavi olarak basitrasin veya mupirosin önerilir. Topikal tedavinin başarısız olduğu hastalarda immün yetmezliği olan veya daha ciddi vakalarda, oral antibiyotikler kullanılır. Dikloksasilin (günde dört kez 250 mg) veya sefaleksin (günde üç ile dört kez 500 mg) reçete edilebilir.

Anaerobik kapsama sahip enfeksiyon düşülüyor ise klindamisin, 1. kuşak sefalosporinler veya amoksisilin-klavulanat başlanması önerilir. Genellikle anaerobik enfeksiyonlar tırnak yenmesi veya parmak emme gibi alışkanlıklar sonrası oral flora kontaminasyonu sonucu görülür.

Eğer apse gelişimi mevcut ise drenaj için iğne veya bistüri ile insizyon yapıılır ve antibiyotik kombinasyonları tedaviye eklenmelidir. Ama herpetik dolama düşülüyor ise drenaj kontraendikedir ve lokal antiviral tedaviye başlanmalıdır. Ayrıca apse oluşumu sonrasında spontan drenaj görülebilir. Enfeksiyon tırnak altına yayılarak, pulpa enfeksiyonlarının veya osteomiyelit oluşumuna neden olabilir. Ciddi olgularda derin drenaj gerekebilir, tırnağın çekilmesi lateral tırnak yatağı katlantısının drenajı gerekebilir. Yapılacak olan insizyonlar tırnağın lateral katlantısına dik olarak yapılmalıdır. Tırnak altına uzanan apselerde “subungual apse” tırnak çıkartılmalı, germinal matriks ve steril matriks korunarak apse drene edilmelidir. Gerekli hallerde tetanoz profilaksisi yapılmalıdır.

Kronik paronişide, hastaya mümkün olduğunca elleriyle travmadan kaçınması talimatı verilmelidir. Elllerini kullanan işçilere eldiven giyilmesi tavsiye edilir. Kronik paronişide tedavi mantar etiyolojisine işaret etmelidir. Kronik tipte etyolojik faktör çoğunlukla Candida türleri olduğu için itrakonazol ve terbinafin gibi topikal ve sistemik antifungal ajanlar seçeneklerdir.

I-Bactroban ® (Mupirosin) Krem DIB s:2×1

• % 2 mupirosin içerir.
• Hafif ve Orta şiddetli vakalarda günde 2 -3 defa uygulanmalıdır.
• Yumuşak doku enfeksiyonlarında topikal tedavide, kanıta bağlı olarak 10 güne kadar günde 3 kez etkilenmiş bölgeye küçük miktarlarda gazlı bez ile uygulanabilir. Tedavi edilen alan sargı ile örtülebilir.

I- Augmentin®BID (amoksisilin + klavulanik asit) 400/57 mg Şurup DIB s:2×1

2 ay – 2 yaş arası çocuklar: 200/28 mg şurup formu tercih edin

• Hafif ve orta şiddetteki enfeksiyonlarda 20-30 mg /kg/gün şeklinde günde 2 defa şeklinde bölünmüş doz şeklinde verilir.
• Daha ciddi enfeksiyonlarda 45 mg /kg/gün şeklinde günde 2 defa şeklinde bölünmüş doz şeklinde verilir.

2-6 yaş arası çocuklar (13 – 21 kg): 200/28 mg şurup formu tercih edin

• Hafif ve orta şiddetteki enfeksiyonlarda günde iki kez 2,5 ml alınır.
• Daha ciddi enfeksiyonlarda günde iki kez 5 ml alınır.

7-12 yaş arası çocuklar (22 – 40 kg): 400/57 mg şurup formu tercih edin

• Hafif ve orta şiddetteki enfeksiyonlarda günde iki kez 5 ml alınır.
• Daha ciddi enfeksiyonlarda günde iki kez 10 ml alınır.

I- Klavunat® (amoksisilin + klavulanik asit) 1 gr BID tablet DIB s:2×1

• Hafif orta şiddetli vakalarda günde 2 defa alınır.

I- Sef® (sefaleksin) 1 gr tablet DIB s:2×1

• Topikal tedavinin başarısız olduğu hastalarda  ve klinik deneyime göre orta-ağır şiddetli hastalarda  günde 3 veya 4 defa 500 mg sefaleksin önerilir.
• Tedavisi süresi 5-10 gündür.

Paronişi (Dolama) Acil Yaklaşım