Pediatrik Resüsitasyon Ekipmanları

Yazar

24 Mayıs 2019

3443

Bu Pediatrik Resüsitasyon Ekipmanları Tablosu, çocuk ve bebeklerde kardiyopulmoner resüsitasyon (CPR) ve acil müdahale sırasında doğru ekipman boyutlarını seçmek için rehberlik eder. Çocukların anatomik ve fizyolojik özellikleri yetişkinlerden farklıdır, bu nedenle doğru ekipman boyutu seçimi kritik öneme sahiptir. Tablo, şu konularda fayda sağlar:

1. Hızlı ve Doğru Ekipman Seçimi:

Tabloda, yaş gruplarına göre doğru trakeal tüp boyutları, laringoskop başlığı, oral airway, balon-maske boyutu gibi ekipmanlar belirtilmiştir. Bu sayede ekipman seçimi hızlıca ve doğru şekilde yapılabilir.

2. Yaş ve Kiloya Göre Standartlaştırma:

Çocuklar, yaş ve kiloya göre kategorilere ayrılarak her gruba uygun ekipman boyutu belirtilmiştir. Bu, farklı yaşlardaki çocukların farklı anatomik gereksinimlerini karşılamaya yardımcı olur ve gereksiz büyük ya da küçük ekipman kullanımı riskini azaltır.

3. Hataları Azaltır:

Pediatrik resüsitasyon sırasında ekipman boyutunu yanlış seçmek ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu tablo, doğru ekipman boyutunun kolayca belirlenmesine yardımcı olarak hatalı müdahaleleri en aza indirir.

4. Eğitim ve Hatırlatma Aracı:

Bu tablo, acil tıp uzmanları, pediatristler, pratisyen hekimler ve acil servis hemşireleri için bir eğitim aracı olarak kullanılabilir. Özellikle sık karşılaşılmayan pediatrik vakalarda, ekipman boyutlarının hızlıca hatırlanmasına yardımcı olur.

5. Pratik Kullanım:

Tablo, renk kodlaması sayesinde görsel olarak hızlı anlaşılır. Bu renk kodları, farklı yaş gruplarını ve ekipman boyutlarını kolayca ayırt etmeye yardımcı olur.

Pediatrik resüsitasyonda yaş ve kiloya göre ekipman seçimi hayati öneme sahiptir. Bu tablo, ekipman boyutlarının doğru seçimini sağlayarak resüsitasyon sürecini hızlandırır ve başarı şansını artırır. Bu nedenle, hazırladığımız pediatrik resüsitasyon ekipmanları cetvelinin size büyük ölçüde yardımcı olacağını düşünüyoruz. Bu cetvel, doğru ekipman seçimini kolaylaştırarak acil durumlarda etkili müdahaleyi sağlamak için tasarlanmıştır.

Hastanede Pediatrik Resüsitasyon Ekipmanları Tablosunu asmak ve kullanmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

Onay Alma ve Süreç

Tabloyu hastanede kullanıma sunmadan önce, ilgili komisyonların (Acil Tıp, Kalite Yönetim Birimi veya Pediatri Komitesi) onayını almanız gerekmektedir. Bunun için:

Doküman Yönetim Sistemi (DYS) Üzerinden Talep Oluşturma:
- Hastanenizin Doküman Yönetim Sistemi (DYS) üzerinden, Döküman İstek Formu kullanılarak talep oluşturulmalıdır.
- Formda, “Yeni Belge İsteği” seçeneği işaretlenmeli ve tablonun bir örneği eklenmelidir.
- Talep, hastane Kalite Yönetim Birimine gönderilerek resmi onay alınmalıdır.

Yerleştirme Noktaları

Tabloyu, pediatrik resüsitasyon işlemlerinin sık yapıldığı kritik noktalara asmak önemlidir. Bu yerler şunlar olabilir:

Acil Servis
Pediatri Servisleri
Resüsitasyon Odaları

Ayrıca, acil tıp çalışanlarının kolayca erişebileceği noktalarda, örneğin:

Ekipman Dolapları Üzerinde
Resüsitasyon Arabalarının Yanında

Bu yerleştirme, tablonun gerektiğinde hızlıca kullanılabilmesini sağlayacaktır.

Oral Airway Numaraları

En küçük oral airway 000, en büyük olan ise 6 numaradır.

No: 000 ( 4 cm-Pembe ) (İnfant)
No: 00 ( 5 cm-Mavi ) (İnfant)
No: 0 ( 6 cm-Siyah ) (Çocuk)
No: 1 ( 7 cm-Beyaz ) (Çocuk)
No: 2 ( 8 cm-Yeşil ) (Genç)
No: 3 ( 9 cm-Sarı )(Genç Kadın)
No: 4 (10 cm-Kırmızı ) (Genç Kadın)
No: 5 (11 cm-Açık Mavi ) (Genç Erkek)
No: 6 (12 cm -Turuncu )(Genç Erkek)

Oral Airway Seçimi

Orofaringeal havayolları (OPA), havayolu açıklığını artırmak ve dilin havayolunu tıkamasını önlemek için kullanılır. Yapısal havayolu desteği gerektiren ve ventilasyonun optimize edilmesi gereken hastalarda tercih edilir. Havayolunu açmak için yapılan baş geri-çene yukarı kaldırma veya çene itme gibi işlemler yetersiz kalırsa, bilinçsiz bebek veya çocuklarda kullanılabilir.

Mutlak Kontrendikasyonlar

Bilinçli veya yarı bilinçli hastalarda orofaringeal havayolu kullanmaktan kaçının; bu durum öğürme ve kusmayı tetikleyebilir.
Kusma refleksi olan hastalarda kontrendikedir.
Orofaringeal havayolları aspirasyonu önlemez.

İşlem Adımları:

Hazırlık:

Orofaringeal havayolu boyutları 000’dan 6’ya kadar farklı ölçülerde mevcuttur. Yanlış boyutta bir OPA havayolu tıkanıklığına neden olabilir.

Çocuğun Pozisyonu:

Çocuğu, ağıza erişimi sağlayacak şekilde konumlandırın.

Doğru Boyut Seçimi:

Airway boyutunu belirlemek için dudağın kenarından kulak memesine ya da ön dişlerden çene köşesine kadar olan mesafeyi ölçerek en uygun boyutu seçin.

En çok kullanılan metod: Orta kesici dişlerden çene köşesine kadar olan mesafeyi ölçün.

Dilin Yolu Üzerine Getirilmesi:

Bir dil bastırıcı yardımıyla dili bastırarak, airwayi konkav tarafı aşağıda olacak şekilde dilin kavisini takip ederek yerleştirin.
Airway, ters çevrilerek de yerleştirilebilir ancak küçük çocuklarda farenksi yaralama ve dil kökünü geriye itme riski nedeniyle önerilmez.

Bakım:

Havayolu yerleştirildikten sonra bile baş ve havayolunun doğru pozisyonda tutulması, açık bir havayolu sağlamak için önemlidir.

Dokümantasyon ve Öneriler:

Kullanılan havayolu boyutunu belgeleyin ve etkinliğini yeniden değerlendirin.

Havayolu Tıkanıklığını İzleme

Klinik belirtileri izleyin:

Ajitasyon
Desatürasyon
Oskültasyonda hava değişiminin bozulması
Göğüs yükselmesinin azalması

Oksijen saturasyonu için pulse oksimetri kullanarak ölçüm yapın, kalp hızını ve kan basıncını noninvaziv cihaz ile kontrol edin.

Orofaringeal havayolu çok büyükse, larenksi tıkayabilir, maskenin sıkı oturmasını zorlaştırabilir ve larengeal yapılara zarar verebilir.
Çok küçük veya yanlış yerleştirilen OPA, dili geriye iterek havayolunu tıkayabilir.
OPA, uyanık hastalarda kusma, aspirasyon ve laringospazm riski taşır.
Çok uzun bir OPA, kusma ve aspirasyona yol açabilir.
Üst havayolu tıkanıklığını gidermede yetersiz kalırsa, hasta daha sonra entübasyon gerektirebilir.

Ambu Balon Valf Maske (BWM) Seçimi

Balon Valf Maskesi (BVM), diğer adıyla Ambu Valf Maskesi, solunum desteği sağlamak için kullanılan ve özellikle acil müdahalelerde hayat kurtarıcı rol oynayan bir cihazdır ve hava yolu yönetiminde temel bir beceridir.

Kullanılan torbanın türü kritik öneme sahiptir. Kendiliğinden şişen torbalar, düşük maliyetleri ve basitlikleri nedeniyle acil durumlarda kullanışlıdır. Torbalar, kullanım amacına göre farklı hacimlerde olup, yetişkin torbalarının hacmi genellikle 1500 ml iken, çocuklar ve bebekler için olanların hacimleri sırasıyla 500 ml ve 250 ml’dir. Ölü boşuk alanını minimize eden, tek yönlü inspiratuar ve ekspiratuar akış valfleri içeren ve oksijen rezervuvarına sahip torbalar, BMV sırasında oksijenlenmeyi optimize etmek için gereklidir. Basınç boşaltma valfi olan torbalar, barotravma potansiyelini minimize eder; bu özelliğe sahip çoğu torba, ventilasyon için yüksek basınç gerektiğinde valfin manuel olarak devre dışı bırakılmasına olanak tanır.

Acil servis ve ön hastane ortamlarında BMV için yüz maskeleri genellikle tek kullanımlık plastik modellerdir. Yetişkinler ve okul çağı çocukları için üç boyut (küçük, orta ve büyük) yeterlidir. Boyut seçimi deneysel olarak yapılır. Daha küçük maskeler, çocuklar, bebekler ve yenidoğanlar için kullanılmak üzere mevcuttur. Tipik bir maske üç bileşenden oluşur:

Torba montajındaki standart 22 mm dış çaplı konektöre oturan yuvarlak bir delik (maskenin bağlandığı konnektör)
Genellikle şeffaf olan ağız ve buruna oturan maske; bu, hastanın ağzı ve burnunu sürekli olarak gözlemlemek için kullanılır.
İçene dolan havayı maskeye ileten yuvarlak balon.

Daha yeni, ergonomik olarak tasarlanmış yüz maskeleri, standart, tek kullanımlık yüz maskelerine göre sızıntıları azaltmada daha etkili olabilir, ancak bu maskeler geniş ölçüde mevcut değildir ve acil klinik ortamda henüz değerlendirilmemiştir.

Entübasyon

Laringoskop Seçimi

Yetişkinlerde Macintosh blade tercih edilirken çocuklarda düz bleydler (Miller) kullanılır.

Prematür infant ya da küçük yenidoğanda 0 numara
Normal yenidoğan- 2 yaş (12 kg) arasında 1 numara
2-7 yaş arası (13-24 kg) 2 numara
8 yaş ve üstü (25 kg ve üstünde ) 3 numara

İki yaş altında endotrakeal entübasyonda larinks görüntüsünün 1 numaralı Miller ve Macintosh ağızın karşılaştırıldığı bir çalışmada birbirlerine üstünlükleri olmadığı gösterilmiştir.

Endotrakeal Tüpler

Endotrakeal tüplerin balonlu (cuff-kaflı) ve balonsuz (kafsız) olmak üzere iki farklı tipi vardır. Entübasyon yapılacak kişiye uygun boyutta tüp kullanılmalıdır. 3 yaş üstü ve erişkin aspirasyonu engellemek için entübasyonunda kaflı tüpler kullanılır. Eğer kafsız tüp kullanıcak ise ile kaflı ET tübü boyut olarak dengelemek için kaflı ET tüpte boyutu 0.5 mm azaltılır.

Yetişkin kadın hastalar için genelde 7,0-8,0 mm kaflı
Yetişkin erkek hastalar için genelde 7,5-8,5 mm kaflı tüpler kullanılır

Entübasyon işlemi sırasında endotrakeal tüp için hesaplanan iç çaptan 0,5 mm daha büyük ve 0,5 mm daha küçük tüpler de yedek olarak hazır bulundurulmalıdır.

Kaf

Kafın yeterli birseviyede şişirilmesi düzgün havalandırma ve aspirasyon önlemi olarak çok önemlidir. Endotrakeal tüp kafı ventilasyon sırasında hava kaçışını önleyerek hava yolunda pozitif basınç oluşmasını sağlar ve faringeal içeriğin aspirasyonunu engeller.
Düşük basınçlı, yüksek hacimli kaflar kullanılmalıdır.
Artık 3 kg altındaki çocuklara kafsız tüp önerilir. Çocuklardaki krikoidin normal daralması “doğal kaf” olarak nitelendirilir.
Kafın ne kadar hava ile şişirilmesi gerektiği genellikle, “kulak memesi kıvamında” diye tarif edilir. Şişirilme sonrası kaf balonu çok sert veya yumuşak olmamalıdır. Hava kaçağı olmamalı, ama çok fazla şişirerek de trakea nekrozunada neden olunmamalıdır.
Endotrakeal tüpün trakea içine yerleştirildikten sonra 10 ml’lik enjektör yardımıyla aslında 5-6 ml hava ile şişirilmesi yeterlidir. Ama pratiklik kazanmak adına genellikle 10 ml hava verilir.
Aslında basınç manometresi bağlanarak basınç ölçümleri yapılmalıdır. Ama acil serviste ve 112 ambulanslarında bu mümkün görünmemektedir. Bu yüzden 10/luk enjektörle 1 defa 10 ml hava verilir ve böylece basıncın 25-30 cm H₂0 civarı olması sağlanır. Eğer 10 ml hava verilmesine rağmen kaf çok yumuşak veya şişmediyle kaf delinmiş olabilir. Bu durum en sık tüp takılırken hastanın dişlerinin kafa zarar vermesi; delmesi, yırtması ile gerçekleşmektedir. Ayrıca kaf basıncı 40 cm H₂O’yu aştığında kılcal kan akışı engellenir ve bu da trakeal yapılara zarar verebilir. Kaf basıncı ise 25 cm H₂O’nun altına düşerse aspirasyon riski oluşur.

Tüp Boyutları ve Çapları

Yaşa bağlı formüller;

Kafsız tüp seçimi

Cole formülü: [internal çap(mm)=(yaş/4)+4]

Kaflı tüp seçimi

< 2yaş için Khine formülü: [internal çap(mm)=(yaş/4)+3]

>2yaş için Motoyama formülü: [internal çap (mm)=(yaş/4)+3,5]

Boya bağlı formül;

[internal çap(mm)=2+boy(cm)/30]

Çoklu parametreye bağlı formül ;

[internal çap(mm)=2,44+yaş(yıl)x0,1+boy(cm)x0,02+kilo(kg)x0,016]

İç Çap (ID)

Yenidoğan (0-30 gün)

Yenidoğan <28 hf (<1000 gram): 2.5 mm
Yenidoğan 28-34 hf (1000-2000 gram): 3.0 mm
Yenidoğan 34-38 hf (2000-3000 gram): 3.5 mm
Yenidoğan >38 hf (>3000 gram): 3.5 to 4.0 mm

İnfant: (30 gün 12 ay)

İnfant: <6 ay: 3.5 – 4.0 mm
İnfant: <1 yıl: 4.0 – 4.5 mm

Çocuk

Çocuk: <2 yaş: 4.5 – 5.0 mm
Çocuk: >2 yaş: (yıl olarak Yaş)/4 + 4 mm

Bu tahmini boyut kafsız tüpler içindir. Kaflı tüp için bu boyut 0.5 mm azaltılmalıdır

Dış Çap

Çocuğun serçe parmağı (5. parmak) kalınlığına denk olarak tahmin edilir.

Tüp Derinliği

Trakeal tüpün doğru derinliğe yerleştirilmesi çok önemlidir. Endotrakeal tüpün derine yerleştirilmesi karinada iritasyona, sempatik stimulasyon sonucu taşikardiye,
hipertansiyona ve bronkospazma yol açabilir. Endobronşiyal entübasyon, ventile edilen
akciğerin hiperinflasyonuna ve artmış pnömotoraks riskine neden olurken, ventile olmayan
akciğerde atelektaziye ve sistemik hipoksiye neden olur. Endotrakeal tüpün daha yüzeyel
yerleştirilmesi vokal kord travmasına, rekürren laringeal sinir basısına ve kazayla
ekstübasyona yol açar.

Endotrakeal tüp konumlandırılırken dudaklar değil, üst orta kesici diş/alveolar sırt (dişlerin iç tarafından sert damağa geçişdeki kıvrım) kılavuz alınmalıdır. Çocuklarda ve özellikle bebeklerde tüpün derinliğini tahmin etmek zor olabilmektedir. Kısa trakea uzunluğu çok az hata payı bırakmaktadır. Vokal kordlar ile carina arasındaki mesafe 5 ile 9 cm arasında değişebilmektedir.

Baş boyun pozisyonu endotrakeal tüpün doğru konumlandırılmasında rol oynar. Başın extansiyonu boyun mesafesinin uzamasına sebep olarak, yanlış yerleştirilen tüpün extübasyonuna sebep verebilir. Yine başın fleksiyonu durumunda tüp carina’ yı geçerek ana bronşa girebilir. Tahmini hesaplama ET tüpün İç Çapının 3 ile çarpılması ile (cm cinsinden) hesplanır. Bu değer yaklaşık tahmini bir değerdir. 7.5 mm lik bir tüp kullanıdıysa bu sayı 3 ile çarpılır. Ağız kenarında 22.5 cm e getirilir. Hastanı göğüs ekspansiyonu bilateral dinlenir (okskültasyon) ve hastanın klininiğe göre (satürasyon) karar verilir ve sabitlenir. Çift taraflı, eşit ve simetrik akciğer seslerinin duyulmuş olması entübasyon tüpünün carinanın üzerinde bir noktaya konumlandırıldığı düşüncesini oluştursada tüpün yerini ve seviyenini doğrulmak için mutlak PA akciğer filmi istenmelidir. Çocuklarda ise bazı formüller kullanılır.

Yaşa bağlı formüller:

Oral entübasyon için (yaş/2) + 12cm
Nazal entübasyon için (yaş/2) + 15cm

Kiloya bağlı formüller:

Orotrakeal tüp derinliği (cm) (kilo/2) + 8
Nazotrakeal tüp derinliği (cm) (kilo/2) + 9

Yenidoğan: ‘Dudaktan Uca’ uzaklık = 6 + Ağırlık (Kg)

1. 1 kg: 7 cm
2. 2 kg: 8 cm
3. 3 kg: 9 cm
4. 4 kg: 10 cm

1. İnfant: <6 ay: 10 cm
2. İnfant: <1 yaş: 11 cm
3. Çocuk: <2 yaş: 12 cm
4. Çocuk: >2 yaş: (yıl olarak Yaş)/2 + 12 cm
5. Erişkin: 20-22 cm

Tüpün çok aşağıya yerleştirilmesi (sağ ana bronş) en sık rastlanan durumdur. Çocuk hastalar ve kadınlar bu konuda risk altındadır.

Fark edilmeyen yanlış konumlandırılmış endotrakeal tüp bazı komplikasyonlara neden olabilir. Bunlar,

Hipoksemi
Yetersiz veya zor havalandırma
Pnömotoraks
Barotravma
Kayda değer atelektazi
Gereksiz işlemler için potansiyel risk teşkil eder. (Örn: Ana bronş entübasyonunun pnömotoraks olarak yanlış yorumlanması)

Nazogastrik Sonda (Tüp)

Sondaları kullanabilmek için özellikleri ve boyutları bilinmelidir. Polipropilen, lateks, silikon veya poliüretan gibi materyallerden imal edilirler. Genişlik ve çaplarının ölçümünde Fransız (Fr) ölçüsü (1 Fr =1/3 mm) kullanılmaktadır. Kullanılacak tüplerin büyüklüğü 6 –18 Fr aralığındadır. Mide deki büyük partiküllerin aspirasyonu amaçlanıyorsa 16 Fr veya daha geniş lümenli tüpler tercih edilmelidir.

Sondalar lümen çeşitlerine göre üçe ayrılır.

Tek lümenli sondalar çoğunlukla drenaj için kullanılır.
Çift lümenli sondalar ise bir açıklığı drenaj, diğer açıklığı balonu şişirmek amacıyla kullanılır.
Üç açıklığı olan sondaların bir lümeni balonu şişirmek, diğerleri emme ve irrigasyon (yıkama) amacıyla kullanılır.

Sondaların yapısını oluşturan materyal ve lümenlerine göre birçok çeşidi vardır.

Levin Sonda: Plastikten yapılmış kısa ve tek lümenlidir. Tüp aracılığı ile yapay beslenme de kullanılmaktadır.
Ewalt Sonda: Daha geniş lümenlidir ve zehirlenmelerde irigasyon için kullanılır.
Harris Sonda: Tek lümenli yaklaşık 2,8 m uzunluğundadır. Sondanın ucundaki balon, cıva içindir. Balonun iki tarafında da bilezik şeklinde metal ağırlık vardır. Yutturulmadan önce balona 4 ml cıva enjekte edilir. Böylece sondanın yer çekimi ile bağırsaklara geçmesi sağlanır. Bağırsakların lavajı ve dekompresyonun da kullanılır. Aspiratör bağlandığında ucuna Y tüp takılır. Bir açıklığı aspirasyon diğeri lavaj için kullanılır.
Candor Sonda: 3 m uzunlukta 18 Fr. No’lu ve tek lümenlidir. Ucundaki balon şişirilir. Hastanın yaşına ve boyuna uygun olarak yutturulmadan önce 1.5-10 ml cıva enjekte edilir. Bağırsak dekompresyonların da kullanılır.
Salem Sump Sonda: Plastikten yapılmış ve çift lümenlidir. Gavaj, lavaj ( vücutdaki mukoza veya epitel döşeli bazı organlarda teşhis veya tedavi amacıyla uygulanan yıkama işlemi) ve aspirasyon için kullanılmaktadır.
Miller-Abbott Sonda: Çift lümenlidir. 16 Fr. 3m uzunluğundadır. Birinci lümen, sondanın yutturulmasından sonra ucundaki balonu şişirmek içindir. Şişirilen balon sondanın ucuna yön vermektedir. İkinci lümen dekompresyon amacıyla kullanılmaktadır.
Blakemore-Sengstaken Sonda: Mide ve özefagus varis kanamasını durdurmak amacıyla kullanılır. Sondanın üç bölümü vardır. Bunlar, özofagusa yerleşen bölüm, kardio-özofagial bölüm, drene etmek ve buzlu serum vermek için kullanılan gastrik bölümüdür.

Nazogastik Tüp Boyutları

BOYUT	RENK	UZUNLUK
FR4	KIRMIZI	40CM
FR5	GRİ	40CM
FR6	BEYAZ	40CM-120CM
FR8	MAVİ	120CM
FR10	SİYAH	120CM
FR12	BEYAZ	120 CM
FR14	YEŞİL	120CM
FR16	TURUNCU	120CM
FR18	KIRMIZI	120CM
FR20	SARI	120CM
FR22	MOR	120CM
FR24	AÇIK MAVİ	120CM

Pediatrik Temel Yaşam Desteği ERC 2015