Bu İçerik Sadece Aboneler İçindir
Halk arasında pişik olarak ifade edilen diaper dermatit, perinede, perianal bölgede ve çevresinde kapalılık, nem ve iritasyon sonucu oluşan cildin enflamatuar bir reaksiyonudur. Çoğunlukla yenidoğan ve bebeklerde gözlenmesine karşın alt bezi ya da ped kullanımına bağlı olarak yetişkinlerde de gözlenebilmektedir.
- Bebek bezi veya yatak bezi dermatiti, bez bölgesinin etrafındaki derinin inflamatuar bir reaksiyonudur ve artan nem, idrar veya dışkı ile uzun süreli temas ve deterjanlar gibi diğer tahriş edici maddeler gibi birçok faktörün bir kombinasyonundan kaynaklanır.
- Bebek bezi dermatitinin ikinci en yaygın nedeni enfeksiyondur. Candida albicans‘ın neden olduğu mantar enfeksiyonu, en yaygın bulaşıcı nedendir.
- S. aureus ve daha seyrek olarak S. pyogenes
- Cilt kuruluğu
- Eritem
- Maserasyon
- Ödem
- Papül, püstül
- Açık yaralar
- Cilt erozyonları
Diaper dermatit tedavisinin en önemli iki amacı; hasarlanmış derinin iyileşmesini hızlandırmak ve pişiğin tekrarlamasını önlemektir. Tedavinin temelini “ABCD Yaklaşımı” oluşturur. Bu yaklaşım
- A: Air (Havalandırma)
- B: Barrier (Bariyer)
- C: Cleansing (Temizleme)
- D: Diaper (Bez değiştirme)
- E: Education (Eğitim)
olarak dört adımdan oluşturur.
Havalandırma: Pişik bölgesinin hava ile temasının artması, deri yüzeyinin idrar, dışkı, nem ve diğer tahriş edici maddelerle temas halinde kalma süresini azaltır. Bezin çıkarılması, derinin hava ile temas etmesi ve bebek bezi ile temas halindeki deride sürtünmenin azalmasına izin verir. Deri mümkün olduğu kadar kısa süre beze maruz bırakılmalıdır. Bu yöntem hastanın derisi üzerindeki tahriş edici maddelerin etkisini azaltmak için kolay, güvenli ve etkili bir yoldur.
Bariyer: Topikal olarak kullanılan kremler hem bez dermatiti için önlemede ve hem de tedavide kullanılır. Çoğu bariyer krem preparatları, aktif etki maddeleri olarak çinko oksit, vazelin, morina karaciğeri yağı, lanolin içerir. Bunlar bez dermatiti tedavisinde çok etkilidir. Ama potansiyel irritanları önlemek için minimal bileşenler içeren bir bariyer seçilmelidir. Bariyer kremler deri üzerinde oluşturdukları bariyer sayesinde derinin iyileşmesine izin verirken, idrar ve dışkı gibi tahriş edici maddelere maruz kalmayı önleyen koruyucu bir lipid filmi sağlar. Ayrıca yumuşatıcı kremler deri üzerinde tabaka oluşturup stratum korneumun su kaybını önler. Nemlendirici olanlar ise bez dermatiti gelişmeden önce kullanılarak stratum korneuma su verir ve deriyi nemli tutarlar.
Bezin altında daha kuru bir ortam sağlamak ve derinin tahriş olmasını ve enfeksiyonu önlemek için her bebek bezi değişikliğinde bu ajanlar uygulanmalıdır. Zararlı irritanlara maruz kalabilecek derinin tüm bölgelerine kalın bir kat şeklinde uygulanmalı ve bez değişikliği sırasında tamamen silinmemelidir. Bariyer krem üzerine yapışan kirli alanın hafifçe alınması yeterlidir ve bir sonraki bariyer kreminin sürülmesi yeterlidir.
Temizleme: Son on yılda bez bölgesini temizlemek için geleneksel su ve bez yöntemlerine alternatif olarak farklı katkı maddeleri içeren ıslak mendiller geliştirilmiştir ve bu bezlerin kullanımı, esas olarak bileşenlerin ciltte daha fazla tahrişe neden olabileceği endişesi nedeniyle yıllar boyunca tartışmalı olmuştur. Ancak son araştırmalar bebek mendillerinin cilde herhangi bir zarar vermediğini göstermiştir. Ama klasik olarak her bez değişikliğinde tahriş edici maddeleri ortadan kaldırmak için bez alanı ılık su ve pamuklu bez ile temizlenmelidir. Temizlerken aşırı sabun kullanımı ve sürtünmeden kaçınılmalı ve deterjanların kullanımından uzak durulmalıdır. Eğer ıslak mendil kullanılıyor ise fizyolojik pH değerlerine yakın olan ürünler tercih edilmelidir. Bazı yenidoğan mendilleri, tahrişe veya bez dermatitine neden olabilecek parfüm, alkol ve diğer maddeleri içerdiğinden kullanılmamalıdır. Ilık su veya su emdirilmiş tek kullanımlık pamuk mendillerle temizlik yapılması önerilmektedir.
Bez Değiştirme (Diaper): Bebeğin veya bakım hastalarının idrara çıkma ve dışkılamasını kontrol edememesi sebebiyle, bezde uygun hijyen ve derinin korunması her zaman zor olmuştur. Dışkıların emilimi ve hijyen standartlarını korumak için bebek bezleri veya hasta bezleri gibi emici ürünler mutlaka kullanılmalı ve deri bütünlüğünün korunması için deri temizliği ve deri bakımında ekstra uygulamalar yapılmalıdır. Sık yapılan bez değişiklikleri derinin dışkı enzimleri de dahil nem ve tahriş edici maddelerle temas halinde kalma süresini azaltmaya yardımcı olduğu için ve hasta alının kuruluğu korumak için bezler sık sık değiştirilmelidir.
Bebeklerde bez değişimleri, her kirlendiğinde ve gece en az bir kez ve gün içinde en az 3-5 kez gerektikçe de sık sık değişimi önerilmektedir. Bez değişiklikleri sırasında sürtünmenin olmamasına dikkat edilmeli ve bez bölgesi hafifçe temizlemek için durulanmalı ve deriye daha fazla travmayı en aza indirgemek için kuru tutulmalıdır. Prematüre bebeklerin bakımını yaparken, erken doğmuş bir bebeğin derisi daha hassas olabileceğinden tahriş edici deriyi temizlemek ve hafifletmek için daha hassas bir deri bakımı sağlanmalıdır.
Medikal Tedavi
Koruyucu Kremler:
Provitamin B5, lanolin, çinko , α-tokoferol, α-Tokoferol, E vitamini içeren kremler
İçeriğindeki Provitamin B5 ile cildi nemlendirir. Cildin sahip olduğu bariyer fonksiyonunu koruyarak bebek cildinin nemli, yumuşak, pürüzsüz, esnek tutulmasına yardımcı olur.
İçeriğinde yer alan lanolin, cildi kayganlaştırıcı etkisi ile pişik oluşumunun sebeplerinden biri olan sürtünmeyi azaltır. Geçirgen yapısı ile cildin hava almasını engellemeden cildin nemlenmesine yardımcı olur.
- Hamazinc/Oksizinc (çinko oksit içeren kremler) 3×1
- Bepanthol/Mustela/Hametol Baby pişik önleyici krem her alt değişiminde
Kortikosteroidler:
Yukarıdaki önlemlerin uygulanmasından sonraki 2 ila 3 gün içinde düzelmeyen bebek bezi dermatiti vakalarında veya orta ila şiddetli vakalarda, kısa süreli düşük etkili kortikosteroidler kullanılabilir. Diğer topikal ajanlara yanıt vermeyen hastalarda topikal kortikosteroidler kısa süreli (maksimum iki hafta) kullanılabilirler. Bebeklerde %1 hidrokortizondan daha kuvvetli ajanlar asla kullanılmamalıdır. Hidrokortizonda sadece erüpsiyon yatışıncaya kadar kullanılmalıdır. Bebeklerde güçlü topikal
steroid ya da geniş yüzeye uygulama ciddi yan etkilere neden olabilir. Hidrokortizon % 0.5 günde 2 kez bir hafta süreyle kullanılabilir.
- Hipokort krem %0.5 2×1 erüpsiyon giderilene kadar maksimum 7 gün kullanılır.
- Yüksek doz steroid içeren Dermovate gibi kremler kesinlikle kullanılmamalır.
Antifungal:
Candida bezi dermatitini tedavi ederken koruyucu ve tedavi edici önlemlere topikal antifungaller eklenmelidir. Nistatin kullanılabilir, her bez değişiminde uygulanır ve genel olarak iyi bir yanıt alır; ancak, 1 ila 3 gün içinde semptomlarda düzelme olmazsa (Candida’nın nistatine direnci de akılda tutularak), azollere geçilmesi önerilir. Klotrimazol, mikonazol veya ketokonazol 7-10 gün boyunca günde iki kez uygulanabilir.
- Dermo-Trosyd krem 2×1 (Candidaya bağlı dermatit ve gram pozitif bakterilerin eklenmiş olduğu durumları tedavi etmek için antifungal ve antibakteriyel olarak kullanılabilir)
- Travazol Krem 2×1
Bakteriyel enfeksiyon vakalarında, topikal antibiyotikler gerekli olabilir. Ve perianal streptokok dermatiti gibi ciddi enfeksiyonlarda oral antibiyotikler başlanmalıdır.
I-Bepanthol® Baby Krem DIB s:Haricen
- Hafif orta şiddetli vakalarda her alt değişiminde uygulanmalıdır.
İçeriğindeki %5 oranındaki Provitamin B5 ile cildi nemlendirir. Cildin sahip olduğu bariyer fonksiyonunu koruyarak bebek cildinin nemli, yumuşak, pürüzsüz, esnek tutulmasına yardımcı olur.
İçeriğinde yer alan lanolin, cildi kayganlaştırıcı etkisi ile pişik oluşumunun sebeplerinden biri olan sürtünmeyi azaltır. Geçirgen yapısı ile cildin hava almasını engellemeden cildin nemlenmesine yardımcı olur.
Koruyucu, parfüm, paraben ve SLS içermez. Her bez değişiminde kullanıma uygundur. Yapışkan olmayan yapısıyla bebeklere ekstra rahatlık, annelere de kolay temizleme imkanı sunar.
I-Mustela® Pişik Kremi DIB s:Haricen
- Hafif orta şiddetli vakalarda her alt değişiminde uygulanmalıdır.
İçerisinde çinko oksit, shea yağı, esansiyel lipidler, kaprilil glikol, B5 vitamini ve F vitamini bulunmaktadır. Cildin sahip olduğu bariyer fonksiyonunu koruyarak bebek cildinin nemli, yumuşak, pürüzsüz, esnek tutulmasına yardımcı olur.atlık, annelere de kolay temizleme imkanı sunar.
I- Hamazinc® Krem DIB s:3×1
- Her 1 gram krem; hamamelis virginiana distilat 53,5 mg ve çinko oksit 180
mg içerir - Hamazinc kreminde hamamelis virginiana distilat, çinko oksit, metil, etil ve propil paraben, setomagrogol, propilen glikol, setostearil alkol, likit parafin, beyaz parafin ve saf su maddeleri bulunur.
- Orta şiddetli vakalarda günde 3 defa uygulanmalıdır.
- Özellikle kuru ciltlerin deri tahrişlerinde kuru ciltleri yağlandırarak nemlendirir. Hamazinc kremi akışkan yapısıyla ciltte kolay emilim sağlar.
I- Hipokort® %0.5 Merhem DIB s:2×1
- Her 1 g merhemde 5 mg Hidrokortizon asetat içerir.
- Zayıf etkili kortikosteroidler (grup I) olarak adlandırılan bir ilaç grubuna dahildir. Etkin
madde olarak 100 gramında 0,5 g Hidrokortizon asetat içerir. - Daha çok allerjik reaksiyonu baskılamk için kullanılır.
- Hipokort krem %0.5 2×1 erüpsiyon giderilene kadar maksimum 7 gün kullanılır.
I- Travazol® Krem DIB s:2×1
- 1 g TRAVAZOL, 10 mg izokonazol nitrat ve 1 mg diflukortolon valerat içerir.
- Eğer pişik lezyonlarında derinin yüzeysel mantar enfeksiyonları (kandida enfeksiyonu) düşünülüyor ise tercih edilir.
- İzokonazol nitrat; derinin yüzeysel mantar hastalıklarının tedavisi için kullanılır. Birçok mikroba karşı etkilidir; dermatofitlere, mayalara, maya benzeri mantarlara (Pitriyasis versicolor’a neden olan organizmalar da dahil), küflere ayrıca kırmızı, kahverengi lekelerle belirgin bulaşıcı bir deri hastalığı olan Erythrasma’ya sebep olan organizmalara karşı da etkilidir.
- Diflukortolon valerat; derinin inflamasyonu ve alerjiyi baskılar ve kaşıntı, yanma, sızı gibi şikayetleri giderir.
I- Ketoral® %2 Şampuan DIB s: Haricen
- Her mL’sinde 20 mg ketokonazol içerir.
- Duş alırken derinin hastalıklı bölgesine uygulanır. 3-5 dakika bekletildikten
sonra su ile durulanır.
II- Dermo-Trosyd® Krem DIB s:2×1
- DERMO-TROSYD %1 deri kremi’nin beher gram 10 mg. tiokonazol, koruyucu olarak benzil alkol ayrıca 2 oktil dodekanol ve setostearil alkol içerir.
- Eğer pişik lezyonlarında derinin yüzeysel mantar enfeksiyonları (kandida enfeksiyonu) düşünülüyor ise tercih edilir.
- Günde 2 defa sürülür.
- Bezinin sık değiştirilmesi
- Bebeğin veya hastanın altının havalandırılması, deri mümkün olduğu kadar kısa süre beze maruz bırakılmalıdır. Her bez değişiminde minimum 15 dk kadar havalandırılmalıdır. Bu yöntem deri üzerindeki tahriş edici maddelerin etkisini azaltmak için kolay, güvenli ve etkili bir yoldur.
- Yüksek emme kapasitesi olan bezlerin tercih edilmesi
- Bezin sıkı bağlanmaması
- Alkol içeren temizleyici mendillerin kullanılmaması bunun yerine suyla nemlendirilmiş pamukla silinmesi önerilmektedir. Temizlik sonrası da altı kurumadan bez bağlanmamalıdır.
- Her alt değiştirmede temizlik sonrası altı kuruduktan sonra koruyucu kremlerin (çinko oksit, vazelin, morina karaciğeri yağı, lanolin içeren) kullanılması ve kalın bir tabaka halinde sürülmesi
- Giydirilen kıyafetlerin %100 pamuklu ve nefes alabilen yapıda olmasına, çok sıkı kıyafet giydirilmemesine, giysileri yıkarken hipoalerjen ve parfümsüz ürünlerin seçilmesine dikkat edilmelidir.
- Solunum yollarına zarar verebildiği için pudra kullanılmamalıdır. Ayrıca bakteri ve Candida enfeksiyonu riskini artırır ve kullanıldıklarında bez dermatitini
şiddetlendirebilir. - Islak mendillerin kullanımı, esas olarak bileşenlerinin ciltte daha fazla tahrişe neden olabileceği endişesi nedeniyle yıllar boyunca tartışmalı olmuştur. Ancak son araştırmalar kaliteli bebek mendillerinin cilde herhangi bir zarar vermediğini göstermiştir. Ayrıca, pH tamponları içeren daha yeni mendil formülasyonları, idrarın alkalin pH’ını dengelemeye ve pH değişikliklerinden kaynaklanan cilt hasarını önlemeye yardımcı olmaktadır. Ama bu mendillerin cildi tahriş edebilecek sabun, esansiyel yağlar veya diğer kokular ve sert deterjanlar içermemesi gerekmektedir. Buna rağmen temizlikte suyla ıslatılarak nemlendirilmiş pamuk kullanılması klinisyenler tarafından önerilen en güvenli yöntemdir.
L22 | Bebek bezi [napkin] dermatit |
L23 | Allerjik kontakt dermatit |
P37.5 | Yenidoğan kandidiazisi |
B37.9 | Kandidiyaz, tanımlanmamış |
B38.3 | Deri koksidioidomikozu |