Prostatit genellile bakteriyel enfeksiyonla ilişkili olarak prostat bezinin inflamatuar hastalığıdır. Genç ve yaşlı erkeklerde bimodal dağılımda ortaya çıkar. Tedavisi zordur ve en sık görülen patojenler, Klebsiella türleri, E. Koli, E. Fekalis, Proteus Mirabilis (P. Mirabilis) ve Psödomanas Aeruginosa (P. Aeruginosa)’dır
Dünyada en sık kullanılan prostatit sınıflandırma sistemi Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) tarafından oluşturulmuştur.
- Akut bakteriyel prostatit (ABP)
- Kronik bakteriyel prostatit (KBP)
- Kronik pelvik ağrı sendromu (KPAS)
Yaygın olarak prostatit üretrit, sistit ve epididimoorşite sekonder gelişir ve patofizyolojisi tam anlaşılamamıştır. Genç erkeklerde en yaygın patoloji, anal veya vajinal ilişkiyi takiben gelişir. Yaşlılarda ise uzun süreli mesane kateterizasyon veya girişimsel işlem sonrası gelişir.
Prostatit, genç ve yaşlı erkeklerde bimodal bir dağılıma sahiptir. Prevalansı yaklaşık %8 ile %16’dır. Amerika Birleşik Devletleri’nde 50 yaş altı erkeklerde en sık, 50 yaş üstü erkeklerde ise benign prostat hiperplazisi ve prostat kanserinden sonra üçüncü sıklıkla görülen ürolojik problemdir.
Sonuç olarak, NIH prostatit için dört sınıflandırma oluşturmuştur: ABP, CBP, kronik prostatit/kronik pelvik ağrı sendromu ve asemptomatik inflamatuar prostatit. Bakteriyel prostatit, diğer prostatit nedenleriyle karşılaştırıldığında nispeten nadirdir. Bir bakteriyel prostatit atağı geçiren erkeklerin sonraki atakları geçirme ve kronik bakteriyel ve bakteriyel olmayan prostatite ilerleme olasılığı daha yüksektir. Bakteriyel prostatit için risk faktörleri arasında prostat manipülasyonu, üretral darlık, iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH), fimosis, üretrit, diyabet ve diğer bağışıklık sistemi baskılayıcı durumlar yer alır. ve diğerleri arasında cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYBE) öyküsü. Prostatit ayrıca BPH ve muhtemelen prostat kanseri gelişme riskini arttırıyor gibi görünmektedi
Bakteriyel prostatite (BP) en yaygın olarak Enterobacteriaceae familyasının üyelerinden kaynaklanan enfeksiyon neden olur, ancak diğer familyalardan gelen organizmalar sorumlu olabilir ve bazı yüksek riskli popülasyonlarda görülme olasılığı daha yüksektir.
- Escherichia coli: Vakaların çoğunda (yaklaşık %50 ila %90) etkendir.
- Proteus
- Klebsiella
- Enterobacter
- Serratia
- Pseudomonas
türleri yer alır. Diğer etkenler ise
- Enterococcus türler
- Staphylococcus türleri
- Neisseria gonorrhoeae
- Chlamydia trachomatis
- Ureaplasma urealyticum
Transrektal prostat biyopsisi, transüretral prostat biyopsisi, sistoskopi ve kateterizasyon gibi prosedürlerden sonra ise psödomonas, miks organizmalar, stafilokok enfeksiyonları görünmektedir .
Bağışıklığı baskılanmış kişilerde ise Salmonella türleri , Mycobacterium türleri , Staphylococcus türleri gibi atipik organizmalardan kaynaklanablir.
- Fimozis
- İntraprostatik duktal reflü
- Korunmasız vajinal/anal ilişki
- İdrar yolu enfeksiyonu gelişimi
- Kalıcı kateter
- Transüretral biyopsi/cerrahi
- Üreterin konjenital anormalliği
- Cinsel istismar
Tanı öykü ve fizik muayeneyede şüphe ve tetkikler sonucunda konulur. Tanı açısından üroloji konsültasyonu istenir. Hastanın idrar tahlili ve idrar kültürü ile değerlendirilmelidir. Hasta sepsis kriterlerini karşılıyorsa veya önemli tıbbi komorbiditeleri varsa kan kültürleri, laktik asit, metabolik panel, CRP ve tam kan sayımı yapılmalıdır.
- Üretrit
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Prostat kanseri
Akut bakteriyel prostatite (ABP) hastalar tipik olarak
- Ateş
- Dizüri
- Sık idrara çıkma
- Pelvik ağrı
- Halsizlik
- Miyaljiler
şikayetleri ile başvururlar.
Fizik muayenede palpasyonda prostat genellikle büyümüştür ve hassastır. Bu yüzden rektal tuşede prostat bezinin şiddetli manipülasyonu yapılmamalıdır, çünkü bu, hastanın durumunu akut olarak şiddetlendirebilir. Hastalar ayrıca suprapubik hassasiyet ve suprapubik dolgunluk ile ortaya çıkabilen idrar retansiyonu belirti ve semptomları açısından değerlendirilmelidir. Muayede piyelonefrit önemli bir ayırıcı tanı olduğu için kostovertebral açı hassasiyeti olup olmadığından değerlendirilmelidir.
Kronik bakteriyel prostatit (KBP) ise tanımı gereği, kronik ve tekrarlayıcıdır ve genellikle akut prostatitten daha az şiddetlidir, ancak yine de yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. ABP’de olduğu gibi, CBP’de idrar yolu enfeksiyonu, idrar retansiyonu ve pelvik ağrı belirti ve semptomlarıyla kendini gösterebilir. Bununla birlikte CBP’li erkeklerin bir kısmı asemptomaktir ve kronik asemptomatik bakteriüri vardır. Muayenede prostat palpasyonla hassas olabilir. Ayrıca CBP’li erkekler de cinsel işlev bozukluğu görülebilir.
Akut bakteriyel prostatitin yönetimi, hem prostat dokusuna iyi nüfuz eden uygun spektrumlu antibiyotiklerin seçilmesini hem de hastalığın komplikasyonlarının ve sekellerinin yönetilmesini içerir. Prostat bezi alkali olma eğilimindedir bu yüzden pKa değeri ve yağ çözünürlüğü yüksek (Florokinolonlar, tetrasiklinler, makrolidler ve trimetoprim) ilaçlarla tedavi edilir. Kültür sonuçları çıkana kadar ampirik tedaviler uygulanmalı ve tedavi süresi 2-4 haftadır. Acil şartlarda bu antibiyotikler başlandıktan sonra poliklnik şartlarında tedavi devam edilir ve kültür sonuçlarına göre planlama yapılır.
Kliniği iyi olan ve antibiyotik direnci ve/veya atipik organizmalardan kaynaklanan tedavi başarısızlığı risk faktörlerinden hiçbirine sahip olmayan ABP’li hastalar, rezolüsyonu sağlamak için takip kültürüyle 2 ila 4 hafta süreyle oral florokinolonlar veya Bactrim ile taburcu edilebilir.
Ateşi de kapsayan semptomları azaltmak amacıyla nonsteroidal anti-inflamatuvar ajanlar verilebilmektedir.
Orta-ciddi obstrüktif semptomları olan hastalarda alfa-blokerler üriner retansiyon riskini azaltmak amacıyla kullanılabilmektedir.
Daha fazla reçete bilgisini buradan ulaşabilirsiniz.
Antibiyotiklere yanıt veren hastalarda prognoz çok iyidir. Hastaların %5 ile %10’unda kronik hale dönüşebilir. Kronik prostatit için alkol kullanımı, diabetes mellitus, büyük prostat hacmi ve prostat manipülasyonu öyküsü risk faktörleridir. Prostat apsesi nadirdir ancak kalıcı kateterleri olan hastalarda ortaya çıkabilir. Diğer komplikasyonlar arasında kronik prostatit, epididimit veya piyelonefrite yer alır. Hastaların en az %10’unda kronik pelvik ağrı gelişebilir.
- Sepsis
- Epididimit
- Apse
- Kronik prostatit
- Kronik pelvik ağrı
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459257/
- https://jag.journalagent.com/androloji/pdfs/AND_22_2_113_123.pdf
- https://jag.journalagent.com/androloji/pdfs/AND_60_43_48.pdf
- https://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_23528/BTD-13-10.pdf
- https://www.cdc.gov/std/treatment-guidelines/pocket-guide.pdf
