QRS Aralığı

Ölçüm:

QRS süresi genellikle V1, V2 veya V5–V6 derivasyonlarından ölçülür.
Başlangıçtan bitişe kadar olan süre milisaniye (ms) cinsinden hesaplanır.

• 0.07 – 0.10 saniye (70 – 100 ms) arasıdır.

• >0.12 saniye (120 ms) ise geniş QRS olarak değerlendirilir.

Dar (supraventriküler) kompleksler üç temel bölgeden köken alır:

• Sino-atriyal düğüm (=normal P dalgası): Uyarı AV düğümünden geçerek His-Purkinje sistemi ile normal yolla ventriküllere yayılır.
• Atriyum ( = anormal P dalgası/ flutter dalgası/ fibrilasyon dalgası)
• AV düğüm / junction (= P dalgası ya yok ya da < 120 ms’lik kısa PR aralıklı anormal P dalgası)

Dar kompleks ritim örnekleri

• Sinüs ritmi: Her dar kompleksten önce normal bir P dalgası gelmektedir.

• Sinüs bradikardisi: Erişkin bir bireyde dakikada 60’ın altında olan bir kalp hızıyla seyreden sinüs ritmidir.

• Supraventriküler taşikardi: SVT, dar QRS kompleksleriyle seyreden aşırı hızlı bir atriyal ritimdir.

Geniş QRS Kompleksleri

• > 100 ms QRS süresi: Anormal
• > 120 ms QRS süresi: Dal bloğu veya ventriküler ritim tanısı için gereklidir
• Uyarı yavaş iletimle (dal blokları) ,ventriküllere anormal bir yoldan veya ventrikülden kaynaklanır.

Geniş QRS Kompleksi Nedenleri:

1. Ventriküler Kökenli Ritimler

• Ventriküler taşikardi: Vtach veya VT, anormal genişlemiş QRS kompleksleri, P dalgalarının olmaması ve genellikle dakikada 100’ün üzerinde bir kalp hızı ile karakterizedir. VT, hızla ventriküler fibrilasyona ve ölüme dönüşebilir. Elektriksel defibrilasyona yanıt verebilir.

• Ventriküler kaçış ritmi: PVC veya Ventriküler kaçış ritmi, üst pacemaker bölgelerinin (SA düğümü ve AV düğüm) çalışmadığı ya da iletimin kesildiği durumlarda ventriküllerin kendi kendine devreye girerek kalbin çalışmasını sürdürmesini sağlayan hayatı koruyucu bir ritimdir.

• Ventriküler fibrilasyon: Vfib veya VF, kaotik (düzensiz ve organize olmayan) dalga paternleriyle karakterize olan ve nabızsız seyreden bir ritimdir. VF, elektriksel defibrilasyona yanıt verebilir.

2. Dal Blokları

• Sağ dal bloğu (RBBB)

• Sol dal bloğu (LBBB)

3. Metabolik & Toksik Nedenler

• Hiperkalemi: Kasılma süresini uzatır, QRS genişler

• Sodyum kanal blokajı (ör. trisiklik antidepresan zehirlenmesi): Ventriküler iletimi yavaşlatır

4. Pre-eksitasyon Sendromları

• Wolff-Parkinson-White (WPW) Sendromu: Aksesuar yol nedeniyle QRS genişler ve delta dalgası görülür

5. Yapay Pacemaker Aktivitesi

• Ventriküler pace durumunda QRS geniş ve anormal morfolojidedir

6. Hipotermi

• Kas hücrelerinin repolarizasyonu gecikir, QRS genişler (J dalgaları da olabilir)

7. İntermittan Aberran İletim

• Özellikle taşikardi sırasında veya erken gelen atımlarda sağ ya da sol dalın refrakter olması nedeniyle supraventriküler uyarı ventriküllere anormal iletilir
  → Bu duruma hız ilişkili aberrans denir.

Yüksek Voltajlı QRS Morfolojisi

Artmış QRS voltajı, genellikle sol ventrikül hipertrofisi (LVH) varlığına işaret eder.
Ancak, yüksek sol ventrikül voltajı (HLVV), özellikle zayıf ya da atletik bireylerde ve 40–45 yaş altındaki kişilerde normal bir bulgu olabilir.

Sol ventrikül hipertrofisi için birden fazla “voltaj kriteri” tanımlanmıştır.
Muhtemelen en yaygın kullanılanı:

• Sokolov-Lyon kriteri:
  V1’deki S dalgası derinliği + V5 veya V6’daki en yüksek R dalgası yüksekliği > 35 mm olmalıdır.

• Not: Tanı koymak için yalnızca voltaj kriteri yeterli değildir. Voltaj dışı ek klinik veya EKG bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.

Düşük Voltajlı QRS Morfolojisi

QRS komplekslerinin amplitüdü şu durumlarda düşük voltajlı olarak değerlendirilir:

• Ekstremite derivasyonlarında (I, II, III, aVR, aVL, aVF) → Tüm QRS kompleksleri < 5 mm

• Prekordiyal derivasyonlarda (V1–V6) → Tüm QRS kompleksleri < 10 mm

Elektriksel Alternans (Electrical Alternans)

QRS komplekslerinin ardışık atımlarda yüksekliklerinin değişmesi (sırayla alçak-yüksek olması) durumudur.

• En önemli sebebi: Masif perikardiyal efüzyon

  • Kalp, sıvıyla dolu perikard içinde sallanır, bu da QRS voltajının değişmesine neden olur.