1976’da Ranson ve arkadaşları AP’in şiddetini değerlendirmek için çoklu klinik,
biyokimyasal ve hematolojik verilerin prospektif değerlendirilmesini tanımladılar. Hastanın
ilk başvuru ve 48. saattindeki bazı klinik ve laboratuar bulguları ile mortalite arasında
doğrudan ilişkili olduğunu gösterimişdir. Ranson kriterlerinde her bir parametreye bir puan
verilir. Toplam puanı 3’den az olan hastalarda mortalite %1.2 iken majör komplikasyon
insidansı %3.7 olarak bulunmuştur. Üç veya daha fazla puan alan hastalarda morbidite ve
mortalite oranı %62’lere kadar çıkmaktadır. Bu sistem daha sonra etiyolojisinde safra taşı
olan AP pankreatit hastalarınada uyarlanmıştır. Mortalite oranı; 0-2 puan için %2, 3-4 puan
için %15, 5-6 puan için %40 ve 7-8 puan için neredeyse %100 olarak bulunmuştur. Genel
olarak Ranson kriterleri hastanın başvurusundan sonraki 48. saatte hesaplanmaktadır bu
sebepten dolayı acil servis için kullanışlı bir skorlama sistemi değildir.
Nonbiliyer Pankreatit için Ranson Kriterleri
Başvuru Anında | İlk 48 saatte | |
1 | Yaş >55 | Hemotoktit >%10 düşüşü |
2 | WBC >16000 mm3 | BUN >5 mg/dL artışı |
3 | Glukoz >200 mg/dL | Serum kalsiyum <8 mg/dL olması |
4 | LDH >350 IU/L | Arter Pa02 <60 mmHg olması |
5 | AST >250 U/dL | Baz açığı >4 mEq/I olması |
6 | Sıvı açığının >6 lt olması |
Biliyer Pankreatit için Ranson Kriterleri
Başvuru Anında | İlk 48 saatte | |
1 | Yaş >70 | Hemotoktit >%10 düşüşü |
2 | WBC >18000 mm3 | BUN >2 mg/dL artışı |
3 | Glukoz >220 mg/dL | Serum kalsiyum <8 mg/dL olması |
4 | LDH >400 IU/L | Baz açığı >5 mEq/L olması |
5 | AST >250 U/dL | Sıvı açığının >4 lt olması |