Normal sinüs ritmi sağ atriumun üst bölgesindeki sinüs nodundan köken alır. Normal bir kalpte sinüs düğümünden dakikada 60-100 civarında uyarı çıkar. Bu da normal kalp hızını oluşturur. Sinüs bradikardisi her zaman bir sağlık sorununa işaret etmez. Bazı insanlarda kalp, dakikada daha az atışla kanı verimli bir şekilde pompalayabilir. Örneğin, uyku sırasında, özellikle de derin uykudayken de ortaya çıkabilir . Sağlıklı genç yetişkinlerde veya sporcularda sıklıkla sinüs bradikardisine sahip olabilir. Gençlere göre yaşlılarda daha yaygındır. İstirahat halindeyken erişkinde < 60 atım/dakika veya atletlerde uykuda ≤40 atım/dk nabız görülebiliyor.
Sinüs bradikardisi, sinüs aritmisi ile birlikte de ortaya çıkabilir . Sinüs aritmi, kalp atışları arasındaki zamanlamanın düzensiz olduğu zamandır. Örneğin, sinüs aritmisi olan bir kişi, nefes alırken ve nefes verirken kalp atışlarında değişkenlik gösterebilir.
Sinüs bradikardisi ve sinüs aritmi genellikle uyku sırasında ortaya çıkabilir . Sinüs bradikardisi, sağlıklı bir kalbin belirtisi olabilir. Ama aynı zamanda arızalı bir iletim sisteminin bir işareti olabilir. Örneğin, yaşlı yetişkinler, güvenilir bir şekilde veya yeterince hızlı elektriksel uyarılar üretmek için çalışmayan bir sinüs düğümü geliştirebilirler.
Sinüs bradikardisinde kalp kanı vücuda verimli bir şekilde pompalamıyorsa sorunlara neden olabilir. Bundan kaynaklanan bazı olası komplikasyonlar arasında senkop, kalp yetmezliği ve hatta ani kardiyak arrest sayılabilir .
Çocuklarda normal kalp hızları
- Yenidoğan-3 ay : 80 – 180 vuru/dakika
- 3 ay-2 yaş : 88 – 160 vuru/dakika
- 2 yaş-10 yaş : 60– 140 vuru/dakika
- 10 yaş – erişkin : 60 – 100 vuru/dakika
Non-farmakolojik
- Yaşlanma
- Derin Uyku (Normal)
- Artmış Vagal Tonus (ör. atletlerde)
- Vagal Stimulasyon (ör. ağrı)
- Akut Myokartkard İnfarktüsü (İnferior MI en sık)
- İskemik Kalp Hastalığı
- Göğüs Travması
- Kalp Ameliyat Sonrası (Doğuştan kalp hastalığının onarımı)
- Hasta Sinüs Sendromu
- Perikardit veya Miyokardit
- Elektrolit Bozukluğu ( özellikle hiperkalemi veya kalsiyum)
- Obstrüktif Uyku Apnesi
- Hipotiroidizm
- Hipotermi
- Anorexia Nervosa
- Enfeksiyonlar: Endemik bölgelerde bradikardi görüldüğünde legionella , Q fever veya Puumala orthohantavirus enfeksiyonları araştırılmalıdır. Lyme hastalığı , romatizmal ateş komplikasyonunda görülebilir.
- Kafa içi Basınç Artışı , Beyin Sapı Herniasyonu (Cushing refleksi)
- Okülokardiyak Refleks, Aschner Refleksi, Trigeminovagal Refleks (TVR)
Farmakolojik
- Beta-blokörler (Beloc)
- Kalsiyum kanal blokerleri (Verapamil, Diltiazem)
- Amiodaron,
- Digoksin
- Organofosfat zehirlenmesi
- Lityum
- Santral alfa-2 agonistleri (klonidin, deksmedetomidin)
- Amiodaron
- Opiatlar
- Klonidin
- İvabradi
- Piridostigmin
- Cisplatin
- Cytarabine
- GABAnerjik ajanlar (barbitüratlar, benzodiazepinler, baklofen, gama hidroksibütirik asit)
- Tikagrelor
Sinüs bradikardisi belirti ve bulguları ile başvuran bir hasta için değerlendirmenin en önemli bileşeni öykü ve fizik muayenedir. Hastaya ait belirtiler, aldığı ilaçlar gündelik yaşam performası sorgulanmalıdır. Hastanın vital parametreleri (solunum hızı, kan basıncı, ateş, kalp hızı) ölçülmeli, 12 derivasyonlu EKG mutlak çekilmeliş ve değerlendirilmelidir. Değerlendirme sırasında hastanın hemodinamik açıdan stabil olup olmadığı belirlenmelidir. Sinüs bradikardisi olan birçok kişide herhangi bir semptom görülmeyebilir ama dokulara yollanan kanda yetersizlik meydana geldiğinde semptomlar görülmeye başlayabilir.
- Baş dönmesi veya baş dönmesi hissi
- Yorgunluk veya kolay yorulma
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Kafası Karışıklığı veya hafıza güçlüğü
- Senkop
En sık görülen semptomlardır.
- Tip II sinoatriyal blok (2:1 AV blok) dikkatli bakılmazsa ilk anda sinüs bradikardisi zannedilebilir. P dalgasını gördünüz, kalp hızı (ventrikül hızı) da < 50/dakika ise hemen sinüs bradikardisi düşünmeyin, ventriküle iletilemeyen ikinci bir P dalgası mevcuttur. 2:1 AV blokta hem iletilen hem de bloke olan P dalgalarının şekilleri aynıdır, çünkü hepsi de aynı odaktan çıkmaktadır.
- Atriyal prematüre atımların bloke olduğu atriyal bigemine ritm de ilk anda sinüs bradikardisi gibi görünebilir. Bu durumda, iletilen ve bloke olan P dalgalarının şekilleri genellikle farklıdır, çünkü farklı atriyal odaklardan kaynaklanmaktadırlar.
Sinüs bradikardisi olan hastanın EKG özeliklerini;
Ritim: Düzenli
Hız:< 60 atım/dk
P Dalgası: Normal büyüklükte. Her P’den sonra QRS dalgası mevcut.
PR Aralığı: Normal sınırlarda ve sabit
QRS Kompleksi: Normal süre
T Dalgası: Normal süre ve normal düzeninde
- Bradikardiyi saptamak ve karakterize etmek için hastanın elektrokardiyogramı (EKG) değerlendirilir.
Her zaman bradikardi saptanmayabilir. Sinüs bradikardisinin pek çok nedeni olduğundan acil serviste tanı koymak zordur. Tanı koymak için klinikler arası bir ekip yaklaşımı gereklidir. Bu yüzden semptomatik hastalar kardiyolojiye kliniğine danışılmalıdır.
- Tanı için hastanın kalp aktivitesini kaydetmek için genellikle kardiyologlar tarafından taşınabilir bir ritm cihazı (holter) takması istenir. Hastalar cihazı birkaç gün veya bazen daha uzun süre takar ve kardiyologlar tarfından ritim değerlendirilir.
- Laboratuvar kan testleri ile elektrolit dengesizliği , enfeksiyon veya hipotiroidizm gibi nedenler araştırılır.
İstenmesi gerelen laboratuvar tetkikleri:
- Glikoz seviyesi
- Elektrolitler
- Kalsiyum, magnezyum
- Tiroid fonksiyonu
- Troponin
- Toksikolojik ilaç tarama
- Hastanın semptomları yoksa başka bir tıbbi müdahale gerekmez. Poliklinik önerisiyle taburcu edilebilir.
- Sinüs bradikardisi olan bir hasta hemodinamik olarak stabil olmadığı tespit edilirse, hastaya intravenöz (IV) atropin 0,5 mg ile tedavi edilebilir. Her 3 ila 5 dakikada bir 3 mg’a kadar verilebilir. Hastanın semptomları ve kalp atış hızı düzelmezse, hasta geçici bir kalp pili adayıdır.
- Acil serviste hasta hemodinamik olarak stabilse ancak akut miyokard enfarktüsü belirti ve semptomlarına sahipse, akut miyokard enfarktüsü için uygun şekilde tedavi edilmelidir.
- Hipotermik hastalar, tedavi konusunda kesin kararlar vermeden önce normotermiye ısıtılmalıdır.
- Sinüs bradikardisi olan bir hasta için yönetim kararları alınırken hastanın ilaç listesi de bradikardinin olası nedenleri açısından gözden geçirilmeli ve mümkünse bu ilaçları stoplanmalıdır. Bir hastanın, sinüs bradikardisine neden olabilecek belirli ilaçları almasını gerektiren komorbid rahatsızlıkları varsa, hasta kalıcı kalp pili adayı olabilir.
65 yasında halsizlik, ayağa kalkınca baş dönmesi şikayeti olan hasta öyküde nebivolol 5mg kullanıyor.
50 yaşında Diltiazem 30 mg tablet kullanan hasta
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493201/
- www.acilci.net/sinus-bradikardisi/
- http://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/inLeaHPtzlZy.pdf
- www.metealpaslan.com/ekg/sinus-bradikardisi.htm
- www.litfl.com/sinus-bradycardia-ecg-library/