Tinea Kapitis (Saçlı Deri Mantarı) Reçetesi

Bulaşı/Reenfeksiyonu Önlenmesi

Yüzeyel dermatofit enfeksiyonlarında otoinokülasyonun, bulaşın ve reenfeksiyonun engellenmes ile hastalığa eğilim yaratan faktörlerin ortadan kaldırılmasıi tedavidende önemlidir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken unsurlaraşağıdadır:

• Bazı olgularda birden fazla dermatofit enfeksiyonu odağı bulunabilir, bu yüzden hasta tam muayene edilmelidir.
• Yakın çevredeki enfekte kişilerin veya hayvanların sapta nması hem bulaş açısından hem de aynı anda tedavi açısından çok önemlidir. Örneğin Tinea kapitisli bir çocuğun çevresinde temas ettiği çocukların ya da hasta hayvanın/hayvanların tesbiti ve tedavisi de bir diğer örnektir.

Medikal Tedavi

Tinea kapitis tedavisinde topikal antifungal ajanların kıl folükülüne penetrasyonu olmadığından her zaman sistemik ajanlara gereksinim duyulur. Genellikle tercih edilen ilaç griseofulvin‘dir (Gefulvin®). Tedavi 2 ile 8 hafta sürer. Etkisiz olduğu için topikal tedavi önerilmez.

İtrakonazol (Sporex®) ve flukonazol (Fluzole®) gibi azol antifungal ilaçlar da alternatif tedavi seçenekleridir. Kerion gibi spesifik sunumlar, enflamatuar yanıtı azaltmaya yardımcı olmak ve sonuç olarak kalıcı alopesi riskini azaltmak için kısa bir süre için sistemik steroidler gibi anti-enflamatuar tedavilere ihtiyaç duyar. Bu steroid tedavisi, oral antifungal tedaviye ek olarak yapılır. Alilaminler ve terbinafinler ise diğer iyi seçenektir.

Antifungal şampuanlar (Ketoral®) tedavi planının bir parçası olabilir ve genellikle yayılmayı önlemeye yardımcı olur, ancak bu tedavinin temel dayanağı değildir ve genellikle tinea capitis’i iyileştirmez. Kremler ayrıca tinea capitis’in yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir, ancak tipik olarak bu durumu iyileştirmez.

Çoğu oral antifungal tedavi karaciğer enzimlerini artırabilir, bu nedenle tedaviye başlamadan önce, tedavi sırasında ve sonrasında karaciğer enzimlerini kontrol etmeyi düşünün.

Griseofulvin: Griseofulvin 1958’de kullanılmaya başlandığından itibaren tinea kapitis için altın standart olarak kabul edilmiş bir tedavi ajanıdır. Etkisini hücre bölünmesini metafazda
durdurup fungal hücre duvarı sentezini bozarak gösterir. Fungistatik etkilidir. Tablet ve suspansiyon formları vardır. Tinea kapitis tedavisinde mikronize formülasyonunun standart
dozu 20-25 mg/kg/gün iken, ultramikronize formülasyonu kullanılıyor ise önerilen doz 10-15 mg’dır.

Pediatrik dozu 5-20 mg/kg/gün’dür. Genellikle 6-8 haftada iyileşme gözlenir.

Yan etkileri, baş ağrısı, gastrointestinal semptomlar, alerjik reaksiyonlar, hepatotoksisite ve lökopeni olarak özetlenebilir. Gebelikte ve porfiri, lupus eritematozus ve ciddi karaciğer hastalığı olanlarda kullanılmamalıdır. Siklosporin, fenobarbütal, oral kontraseptif
ve varfarin ile ilaç etkileşimi oluşabilmektedir.

Terbinafin (Terbin®): sıklıkla kullanım dozu 3-6 mg/kg/ gündür. Tedavi hastanın durumuna göre 8 haftaya kadar sürdürülebilinir. Genellikle önerilen tedavi dozu şöyledir:
• 10-20 kg arası 62,5 mgr/gün,
• 20-40 kg arası 125 mgr/gün,
• 40 kg üzerindeki çocuklar için 250 mgr/gün.
Puls tedavide, hafif veya orta dereceli hastalıkta 1-3; ciddi hastalıkta 3’ün üzerinde kür uygulaması önerilmektedir.

Itrakonazol (Sporex®,Sporanex®): Triazol grubu bir antifungal olan itrakonazol dokudaki konsantrasyonuna bağlı olarak hem fungistatik hem de fungisidal etki gösterir. Asıl etkisi sitokrom p450 üzerinden ergosterol sentezini inhibe ederek gösterdiği fungistatik
etkidir. Kapsül ve oral solüsyon formları mevcuttur. En iyi biyoyararlanım için kapsül formu yemeklerle, oral solüsyon formu ise aç iken kullanılmalıdır.

Standart tedavi dozu 2-6 hafta süreyle 5 mg/kg/gün sürekli tedavi şeklindedir. Oral solüsyon formu kullanılıyorsa günlük doz 3 mg/kg’a düşürülmelidir. Günlük sürekli tedavi kullanıldığında, tedavi süresi etkenin Trichophyton türleri olduğu durumlarda 2 hafta, Microsporum olduğu durumlarda 6 hafta olarak önerilmektedir. Microsporum türlerinin neden olduğu tinea kapitis tedavisinde 6 hafta kullanılan itrakonozol ve griseofulvin eşit etkinliğe sahip bulunmuştur.

Flukonazol (Fluzole®): Tinea kapitisde kullanımı daha azdır.

I-Sporex® (trakonazol) 100 mg tablet DIB s:1×2 

• Her bir kapsül 100 mg itrakonazol içerir.
• İlaç tok alınır ve  tek seferde  2 defa uygulanmalıdır.
• Standart tedavi dozu 2-6 hafta süreyle 5 mg/kg/gün sürekli tedavi şeklindedir.
• Günlük sürekli tedavi kullanıldığında, tedavi süresi etkenin Trichophyton türleri olduğu durumlarda 2 hafta, Microsporum olduğu durumlarda 6 hafta olarak önerilmektedir.

II-Ketoral® (ketokanozol) 100 mg tablet DIB s:1×2 

• Her mL’sinde 20 mg ketokonazol içerir.
• 60 mL ve 100 mL şampuan içeren şişeler halinde piyasaya sunulmaktadır.
• Haftada 1-2 kez kullanılır.
• Islak saçlı deriye sürüldükten sonra 5-10 dakika beklenir. Sonrasında duşa devam edilir.
• Tek başına kullanımı önerilmez.

I-Sporanex® (trakonazol) 10 mg /ml oral çözelti DIB s:1×1

• Her 1 ml oral çözelti 10 mg itrakonazol içerir.
• 100 mg itrakonazol içerir ve 10 ml ölçeğiyle birlikte 150 mililitrelik şişelerde sunulmaktadır.
• İlaç aç alınır ve  tek seferde veya 2 seferde uygulabilir. Standart tedavi dozu 2-6 hafta süreyle 3-5 mg/kg/gün sürekli tedavi şeklindedir.
• Günlük sürekli tedavi kullanıldığında, tedavi süresi etkenin Trichophyton türleri olduğu durumlarda 2 hafta, Microsporum olduğu durumlarda 6 hafta olarak önerilmektedir.