Viral Konjonktivitler Acil Yaklaşım

 Kırmızı gözün en sık nedenleri arasında sayılan konjonktivitler, gözün konjonktiva tabakasının enflamasyonu ve göz kızarıklığının yaygın bir nedenidir.  Konjonktivitin en yaygın üç nedeni viral, alerjik ve bakteriyeldir ve vakaların çoğuna adenovirüs kaynaklıdır. Erişkin döneminde konjonktivitler bakteriyel ve viral etiyolojk ajan açısından hemen hemen birbirine yakın oranlardadır.

 Çocuklar viral enfeksiyonlara en duyarlıdır ve yetişkinler daha fazla bakteriyel enfeksiyona yakalanma eğilimindedir. Viral konjonktivit, virüsle doğrudan temas, hava yoluyla bulaşma ve yüzme havuzları gibi rezervuarlarla elde edilebilir. Viral konjonktivitler 10-14 gün boyunca oldukça bulaşıcıdır. Enfeksiyöz gözyaşı, göz akıntısı, dışkı maddesi veya solunum akıntısı ile temas elleri kontamine edebilir. Viral konjonktivit ayrıca büyük solunum yolu damlacıkları ile de yayılabilir. Viral konjonktivit oldukça bulaşıcı olabileceğinden, enfekte bireylere, örneğin sık sık el yıkamak, ayrı havlular kullanmak ve bulaşma döneminde başkalarıyla yakın temastan kaçınmak gibi bulaşmayı önleme konusunda tavsiyelerde bulunulmalıdır.Elleri yıkamak ve göz temasından kaçınmak, başkalarına bulaşmayı önlemenin anahtarıdır.

Etiyolojiden bağımsız olarak, çoğu konjonktivit vakası papiller veya foliküler olarak kategorize edilebilir. Her iki sınıflandırma da belirli bir hastalık varlığı için patognomonik değildir.

Papiller konjonktivit: Merkezi vasküler çekirdekleri olan düzleştirilmiş nodüllerin Arnavut kaldırımlı bir düzenlemesini oluşturur. En yaygın olarak alerjik  ve yabancı bir cisme tepki olarak oluşur. Etiyolojiden bağımsız olarak, papiller konjonktivitin histolojik görünümü aynıdır: merkezi bir vasküler kanalı çevreleyen stromada çok sayıda eozinofil, lenfosit, plazma hücresi ve mast hücresi ile yakın paketlenmiş, düz tepeli çıkıntılar.

Foliküler konjonktivit: Virüsler, bakteriler, toksinler ve topikal ilaçlar gibi patojenlerin bağlı olarak görülür. Papillaların aksine foliküller, belirgin bir merkezi damarı olmayan küçük, kubbe şeklinde nodüllerdir. Histolojik olarak, bir lenfoid folikül, subepitelyal bölgede yer alır ve olgunlaşmamış, çoğalan lenfositlerin bir halka olgun lenfositler ve plazma hücreleri ile  çevrili olduğu bir germinal merkezden oluşur.  Foliküler konjonktivitteki foliküller tipik olarak alt palpebral ve forniks konjonktivasında en belirgindir

Viral konjonktivit tanısı klinik ve laboratuvar bulgularına dayanır. Etiyolojinin doğru ve erken tespiti, uygun tedaviyi ve uzun vadeli komplikasyonlardan kaçınmayı sağlar. Viral konjonktivitli hastalar

• Ani başlangıçlı yabancı cisim hissi
• Kırmızı göz
• Kaşıntı
• Işık hassasiyeti
• Yanma
• Sulu akıntı

ile başvururlar. Bakteriyel konjonktivitte ise hastalar yukarıdaki semptomların tümü ile başvururlar, ancak uyandıktan sonra mukopürülan akıntı ve göz kapaklarında şişlik görülür. Viral konjonktivit ile başvuranların genellikle yakın zamanda üst solunum yolu enfeksiyonu öyküsü veya hasta bir kişiyle yakın zamanda teması vardır.

Viral konjonktivitin en yaygın nedeni olup vakalarının %90’ı adenovirüs kaynakladır.  Adenovirüs , zarfsız, çift sarmallı bir DNA virüsünden oluşan Adenoviridae ailesinin bir parçasıdır.

Adenovirüsün neden olduğu sıklıkla ilişkili enfeksiyonlar arasında;

Herpes konjonktivit yetişkinlerde ve çocuklarda sık görülür ve foliküler konjonktivit ile ilişkilidir. Topikal antiviral ajanlarla tedavi, virüs bulaşmasını ve keratit gelişimini azaltmayı amaçlar. Aktif herpetik keratit steroidlerle kötüleşir ve steroid tedavisi kontrendikedir. Herpetik keratitle birlikte üveit gözlenebilir. Rekürrensler sıktır.

Herpes simpleks virüsü (HSV) akut konjonktivit vakalarının %1,3 – 4,8’inden sorumlu olduğu tahmin edilmektedir. Genellikle primer enfeksiyon olarak başlar ve tutulum tek taraflıdır. İlk olarak veziküler deri lezyonları görülür ve klasik olarak dentritik keratit ile birlikte konjonktival tutulum görülür.

Varicella Zoster Konjonktiviti: Varicella-zoster virusü (VZV) Herpesviridae ailesinin bir üyesi olup, human herpesvirüs 3 olarak da adlandırılır. Sıklıkla erişkinlerde görülür. Klinik olarak su çiceği ile ilişkilidir. Özellikle trigeminal sinirin birinci ve ikinci dallarının tutulumu ile, göz veya cilt lezyonlarının doğrudan teması veya enfekte aerosol haline getirilmiş partiküllerin solunması yoluyla konjonktivit’e neden olabilir. Kapak kenarı ve konjonktivada, genellikle de limbusta papüler lezyonlar vardır. Lezyonlar görme kaybına neden olmaz. Sistemik hastalık iyileştikçe konjonktival bulgular da kaybolur.

Herpes Zoster Konjonktiviti: Primer enfeksiyonu suçiçeği olan varisella zoster virüsü, enfeksiyon sonrası arka kök veya trigeminal gangliyonda latent hale geçer. Daha sonra herhangi bir zamanda reaktive olan virüs, duyusal sinirlerle inerve ettiği dermatom bölgesine gelerek ağrılı veziküllerle karakterize herpes zoster (HZ) lezyonlarını oluşturur. Hastalık, erişkin yaşlarda ve immünsüpresyonu olan kişilerde sık gözlenirken; sağlıklı çocuklarda nadiren ortaya çıkar Sıklıkla erişkinlerde görülür ve tek taraflıdır. Herpetiform deri lezyonlarının lokalizasyonu trigeminal sinirin (V1) oftalmik dalının dermatomunun dağılımı şeklindedir. Keratit ve keratoüveit görülür. Yaşlı hastalar postherpetik nevralji riski altındadır.

Koronavirüsün en son izole edilen türü olan COVID-19’un ateş, öksürük, solunum sıkıntısı ve konjonktivitlere neden olduğu bildirilmiştir. Retrospektif ve ileriye dönük çalışmalar, hastaların %1 ila %6’sının COVID-19 ile ilişkili konjonktivit gösterdiğini ve vakaların %2,5’inde konjonktival sürüntülerin pozitif olduğunu göstermektedir.

Konjonktivitleri klinik olarak viral mi yoksa bakteriyel mi olduğu ayırt etmek birinci basamak hekimleri için zor olabilir. Sıklıkla bu yüzden viral konjonktivitlerde de antibiyotikler endikasyon olmadan reçete edilir. Bu da sağlık sistemi üzerinde gereksiz bir mali yük oluşturabilir ve ilaca dirençli bakterileri artırabilir. Yetişkinlerde akut, enfeksiyöz konjonktivit vakalarının çoğu viraldir ve kendi kendini sınırlar; bu vakalar antimikrobiyal tedavi gerektirmez. Viral konjonktivit tedavisi semptomatik rahatlamayı amaçlar . Tedavi süresi 3 hafta sürebilir.