Pulmoner emboli (PE) mortalite ve morbiditesi yüksek, tekrarlayabilen, bazen tanısı güç olan ve önlenebilir bir hastalıktır ve hastanede yatan hastalarda ani ölümlerin %10’nundan sorumlu tutulmaktadır . Klinik tablo embolinin şiddetine, sayısına, lokalizasyon, hastanın yaşı ve kardiyopulmoner hastalık varlığına göre değişiklik gösterir. Hastaların çoğunda nefes darlığı, göğüs ağrısı, takipne gibi semptomlardan en az biri mevcuttur. Fakat semptom ve bulguları spesifik olmadığı için PE tanısı gözden kaçabilir. Pulmoner trombolide klinik olasılığı belirlemede acil servislerde en çok Wells ve Geneva skorlama kriterleri kullanılmaktadır. Hem Wells’e hemde Geneva’ya göre olasılık riski düşük ,orta ,yüksek riskli olarak değerlendirilmektedir. Yalnız hangi kural uygulanırsa uygulansın düşük olasılıklı gruptaki hastaların %10’unda, orta olasılıklı hastaların %30’unda ve yüksek olasılıklı gruptaki hastaların %65’inde PTE tespit edilmektedir. Yine her iki kuralın basitleştirilmiş versiyonlarında muhtemelen PTE değil olarak sınıflanan hastaların da %12’sinde PTE tespit edilmektedir!
Wells Skoru Puan Değerlendirme
| Well Skoru Puan | Klinik Olasılık | Orjinal Çalışma Risk | Modifiye Çalışma Risk |
| 0-1 puan | Düşük klinik olasılık | % 1,3 | % 3.4 |
| 2-6 Paun | Orta klinik olasılık | %16.2 | % 27.8 |
| >6 puan | Yüksek klinik olasılık | %37.5 | % 27.8 |
İlk kez 2000 yılında Wells ve ark. tarafından PE şüphesi taşıyan hastaların dahil edildiği prospektif kohort çalışması sonucunda 40 farklı klinik değişkenin lojistik regresyon analizi yapılmış ve yukarıda gösterilen 7 farklı klinik değişken orjinal versiyonun bileşenleri
- 0-1 arası düşük skor %1,3 prevalansa sahiptir.
- 2-6 arası orta skor %16,2 prevalansa sahiptir.
- Yüksek skor >6 ise %37,5 prevalansa sahiptir.
| Klinik Olasılık | Puan |
| PE olası değil | ≤4,0 |
| PE muhtemelen | >4.0 |
Christopher ve arkadaşları çalışmalarında Wells skorlama sistemini 2 kategoriye ayırmışlar:
4 veya daha düşük bir skor “PE olası değil” olarak tanımlanmış ve d-dimer ile test edilmiştir.
5 veya daha fazla skor “PE olasılığı” olarak tanımlanmış ve doğrudan CTA’ya geçilmiştir.
Genel PE insidansı “olası olmayan” grupta %12,1 iken “olası” grupta %37,1’dir.
Dimer negatifse başka test yapılmamış.
Dimer pozitifse hasta CTA’ya gitmişler.
CTA’ya giden tüm hastaların %20,4’üne PE tanısı konmuştur.
“PE olasılığı düşük” grupta, dimer negatif olan ve eve taburcu edilen hastalarda 3 aylık takipte atlanmış PE insidansı %0,5′ bulunmuştur.
Pulmoner Tromboemboli Trombolitik (Alteplaz) Uygulama Akıl Kartı
